Denne vesle videoen gjev ei artig innføring i økonomisk teori. Verd å ta ein titt på, sjølv om eg tvilar på at økonomane sitt liv er like lettliva som ein kan få inntrykk av her. Takk til Paul Chaffey og A fistful of Euros for tipset om videoen.
Den første veka etter at eg fekk familien med meg til Oslo hadde vi fleire utfordringar. Den største utfordringa var noko så prosaisk som å få ungane til og frå barnehagen.
Vi har fått oss bustad på Frogner, og det er ingen ting å seie på bustaden. Vi har fått oss barnehageplass i Telthusbakken, og det er berre bra ting å seie om barnehagen. Dermot er det ikkje mykje bra å seie om korleis ein kan komme seg på tvers av byen med kollektivtrafikk og tre ungar på slep. Det er det nesten uråd å få til utan å bruke nesten ein time med gåing, bussing og trikking. Det synst i alle fall ikkje eg er artig, og ungane synst ikkje det var artig, verken morgon eller kveld. Det vart derfor til at vi brukte litt drosje den første tida. No har eg fått både bil og sykkel nedover så ting er blitt mykje enklare. Densykkelmotoreen eg eingong investerte i er gull verd når eg skal frakte tre ungar. To i vogna og ein bakpå. (sykkelmotoren har eg skrive og snakka om her og her) Men til tema.
Det å bruke drosje var ikkje enkelt. Det verste tilfellet var ein dag eg kom litt seint i barnehagen. Først kvart på fem var eg der. Planen var at vi skulle sykle, men på veg til barnehagen kila kjeda seg fast og drosje var einaste mulegheit. Basert på tidlegare erfaringar hadde eg mine tvil då eg ringte. Sørvisen har ikkje akkurat vore rask her i tigerstaden. Eg måtte likevel ringe Oslo taxi og be om bil med plass til ein vaksen og tre ungar. Det skulle dei ordne, men det kunne ta lit tid. Illevarslande med tre trøytte ungar og mange kuldegradar ute.
Vi tøyde tida med å kaste snøball på blink og leike sjørøvar. Det var ganske så triveleg, men når det hadde gått ein halv time tok vi til å bli både utolmodige og svoltne. Eg ringte og purra. Dette skulle dei ordne fekk eg høyre. Det gjekk eit kvarter til før dei ringte tilbake og sa dei ikkje var i stand ti å skaffe bil til oss. Humøret var ikkje på topp.
Eg må innrømme at eg vart ikkje så lite overraska. At det som eg vil tru er den største drosjesentralen i Noreg ikkje klarer å frakte tre barn og ein vaksen er smått utruleg.
Heldigvis hadde kona rekt å komme seg tilbake til Oslo frå Dammen der ho hadde henta bile. Den hadde vi frakta frå Tromsø med tog, så vi vart berga litt over ein time etter at eg først bestilte bil frå Oslo taxi, og ikkje av Oslo taxi.
Er det andre som har ei drosjehistorie som de vil dele i kommentarfeltet?
Eg er i ferd med å lese mi andre e-bok. Den første eg leste, las eg på datamaskina mi. Denne gongen les eg på telefonen. Telefonen er ein fantastisk liten dings som heiter Nokia N900. Eg har aldri brukt iPhone, så eg kan ikkje samanlike, men denne gjer alt eg vil. Litt få program enno, men eg har stor tru på at dei kjem til denne vesle linuxdingsen.
Men dette skulle ikkje først og fremst handle om telefonen min. Det kunne vore kva slag som helst telefon med litt storvoren god skjerm. Desse er gode å lese på, du har den med deg alltid og over alt. Ingen andre dingsar kan konkurere med det.
Det store spørsmålet blir då, kjem eg til å kjøpe meg eit lesebrett i tillegg, eller kjem telefonen til å gjere nytta? Det er nok heilt sikkert slik, at det er hakket meir behageleg å lese på eit lesebrett og dermed går kanskje og lesinga raskare. Men er kostnaden verd det? Då tenkjer eg ikkje først og fremst på kostnaden i pengar, men i form av: hugsar eg å ta med lesebrettet, orkar eg vekta og har eg plass i lomma? For telefonen er svaret ja på alle dei spørsmåla.
Så her er spådomen min. Lesebrettet tar ikkje heilt av, og telefonen kjem til å bli det fremste leseverktyet framover.
Kva trur du, tar eg feil og korfor?
Boka er forøvrig kul og heier «Maker» og er skriven av Cory Doctorow. Du kan laste ned boka her
Svaret er ja, for å slå fast konklusjonen allereie i første setning i ingressen. Det er fleire grunnar til at vi kan slå fast dette. Ein grunn er Stern-raporten som seier at det vil koste verda mellom minus to prosent og tre prosent av BNP å få kontroll på drivhuseffekten. Ei billig forsikring mot noko som kan endre verda som vi kjenner ho. Med tanke på at verdas BNP veks med mellom to og fire prosent i året, betyr dette berre at vi blir rikare litt saktare.
Men BNP og makroøkonomi er kanskje ikkje det enklaste å halde seg til. Enklare er det kanskje å tenke på kva vil dette koste meg. New Scientist har rekna på dette. Denne utrekninga er rett nok basert på britiske tilhøve, men likevel relevant for oss. Dei hevdar at denne undersøkjinga er det grundigaste forsøket på å seie noko om framtidige prisar på varar til oss vanlege folk som er gjort nokon gong. Kva er så konklusjonen dei kom fram til? Dei seier at:
Denne lista er basert på at vi må redusere utsleppa av CO2 med åtti prosent samanlikna med nivået i 1990. Studien er utført av Cambridge Econometrics og er på linje med studiar gjort i USA, mellom anna av PEW Center on Global Climate Change og studiar publisert i Energy Economics. Vi kan vel derfor tru at det er ganske nært sanninga. No er sjølvsagt dette framtidsscenariet bygd på ein del føresetnader. Desse seier at styresmaktene må sette ein pris på CO2 og at det vil bli investewrt hardt for å få fjerna kol brukt til oppvarming og å gjere det muleg med elektriske bilar.
Denne ekstrakostnaden skulle vel vi i den rike verda vere i stand til å bære, trur ikkje du det?
Kanskje greitt å avslutte med eit stykkje av Arne Garborg:
Pengar hev ikkje noko verd i seg sjølv. Du kann ikkje eta dei, ikkje drikka dei, ikkje klæda deg med dei. Du kunde hava lumma full av pengar, og svelta, tyrsta, frjosa i hel – um der ikkje var mat og drikka og klæde å få.
Pengar er langt ifrå det største gode, ikkje det næst største heller. Men dei er eit stort gode for den som brukar dei vitugt.
For pengar kann ein få alt, heiter det. – Nei, ein kann ikkje det.
Ein kann kjøpa seg
mat, men ikkje mathug,
dropar, men ikkje helsa,
mjuke senger, men ikkje svevn,
lærdom, men ikkje vit,
stas, men ikkje venleik,
glans, men ikkje hygge,
moro, men ikkje gleda,
kameratar, men ikkje venskap,
tenarar, men ikkje truskap,
gråe hår, men ikkje æra,
rolege dagar, men ikkje fred.Skalet av alle ting kann ein få for pengar. Men ikkje kjernen; den er ikkje for pengar fal.
Powered by Twitter Tools