Månad: november 2011

Categories
Feature Økonomi Politikk Skole Troms og Tromsø

Feitare politikarar – slankare elevar

Øyvind Hilmarsen har lagt fram eit budsjett der det blir kutta hardast i tilbod til dei svakaste. Foto: Høyre

Overskrifta lyg sjølvsagt, gjer ikkje alltid overskrifter det? Om politikarane blir feitare veit eg lite om, men eg veit det blir fleire og dyrare politikarar i Tromsø, medan det blir mindre pengar til skolane og elevane. Dette er kanskje hovudinntrykket etter å ha lest høgrebyrådet sitt framlegg til budsjett for 2012. I tillegg er det ein drøss små og smålege kutt. Det er dei svakaste som blir ramma.

Så skal eg ile til å innrømme byrådet ein ting før eg går vidare. Dei har sjølvsagt ikkje hatt ein overflod å bruke av, men dei kunne likevel prioritert annleis.

Byrådet (H, Frp og V) foreslår å kutte 14,67 millionar til skolane i Tromsø. Dei vil fjerne leirskoletilbodet, dei reduserer driftstilskottet per elev frå 3000 til 2000 kroner og 1,25% kutt i lærarstillingar. Samstundes veit vi at kostnaden med å innføre parlamentarisme er over 16 millionar kroner. 13,5 fleire stillingar til politikarane i kommunen er altså viktigare enn å sørge for nok lærarar, at elevane kan besøke bibliotek eller reise på ekskursjonar eller at elevane våre skal få eit leirskoletilbod. Eg klarer ikkje å skjønne det, klarer du?

Det kan vere verd å ta med byrådet sin eigen tekst om temaet:

Herunder foreslår byrådet å redusere undervisningsressursen for alle skoler med 1,25 %, et tiltak som utløser en besparelse på 1 752 000 kroner (halvårseffekt) i 2012. Ved å redusere driftsrammen per elev fra 3.000 til 2.000 kroner frigjøres 8,9 millioner kroner. Videre frigis ytterligere 1,2 millioner kroner ved å flytte ansvaret for vakthold i forbindelse med utleie av rom og gymsaler over til leietaker. Ved å øke antall elever per kontaktlærer fra 15 til 16 reduseres driftskostnadene med en halvårseffekt på 229.167 kroner i 2012. Voksenopplæringa og PPT får redusert sine rammer med 230.000 kroner hver i 2012. Avslutningsvis fjernes ekstratilskuddet, på 1 million kroner, til innkjøp av nye skolebøker og 2,236 millioner kroner spares ved å fjerne det ikke-lovpålagte tilskuddet til leirskoler. (side 14)
…
Driftsramma foreslås redusert fra 3 000 kr til 2 000 kr per elev. Driftsramma brukes blant annet til lærebøker, læremidler, utstyr, inventar, ekskursjoner, skolebibliotek, IKT-utstyr, kompetanseheving, osv. Totalt betyr dette en reduksjon av driftsramma på 8,9 mill (side 58)

Altså elevane skal ikkje få den erfaringa ein leiskole er, dei skal ikkje få pengar til undervisning utanfor skolen, det skal bli dårlegare utstyr, inventar og mindre kompetanseheving. Dette kjem altså frå Høgre. Neste gong dei vågar snakke om kvalitet i skolen er det nok mange som må halde seg for nasen. Det dei derimot skal bruke skolen sine dyrebare ressursar til er testar av alle elevane i andre klasse! Alt dette for å få råd til å innføre parlamentarisme. Eg blir nesten flau.

Alt er heldigvis ikkje heilsvart (berre mørkegrått). Byrådet går inn for å opprette ein ressurskole for infantil autisme og at alle skolane i Tromsø skal delta i Ny Giv. Ny Giv er ei prosjekt for å få ned fråfallet i vidaregåande skole.

Men det er ikkje berre skoleelevane som får det verre. Det skal og kuttast 6,5 millionar i barnehagane i Tromsø. I tillegg kuttar byrådet 1,5 millionar til barnevernet. Det er pengar som går til reiser og fritidsaktiviteter for barn. Rett nok skriv byrådet at dei meiner NAV bør betale for dette, men eg er ganske sikker på at dette betyr eit dårlegare tilbod til barnevernsbarn i Tromsø.

Byrådet er heller ikkje snaue når det gjeld OPS og konkurranseutsetting. Dei skriv:

Byrådet vil se på muligheter for å inngå offentlig-privat samarbeid (OPS) i forbindelse med nye byggeprosjekter. Her er det flere varianter å velge av. Byrådet ser for seg at eksempelvis helse- og omsorgsprosjektet Otium kan bygges og eies av private, mens kommunen kan drive tilbudet. Det viktige for byrådet er at det er kommunen som er bestiller, og derigjennom definerer kvaliteten på tilbudet. Det er også kommunen som har kvalitetskontrollen

Dette er dessverre eit luftslott frå høgresida. All erfaring tilseier at slike modeller blir dyre for kommunen. Er du interessert kan du lese meir om OPS her og her.

Meir konkurranseutsetting

Byrådet vil derfor åpne for konkurranseutsetting, og at både frivillige og ideelle organisasjoner samt private helsebedrifter kan være tilbydere. Kommunen skal ha ansvar for tildeling av tjenester, finansiering og kvalitetssikring, men alle gode krefter i samfunnet skal slippes til for å møte fremtidens omsorgsutfordringer

I tillegg skal dei anbudsutsette drifta av kjøkken og kafe på Heracleum. Drifta der kostar kommunen 1,8 millionar. Byrådet reknar med at dei kan få ideelle organisasjonar til å gjere det for 300 000,- Nok eit luftslott.

Andre kutt

  • Byrådet vil vurdere å kutte medlemskapet i friluftsrådet for å spare 700 000 kroner.
  • Dei aukare eigenbetalinga for barn og ungdom i kultur og idrettstilbod utover prisveksten.
  • Dei reduserer støtta til gatejuristen med 70 000 kroner. Det er vel omtrent månadsløna til ein byråd?
  • Det blir auka eigenbetaling for eldre på dagsenter.
  • Fontenehuset eit tilbod for psykisk sjuke blir kutta med 450 000 kroner
  • Innfører eigenbetaling på 50 kroner for funksjonshemma som skal delta i aktivitetane på dagsenter

Jamt over er dette eit budsjett som rammar dei svakaste og minste i samfunnet hardast. Men ingen grunn til å vere overraska, det er dette som er høgrepolitikk.

Så til slutt eit kutt som ikkje rammar dei svakaste, men er litt trist likevel. Dei set Sjakk-OL i fare ved å redusere tilskottet frå ein til to millionar. Både fylket og Sparebanken sine tilskott er basert på at kommunen tar del. No forsvinn kanskje dette kjempearrangementet frå byen. Kva seier no næringslivet til det?

Kva meiner du om dette budsjettet? Skriv gjerne i kommentarfeltet, og abonner gjerne på nye innlegg på denne bloggen ved å skrive inn e-postadressa di i margen til høgre.

Categories
Feature Politikk

Sjuke brennesler

 [mp3j track=»brennesle.mp3″]Her kan du høyre innlegget om du vil

Sommar er fantastisk. Varme solfylte dagar med bading, is og grilling. Det spirar og veks, jordbæra blir raud, fisken bit og ungane er snille – sanneleg om dei ikkje lar vere å slåss og. Far får tid til å lese både aviser og bøker, og trur du ikkje mor blir brun og enno finare enn vanleg.

Eller

Sommaren er mygg, klegg og blinding, ausande regnvêr og nordavindskuling. Ungane slåss og held på å gå på veggane når dei blir leie av spela på Nintendo og det er alt for lenge til barne-tv. Mor joggar depresjonen av seg medan far prøver å jage ungane ut i kulda og late som om vi kan ha det artig – singing in the rain – medan frisbeen landar i den største samlinga av brennesle verda har sett. Den einaste oppturen er at ungane har så mykje klede på at dei berre blir brent på hendene. Det lar seg reparere med sjokolade og aloe vera.

Det er då synet av ei sjuk – kanskje kreftsjuk – brennesle gjev håp. Fanskap kan ikkje vekse i det uendelege og øydelegge alt framover.

Det er då eg tenkjer at monokulturar lever ikkje evig. Det kjem alltid ein sjukdom, ein nedtur som tar slike. Det gjev håp også for politikken. Eg skal ikkje prøve å påstå at den raudgrøne regjeringa liknar på draumebiletet mitt av den gode sommaren. Det trur eg vil vere å strekke truverdet mitt vel langt. Men, eg tør meine at eit fleirtal i Noreg av Høgre og Frp vil likne mykje på ein kald, regnfull og fiskelaus sommar.

Kanskje manglar det raud-grønne prosjektet litt sprut for tida, og deter  ikkje samfunnsomveltande nye prosjekt som står på dagsorden. Men, samfunnet går trass alt ikkje i revers heller.

Denne regjeringa har kontroll på økonomien, vi har den lågaste arbeidsløysa i Europa. Det er ingen som går med tankar om å svekke stillingsvernet, gjere arbeidsmiljøloven dårlegare, hevde at klimaendringane berre er tull, innføre karakterar i barneskolen eller gje skattelette til dei som har mest frå før for å svekke velferdsstaten.

Men, der monokulturen verkeleg har vakse er i den internasjonale finanskapitalen. Brennesla har vokse himmelhøgt. Meklarane, bankane og politkarane har kasta frisbee etter frisbee ut i enga av brennesle og det er vanleg folk som har måtta labba ut blant brennesla for å leite fram frisbeen.

Kor lenge skal vi finne oss i det?

Categories
Feature Politikk

Det susar i Sivet

Foto: Pål Berge/Flickr
Foto: Pål Berge/Flickr

Det susar i både i Hagen og Sivet for tida, og Framstegspartiet går fram på galluppen. Har forresten nokon undersøkt om namnet på det partiet er i strid med loven? Det må jo vere villeiande marknadsføring. Nåja dei fleste av oss har vel trass alt gjennomskoda namnet og sett partiet for kva det er. Vi andre (altså folk flest) har for lenge sida skjønt det Hagen antyder i VG i dag, at Siv Jensen ikkje er i stand til å styre landet. Måtte det gå opp for stadig fleire.

[mp3j track="susarisivet.mp3"] Her kan du høyre innlegget om du vil

Her i Tromsø kunne vi kanskje trengt ein fredsmeklar eller to. I avisane kan eg lese at samar i Tromsø no må skaffe seg hemmeleg nummer for å ikkje bli ringt opp og skjelt ut av tilfeldige og framande menneske. Er det rett før vi ser bustadannonasar i avisar med “Billettmerka: Ikkje samar”? Eg maktar ikkje å skjønne kva folk er redde for. Det er kanskje eit uttrykk for manglande fantasi frå mi side, det får eg heller berre leve med.

I tillegg til at vi plutseleg er blitt redde for alle som seier “buorre beivi” har vi og fått eit nytt politisk system i kommunen. Dei heiter parlamentarisme, så det må vel bety at kommunestyret er blitt eit parlament? Men det er eit underleg spetakkel vi har sett. Vi har altså skaffa oss seks byrådar med ei svært god løn, dei har skaffa seg seks rådgjevarar som heller ikkje er underbetalte. Ein skulle jo tru at dette ville gje desse byrådane eit slags behov for å rettferdiggjere løna si. Men, neida. I møta i dette nye parlamentet vårt kan dei knapt svara på eit einaste spørsmål. Dei sender administrasjonen fram for å svare for seg, medan dei sjølve sit tause bak i salen og twittrar, for eksempel “..oh, shit”

No er det for alt i verda ikkje noko galt med twitring, tvert i mot, men det bør vel ikkje erstatte at byrådane faktisk snakkar til og med kommunestyret? Ein skulle jo tru at byrådet klarte å skjønne dei heilt grunnleggande prinsippa for korleis parlamentarismen skal fungere?

Men, partiet med det villeiande namnet held i alle fall fast ved prinsippa sine, prinsippa om at alt det det offentlege gjer er galt, medan det private gjer er bra. Dette er sjølvsagt eit godt prinsipp for det gjer det enkelt å drive politikk. Ut frå dette prinsippet går alt frå galt til bra om det blir overført frå fellesskapet til private.

Og det er klart ingenting er verre enn dårleg mat. Dårleg mat er openbart galt, og dersom kommunen lagar mat er det derfor openbart at maten er dårleg, og det er galt. Då er løysninga sjølvsagt å la private lage maten. Og vi veit at det private gjer er rett, ergo må maten bli god. Det er heilt utruleg at ikkje alle andre har innsett det for lenge sidan.

Det første byråden for partiet med det villeiande namnet gjorde etter at han vart byråd og ikkje ville snakke til og med kommunestyret var å slå fast at maten til sjukeheimane i kommunen skulle konkurranseutsettast. Då blir det så smakfult, og kanskje blir det lågkarbo til alle.

Lågkarbo er kanskje ikkje løysninga på eurokrisa, men kanskje kunne løysninga vere å erstatte euroen med smør, etterspørselen etter smør er vist større enn etterspørselen etter euro for tida? Men, det er klart , medan den europeiske sentralbanken kan men ikkje vil løyse krisa gjennom å trykke fleir pengar er det vanskeleg å trykke meir smør, sjølv om ein smør tjukt på.

Det er likevel ganske utruleg at innbyggarane i Italia og Hellas aksepterer at demokratiet blir sett til sides og at dei må ta heile rekninga for krisa, slik at dei franske og tyske bankane skal sleppe tap. Då blir vel løysninga at vi får kjøpe enorme mengda olivenolje for å vege opp for mangelen på smør og fløyte.

Det kan bli ein interessant julebakst.

 

Categories
Feature Internasjonalt Klima Olje

Dyrt og dumt

Oljesandutvinning i Canada medfører enorme utslepp av klimagassar. Vi treng ikkje drive med slikt. Foto: sbamueller/Flickr
Oljesandutvinning i Canada medfører enorme utslepp av klimagassar. Foto: sbamueller/Flickr

I følgje VG meiner Ole Borten Moes statsekretær Per Rune Henriksen (Ap) at det er dyrt og dumt å ta store klimakutt i Noreg. Eg meiner det er mykje dyrare og dummare å la vere.

Utsegnene frå Henriksen kjem i hælane på at sjefen hans, Ole Borten Moe har hylla oljesandprosjekta i Canada. Då blir spørsmålet, skal vi ikkje kutte ute heller? Til The Globe and Mail seier Moe:

Mr. Moe – who was traveling to the oil sands after a stop in Ottawa – defended Canadian unconventional crude production, saying it will be an essential source of secure supply for an energy-hungry world.

Environmentalists were dismayed at the Norwegian’s support for the oil sands, and his endorsement of the state-owned Statoil ASA’s investment there.

“Norway’s move into the tar sands threatens to undermine their excellent, and to this point well-deserved, reputation for playing a positive role in the fight against global warming,” said Keith Stewart of Greenpeace Canada.

Det kan vere verd å spørre seg korfor desse utspela kjem no, spesielt med tanke på den rapporten IEA la fram nyleg? IEA er ein organisasjon for dei landa som bruker energi er tradisjonelt sett på som eit svar og motpart til OPEC . IEA har tradisjonelt vore opptatt av mykje og billig olje. I World Energy Outlook seier IEA at vi no står på kanten av ei klimakatastrofe. I samandraget av rapporten sin skriv IEA(pdf):

the world is on a trajectory that results in a level of emissions consistent with a long-term average temperature increase of more than 3.5°C. Without these new policies, we are on an even more dangerous track, for a temperature increase of 6°C or more.

La oss berre slå fast, IEA er ikkje akkurat ville og grønne venstresosialistiske idealistar.

Så på denne bakgrunnen meiner sentrale representantar for Ap og Sp at det er på tide å skrinlegge klimaforliket! Så skal det seiast til Senterpartiet sin fordel at Moe vart kalla inn på teppet til partileiaren. Lat oss håpe at Moe ikkje snakkar på vegne av partiet.

Utspela frå Borten Moe og Henriksen kjem nok heilt sikkert fordi det nærmar seg slutten for regjeringa sitt arbeid med klimameldinga. Det betyr at regjeringa må ta stilling til desse spørsmåla.

Det er ein grunn til at det har tatt tid for regjeringa å legge fram ei klimamelding. Det er store og vanskelege spørsmål som skal handsamast. Men, det kan ikkje vere tvil om dette er den aller viktigaste saka for regjeringa i denne perioden. Det kan heller ikkje vere tvil om at SV ikkje kan sitte i ei regjering som skuvar dette ansvaret frå seg og over på andre land.

Når det er sagt så reknar eg med at regjeringa kjem med ei god løysning til slutt. Eg nektar å tru at heile Ap er forblinda av oljedamp.

Det betyr at vi må ta løft som kanskje ikkje er lønsame i bedriftsøkonomiske termar, men dei er sjølvsagt lønsame dersom vi måler dei mot alternativet. Alternativet er ei verd der store delar blir umogleg å bu på for menneske. I eit slikt perspektiv er alt lønsamt.

Men, vi må sjølvsagt og vere realistiske. Det er ingen grunn til å gjere tiltak som ganske enkelt flyttar utslepp frå Noreg og til andre land. Det betyr at vi må ha tiltak som gjev insentiv til industrien om å redusere utsleppa. Dersom det betyr at vi må bruke ny teknologi og utvinne mineral med lokale miljøkonsekvensar også for område med verdsarvstatus så får det vere.

Erik Solheim har skjønt dette:

– Viss ikke vi starter å kutte, får vi heller ikke den omstillingen som gjør norsk industri konkurransedyktig over tid. Viss vi alltid kjøper billigere kvoter i utlandet, betyr det at Norge noen år fram i tid, har en industri som er gammeldags, og som dermed er mye mindre konkurransedyktig og en trussel mot norske arbeidsplasser, sier han.

Det er for dyrt og dumt å ikkje løyse dei globale klimaproblema.

Les og «Betre å spare på botn av havet»

Bellon sitt faktaark om oljesand