Fleire døyr av kreft i Nord-Noreg

Vi harheldigvis passert den tida då kvakksalvarar var beste måten å overleve kreft på. Ill.:Wellcome Library, London.  From Nostrums and Quackery.
Journal of American Medical Association
Published: 1912

Klasser og utdanning er med på å avgjere kven som overlever kreft. Fleire døyr av kreft i Nord-Noreg enn på Austlandet og på Vestlandet, men leger og juristar overlever i større grad enn andre, det viser ein studie omtalt av forskning.no. Studien har sett på kva som skjedde etter at det vart oppretta kreftavdelingar i Tromsø og Trondheim midt på 80-talet.  

Studien viser at overlevingsgraden gjekk ned. Eg synst det er skummelt å tenke på. Vi er van med å tenke at vi har eit ganske godt og likt tilbod over heile landet. Men slik er det ikkje, ser det ut som.

Men endringa var størst for dei med høg utdanning. Før vi fekk dei regionale kreftavdelingane vart høgt utdanna folk i mykje større grad enn andre sendt til Oslo for behandling. Etter at vi fekk avdelingane i Tromsø og Trondheim vart skilnaden mellom dei som har høg og dei som har låg utdanning mindre, men framleis (i alle fall fram til år 2000) er det slik at juristar og legar i større grad enn andre blir sendt til Oslo for behandling. Eg kan tenke meg to grunnar til dette. Det eine er at dei (i alle fall legane) veit at behandlinga er betre i Oslo og derfor pressar på for å bli overført dit. Det andre er at dei kjenner reglane betre og dermed i større grad kan velge kvar dei skal få behandlinga si. Det tredje, som eg helst ikkje trur på, er at legane i tar omsyn til klasse og utdanning når dei avgjer kven som skal få behandling i Oslo.

I samandraget skriv forskarane (Jon H. Fiva, Torbjørn Hægeland, Marte Rønning og Astri Syse):

Våre kvasi-eksperimentelle resultater basert på etablering av regionale kreftavdelinger indikerer at i) høyt utdannede pasienter brukte spesialisert og sentralisert behandling i større grad enn de med lav utdanning, og ii) slik behandling bedret sjansen for overlevelse.

I sjølve studien:

Together with the differences with respect to level of education, these findings indicate that, even in an egalitarian welfare state, access to treatment appears to depend on socioeconomic status. More highly educated and better informed patients appear to receive better treatment than others.

Eg vil gjerne tru at norsk helsevesen ikkje behandlar pasientar ulikt avhengig av klass, inntekt og utdanning. Denne studien viser at dette ikkje var tilfelle for kreftpasientar fram til år 2000 då denne studien sluttar. Då er det verd å spørre om dette har endra seg på dei 13 års som har gått. Kan UNN godtgjere at det ikkje er slik forskjellsbehandling lenger?

Det andre er at det er verd å diskutere i kor stor grad vi skal anten sentralisere eller desentralisere norsk helsevesen. Kor mykje betyr litt større nærleik til sjukehuset samanlikna med overlevingssjanse? Eg meiner vi ikkje kan akseptere slike skilnader, og at vi må stille krav til minst like god kvalitet i Tromsø og Trondheim som i Oslo og Bergen.

Men kanskje har dette endra seg, patologiavdelinga i Tromsø er i alle fall den første til å bli akkredittert i følgje iTromsø og studien sluttar i år 2000?

Dagens meiningsmåling – litt rar

Torgeir Knag Fylkesnes kan bli den einaste representanten frå Troms som seier nei til oljeboring utanfor Lofoten, Vesterålen og Senja. Om alle gode kreftar samlar seg.

Kanskje er det berre vi politiske nerdar som er sjukleg opptatt av meiningsmålingar som bryr oss, men dagens måling i Nordlys var interessant.

Målinga for Troms er omtrent der eg ville forventa ut frå det vi elles veit. Det mest interessante er likevel to ting. Ap er igjen det største partiet i fylket og SV er nærmast å ta mandat. Det mandatet vil SV eventuelt ta frå Høgre. Dersom situasjonen mellom dei tre største partia blir omtrent som denne målinga indikerer (Ap 28,5, H 24,1 og Frp 18,1) betyr det at grensa for å stele Høgre sitt andremandat ligg på ca 12 prosent. Det vil seie at summen av SV 7%, Raudt 2,8% og MDG 2,3% er nok til å vinne eit distriktsmandat i Troms – med 719 stemmers margin.

Alternativet til at SV vinn eit mandat i Troms er at fylket berre blir representert av stortingsfolk som er for oljeutvinning utanfor Lofoten, Vesterålen og Senja. Det er kanskje til ettertanke for dei som har tenkt å stemme på Raudt og MDG?

No har SV i Troms gode sjansar på utjamningsmandat, men det er no alltid litt lotto.

Målinga for Finnmark er rett og slett litt rar, spør du meg. Og, det gjer du kanskje i og med at du sit og les bloggen min? Eg har vanskeleg for å tru at Ap har 50% oppslutning i fylket. Spesielt etter at fiskeriministeren frå Ap ikkje ville stille krav til levering av fisk frå Røkke sine trålarar. I tillegg blir det spennande å sjå kva som skjer med sjukehuslista ved valet. I denne målinga får dei 10,4% (Andre, eg reknar med at det er sjukehuslista) og manglar 1250 stemmer på å stele Høgre sitt mandat i Finnmark. Men eg må innrømme at eg har vanskar med å sjå for meg eit valresultat der Ap får tre og sjukehuslista eitt mandat i Finnmark.

Dersom ein skal tru tabellane har og Raudt 31% oppslutning hos dei over 65 år i fylket, og 10% totalt. Tillat meg å tvile på det. Alt i alt, så har eg lyst til å avskrive denne målinga for Finnmark som ein ekstrem ‘outlier’ med lite informasjonsinnhald.

Nordland er meir i tråd med andre målingar og litt mindre spennande enn spesielt Finnmark. Men det er likevel store sprik hos nokre av partia mellom målingane. For SV sin del i Nordland har dei tre siste målingane vist 2,7; 8,4; og 4,2 Målinga på 8,4 kom då debatten om Lofoten, Vesterålen og Senja var på sitt heitaste. Spriket er likevel litt for stort til å tru på, kanskje ligg sanninga sånn midt i mellom. Skal eg tippe seks prosent?

Til slutt, her er mitt tips for valreusultatet i dei nordnorske fylka til hausten:

Finnmark: Ap 2, H 1 og Sjukehuslista 1 (utjamning til SV)
Troms Ap 2, H 1, Frp 1 og SV 1 (utjamning til Sp eller V)
Nordland: Ap 3, H 3, Frp 1 og SV 1 (utjamning til Krf)

Korleis trur du det blir? Skriv i kommentarane

Oppdatert: Nordlys og inFact laga ei ny måling for Finnmark. Den vart litt meir truverdig.

Ein parlamentarisk farse

Byrådsleiar Øyvind Hilmarsen må velge, skal ha sette foten ned eller vere ei nikkedokke?. Foto: Høyre

Prøv å sjå for deg at den parlamentariske leiaren i SV, Audun Lysbakken eller Senterpartiets Lars Peder Brekk på Stortinget hadde sagt: «Dette er det ultimate svik mot velgerne som støttet oss. Vi føler oss dolket i ryggen av Arbeiderpartiet. Svik er et ord som blir for svakt i denne sammenhengen. Jeg har rett og slett ingen respekt for Arbeiderpartiet lenger.» La oss videre sjå for oss at Lysbakken eller Brekk hadde sagt: «Personlig har jeg ingen tillit til Arbeiderpartiet fremover. Det som har skjedd kan bare avle min forakt «

Eg trur vi trygt kan konkludere med at vi hadde hatt ei regjeringskrise. Anten hadde det aktuelle partiet trekt seg, eller så hadde statsministeren kasta dei ut.

Men i Tromsø skjer ikkje dette. Dersom du byttar ut Arbeidarpartiet ut med Høgre så er sitata over autentiske utsegn frå gruppeleiaren i Frp i kommunestyret i Tromsø. (sjå her og her) I Tromsø har vi eit byråd som står overfor kommunestyret på same viset som regjeringa står overfor Stortinget.

Men i Tromsø ser det ut til at ein kan seie slike ting utan at det får parlamentariske konsekvensar. Saka det gjeld er at kommunestyret har vedtatt ein samarbeidsavtale med Sametinget, ein avtale som ikkje vil koste kommunen noko. Så er det vanskeleg å skjønne at Frp blir så inderleg sinte over noko slikt, men dei om det.

Det som er verkeleg underleg er at Frp har vedtatt at dei skal halde fram i byrådet. Dei skal halde fram å samarbeide med Høgre etter slike utsegn frå gruppeleiaren.

I følgje NRK seier varaordførar Anni Skogmann

Gruppa har vedtatt at vi ikke går ut av byråd, men at vi i fremtiden vil stemme for det vi er enig i – og mot det som ikke er vår politikk. Vi kommer også til prinsipielt å stemme imot alle saker som ikke på forhånd er drøftet i hele alliansen, sier Frps Anni Skogman, som også er varaordfører i Tromsø.

Frp skal altså sitte i byrådet, men dei skal ikkje lenger vere bundne til dei avtalane som blir gjort i byrådet. Dette er altså den parlamentarismen som i følgje Ap, H og Frp skulle gje ei tydeleg styring av Tromsø!

Det er berre ein ting å seie, dersom byrådsleiaren godtar dette så gjev han avkall på å kunne kalle seg leiar for Tromsø kommune.

Abonner på denne bloggen – trykk her!

Hurra for skatt på finansnæringa!

Finansnæringa treng sterkare reguleringar og eit skatteregime som gjer at dei bidrar til fellesskapet. Foto: Adrian Scottow/flickr

Det er ikkje lett å huske så langt tilbake, men i 2007/2008 hadde vi ei såkalla finanskrise. Ei uregulert finansnæring hadde lånt ut pengar vilt og uhemma og spekulert like vilt og uhemma. Til slutta ramla pyramiden saman. Resultatet ser vi gjennom ei arbeidsløyse på nesten 30 prosent i mange land. For å berge bankane tok dei pengane frå vanlege folk. Dette er ein av grunnane til at eg jublar for forslaget frå SV om ein skatt på omsetninga i finansnæringa. Ein slik skatt vil vere med på å gjere reint spekulative investeringar mindre lønsame. 

Når det samstundes vil gje ni milliardar som vi kan bruke på å bygge velferdsstaten, betre barnhagar, skolar, sjukehus og eldreomsorg så er det ingen tvil om om at dette er eit columbi egg. Men det tar ikkje slutt der, denne skatten vil og vere med på å minske skilnadane i Noreg. Ein sterk velferdsstat er den viktigaste reiskapen for å gje alle like moglegheter i Noreg. Samstundes må det vere lov å håpe at det vil gå ut over nokre av dei mest oppblåste lønningane innafor finanssektoren.

Abonner på denne bloggen – trykk her!

 

Forbanna

Eg slit med å skrive noko samanhengande i dag. Eg blir berre fortvilt og forbanna når eg ser korleis vi oppfører oss mot aylbarna i dette landet. Ei 12 år gamal jente blir henta ut av heimen sin av politi klokka halv to om natta. Korleis er det vi oppfører oss. Har vi ikkje eit minimum av anstendigheit? Litt folkeskikk?

Det fell så lett å ta til samanlikningar med korleis jødane vart tatt ei natt i 1942. Men vi treng ikkje den samanlikninga. Det er nok å vite at slik oppfører ein seg ikkje mot folk, mot barn. Det finst ingen grunn til å gå inn i eit hus om natta, med skremmande lommelykter og rive barn ut av sengene sine. Hadde det vore snakk om ein farleg lovbrytar, men eit barn.

Tilsvaranda har vi ei jente i Tromsø, Yalda heiter ho, der alle norske rettsprinsipp er satt til sides fordi utlendingestyresmaktene meiner ho er skummel. Yalda og familien vann mot UNE i retten. Men i staden for å akseptere det endrar UNE vedtaket sitt slik at familien må ut i ein ny rettsrunde. Eg trudde det skulle vere slik at domstolane kontrollerte forvaltninga, ikkje motsett. Dersom UNE kan endre litt på vedtaket sitt kvar gong dei taper ei sak i retten vil ein rettsprosess aldri bli ferdig. Familien blir halde i ein evigvarande prosess, verre enn noko Kafka kunne førestille seg.

«Noen måtte ha baktalt Josef K., for en morgen ble han arrestert uten at han hadde gjort noe galt.»,

første setning i Prosessen av Kafka

I 2007 fekk SV endra loven så barnas beste skulle telle, understreka i Stortingsmeldinga «Barn på flukt» i fjor, om Faremo ikke klarer iverksette dette må ho gå.

 

 

Ny fartsrekord!

Eg klarer ikkje la vere å dele denne videoen, sjølv om det er eit stykkje unna det denne bloggen vanlegvis handlar om. Det er berre så ufatteleg kult at dei får til å segle i 120 kilometer i timen. Båten ser jo berre fantastisk ut og då.

Exit mobile version