Heller satellitt enn bommar

I Tromsø har vi over lengre tid diskutert måtar å organisere bompengane på som gjer det billigare og enklare å få dette til enn å sette opp store bomportalar rundt i heile byen. Slik vil vi at meir av pengane vi betalar inn faktisk skal gå til trafikksikring, bussar, fortau og vegar. Fram til no har dette vore litt luftige tankar om at det sjølvsagt burde vere mogleg å få dette til. Men i går fekk i alle fall eg litt meir kjøtt på beina på dette.

Les og denne artikkelen i Nordlys.

I går hadde eg saman med folk frå Ap og Raudt eit møte med Autosim og Telespor. To tromsøbedrifter som mener dei har ei løysning for dette. Det går ut på å sette inn ein GPS-brikke i bilen. I første omgang tenkt kopla til OBD. Det er den kontakten som verkstaden brukar når dei koplar til bilen din for å diagnostisere den, og er ei tilkopling dei aller aller fleste bilane har. Denne brikken kommuniserer med ein sentral for å finne ut kva du skal betale. Dersom vi gjer det på denne måten kan vi oppnå fleire ting.

  1. Vi kan lage eit meir rettferdig betalingssystem. Vi vil ikkje lenger vere begrensa til kvar det er plass til å sette opp bommar ol. Det ville og vere mogleg å lage betalingsfrie område rundt skolar, barnehagar ol. Ein kan og gjere betalinga avhengig av køyrde kilometer og ikkje berre om du passerer ein bom eller ikkje.
  2. Vi slepp stygge bomportalar
  3. Vi kan bidra til å styrke næringslivet i Tromsø gjennom at dei får utfordrande og store oppgåver gjennom å bygge opp dette systemet.
  4. Vi kan få eit system som er billigare og enklare å sette opp og drifte.

Masse utfordringar

Det betyr sjølvsagt ikkje at eit slikt satellittbasert system vil vere utan utfordringar. Den aller største er at dette vil vere nybrotsarbeid, og som i alt nybrotsarbeid vil det bli gjort feil, ting vil ikkje fungere optimalt frå dag ein. Det vil kunne undergrave tilliten til systemet og undergrave finansieringa av ein byvekstavtale.

Vidare tenkjer eg dei viktigaste hindringane som må løysast er:

  1. Korleis handterer vi bilar som kjem utanfrå og ikkje har ein GPS-brikke i bilen? Skal dei sleppe å betale eller må vi ha ein type bom på innfartsvegane til byen?
  2. Korleis gjer vi det med bilar som er registrert i andre kommunar, korleis sikrar vi oss at dei og bidrar i systemet om og når desse bilane blir køyrt i Tromsø?
  3. Korleis sikrar vi personvernet? Ingen av oss vil vel at nokon skal vite kvar vi køyrer til ei kvar tid (sjølv om dei fleste av oss allereie gjev google eller apple all denne informasjonen). Det lar seg nok gjere om databehandlinga skjer i brikken og berre fakturainformasjon blir overført ut av bilen, men vi må vere sikre på at dette er i orden.

På mange måtar er Tromsø den perfekte plassen å teste ut dette systemet. Vi har lite gjennomgangstrafikk, noko som gjer mange av utfordringane mindre. Dei utfordringane vi har er eg ganske sikker på at lar seg løyse. Eg er litt meir usikker på om det lar seg løyse innafor den tidsramma vi har har. Vi har ikkje råd til å utsette ein byvekstavtale, først og fremst fordi vi er avhengigge av statlege pengar for å få til bussatsinga i Tromsø.

La meg gjerne høyre kva du meiner i kommentarfeltet.

 

Vil du få beskjed neste gong eg skriv på denne bloggen?

Skriv inn epostadressa di og trykk abonner

Satsar Helse nord på UNN?

Helse nord har laga ein Regional utviklingsplan for perioden fram til 2035. I denne planen legges ein god del av grunnlaget for kva tilbud vi som pasientar kjem til å ha. Det er fleire grunnar at vi som bur i Nord-Noreg bør vere litt bekymra for kva rolle Helse nord planlegg for UNN i denne planen. Det er særleg to ting eg har merka meg og som det er viktig at Tromsø kommune er tydeleg på overfor Helse nord.

UNN er det største sjukehuset i nord, men lite i andre samanhengar. Det gjev ekstra utfordringar. Foto: Frode Abrahamsen, UNN

Det første er at det er svært lite fokus på UNN si rolle som universitetssjukehus. Det er bekymringsverdig. UNN er eit lite universitetssjukehus som skal aksle ei svært viktig rolle for heile Nord-Noreg. Vi er avhengig av UNN dersom vi skal ha tilgang til den same kvaliteten og behandlinga som dei får i resten av landet – særleg på dei høgspesialiserte og vanskelege områda. Det å klare å halde opp kvalitet og kompetanse på UNN krev ei spesiell merksemd og satsing frå Helse nord si side. Denne planen bærer få spor av ei slik merksemd og satsing. Stort sett det einaste som blir sagt i planen om UNN si rolle er direkte avskrift frå den nasjonale helse- og sjukehusplanen. Har ikkje Helse nord eigne tankar og strategiar for utvikling av universitetssjukehuset? Mykje tyder på at det ikkje er slik.

Utdanning krev sterke fagmiljø

Planen er derimot ganske god på satsing på utdanning. Det er viktig. Det blir understreka behovet for utdanning i landsdelen for å ha legar, sjukepleiarar og helsefagarbeidarar i landsdelen. Det planen ikkje diskuterer er at mange av fagmiljø på UNN er små og sårbare. Det gjer spesialistutdanninga krevande. Dersom vi ikkje har eit heilt spesielt fokus på å utvikle fagmiljøa på UNN er det ikkje utenkeleg at det over tid også blir vanskeleg å halde oppe både kvaliteten og mengden av spesialistar som blir utdanna. Det vil igjen gjere det mykje vanskelegare også for dei andre sjukehusa i Helse nord å rekruttere den naudsynte kompetansen.

UNN som lokalsjukehus

Like utfordrande – spesielt for oss som bur i Tromsø og UNN sitt lokalsjukehusområdet – er at UNN som lokalsjukehus ikkje blir berørt i planen. I UNN-styret si høyringsfråsegn påpeiker dei dette. Andelen døgnopphald samanlikna med folketalet er 8% høgare ved Nordlandssjukehuset enn ved UNN, 19% høgare ved Helgelandssjukehuset, og 25% høgare ved Finnmarkssjukehuset. Til dette kommenterer UNN-styret: “En alternativ forklaring er at UNN på grunn av sine regionale funksjoner over tid har hatt mindre kapasitet til å tilby døgnopphold til innbyggerne som UNN har lokalsykehusfunksjon over

Er det slik at UNN må gjere heilt naudsynte prioriteringar av sin funksjon som universitetssjukehus og regionssjukehus og at denne prioriteringa går på bekostning av det vi som innbyggarar i Tromsø, og dei andre kommunane i UNN sitt område kan forvente av lokalsjukehuset vårt? Det er i alle fall ein heilt klar trend i retning av at dei pasientane som blir skrivne ut av UNN og sendt til kommunen er sjukare enn før og krev meir og meir avansert behandling enn før. Ein ting er at dette er dyrt for kommunen, men det kan vere verd å spørre om det er det beste for pasienten. Det kan og vere verd å lure på om det faktisk er lik tilgang på sjukehustenester.

For alle kommunane vil det bli utfordrande framover. Planen frå Helse nord legg opp til at fram mot 2035 skal 45 000 ligedøgn overførast frå sjukehusa til kommunane. Dette er ein av konsekvensane av at regjeringa reduserer løyvingane til sjukehussektoren. Kostnaden blir overført frå ein stat som vel å bruke dei største pengane på skattelette for dei som har mest frå før, til kommunar som allereie slit med å få økonomien til å gå i hop.