Månad: oktober 2021

Lagt ut

Kor skal kommunen lage maten?

Kvar skal kommunen lage mat? På Mortensnes eller skal vi leige det kjøkkenet ISS har brukt i Nova-bygget i Tromsdalen? Det blir nok det største spørsmålet i dette kommunestyret.

For meg er det i alle fall to omsyn som vi må tenkje på. Det eine er at vi må sikre at vi driv effektivt og med så låge kostnader som mogleg samstundes som kvaliteten skal vere god. Det andre omsynet vi må ta er at vi over tid ønsker at meir av matproduksjonen skal foregå på sjukeheimane, nærmare dei som skal spise maten. For det er ingen tvil om at ernærings er ein kjempeviktig del av helsa.

Så er det viktig å seie at saksførebuinga i denne saka ikkje har vore god. Vi har fått sakspapir som ikkje har vore godt nok gjennomarbeidd. Det tydelegaste dømet på dette er at i mai så meinte administrasjonen at det vil koste 2,7 millionar å ta i bruk kjøkkenet på Mortensnes. Så gjekk prisen opp til 27 millionar, og no har vi fått enno fleire alternativ på bordet. Vi får gå ut i frå at saka no er så grundig opplyst som det er mogleg å få til.

Det er no slik eg ser det tre alternativ i saka. Alle alternativa vil i følgje administrasjonen samla sett ha omtrent same kostnad.

  1. Bygge om og ta i bruk kjøkkenet på Mortensnes
  2. Ei mindre oppussing og ombygging på Mortensnes, men der vi og tar i bruk kjøkkena på Heracleum og Sydspissen
  3. Ta over leigekontrakten på Nova-bygget og halde fram med å produsere i det kjøkkenet ISS bruker no.

Eg trur valet står mellom alternativ to eller tre. Fordelen med å bruke fleire kjøkken er at vi kjem nærmare målet om å produsere maten på institusjonane. Det vil lukte mat fleire plassar og produksjonen vil vere nærmare brukarane. Fordelen med alternativ tre er at vi er heilt sikre på at det ikkje blir noko problem i overgangen mellom produksjonen til ISS og den kommunale overtakinga. Det er og heilt tvillaust at det då er snakk om verksemdovertakelse slik at dei tilsette er sikra jobb og dei rettane dei har til pensjon og liknande.

Min foreløpige konklusjon er at vi bør velje alternativ tre. Det handlar både om å sikre produksjonen og at vi då kan sjå matproduksjonen i samanheng med bygginga av Kvaløysletta Bo- og velferdssenter. Då kan vi der ta den store diskusjonen om vi skal bygge eit nytt sentralkjøkken eller om vi skal få meir av matproduksjonen ut til dei ulike institusjonane våre.

Skolestruktur

Kva prinsipp skal ligge til grunn for skolestrukturen i Tromsø? I denne saka vil vi ta val både om kor store skolar vi skal ha i framtida, men og kor små skolar vi skal tillate oss å ha. Dette er vanskelege val i spennet mellom effektivitet, læringsutbytte, sosiale nettverk og reisetid. Det er og ei sak der det ikkje finst veldig sikre svar. Vi kan spå om folketalsutviklinga framover. Men vi veit jo ikkje.

Eg er opptatt at vi skal ta vare på dei små distriktsskolane. Samstundes meiner eg det er ei grense for kor små skolane kan bli med tanke på vennskap og sosiale nettverk. Men her er det ingen absoluttar. Skolane er viktige for bygdene og det er og avgjerande kor lang reisetid det blir for ungane. Eg trur og det er viktig at foreldra og ungane får ei enno viktigare stemme inn i desse vanskelege diskusjonane.

Oppsummert kjem vi nok til å strekke oss langt for å behalde distriktsskolane, men samstundes må nok dei som bur i byen bu seg på at skolekretsgrensane kan bli endra for å sikre at vi ikkje har skolar med alt for mange elevar samstundes vi har byskolar med svært mykje ledig kapasitet.

Nordlyskvartalet

Eigarane av Nordlyskvartalet, altså det bygget som ligg nord for Rådhuset, har levert ein reguleringsplan som vi skal behandle i dette kommunestyremøtet. Det er mykje fint å seie om denne planen. Løysningane mot Rådhusparken og mot Vestregata synst eg er blitt fint. Men, og det er jo alltid ei men i desse sakene. Eg synst ikkje løysninga mot Grønnegata er akseptabel. Der vil dei ha 10 etasjar. Det blir høgare enn Rådhuset og det blir ein massiv vegg inn mot den viktigaste innfartsåra til byen.

Eg skjønner at utbyggarane vil utnytte tomta si i størst mogleg grad, men dette blir ikkje bra. Det blir skuggelegging av delar av nordbyen. I byutviklingsutvalet stemte SV for innstillinga frå administrasjonen om å seie nei til denne planen. Fleirtalet gjekk for å tillate å bygge åtte etasjar. Eg tenkjer det er rett å seie nei til denne planen

Du kan sjekke ut 3d-modelleringa av bygget på denne adressa: https://arcg.is/1118zO

Heile sakslista

Det er fleire andre saker i kommunestyret. Eg legg heile sakslista her, så får du heller spørje om du lurer på noko.

Lagt ut

Er det for tidleg med ein dom over den nye regjeringa?

Det er sjølvsagt alt for tidleg å komme med ein dom over den nye regjeringa. Derfor tenkte eg at eg skulle gjere det i dag!

Eller, kanskje ikkje ein dom, men eit forsøk på å analysere i alle fall delar av Hurdalsplattformen.

La meg starte med å seie at det er mange fine formuleringar og mykje eg er samd i den nye plattformen. Dessverre er det mykje som er vagt og opent for fortolkningar.

Men eg må starte med ei kjempefin nyheit, og ein annan ting som eg håper skal bli bra. Det første er at regjeringa legg opp til eit Nasjonalt senter for jordobservasjon i Tromsø. Det kan bli eit fantastisk verkty for å utvikle romindustrien i Tromsø og i heile landet. Når vi koplar det mot den store satsinga på rom også på Andøya kan det bli starten på noko stort for Nord-Noreg.

Eg er og glad for at regjeringa går inn for ei skikkeleg utgreiing av Nord-Noregbanen gjennom ein KVU med mål om realisering ved neste rullering av Nasjonal transportplan. Eg vel å tolke det positivt, sjølv om det betyr at det tar nesten fire år før ei beslutning blir tatt. Eg trur vi er nærmare jernbane lenger nordover enn vi har vore på svært lang tid.

Fiskeri

Men, la meg ta eit eksempel frå fiskeripolitikken som viser kor open for fortolkningar denne plattforma er. Den store saka i den komande perioden er fordeling av kvoter, spesifikt fordelinga mellom hav og kyst og korleis dei såkalla strukturkvotene skal tilbakeførast.

Det er heilt openbart at vi får mest verdiskaping og dei største ringverknadene om vi fordeler meir til den mindre kystflåten. Det vi har sett over mange år er at den strutureringa vi har vore gjennom har flytta kvotene frå dei må til dei store. Så når no strukturkvotene tar til å falle tilbake, skal dei til den gruppa dei kjem frå eller skal dei til den gruppa der dei er no? Dette får vi langt frå tydelege svar på i plattforma.

Ap og Sp skriv:

«Fiskeritillatelsene skal forvaltes på en måte som ikke bidrar til sentralisering verken innad i regioner eller mellom landsdeler.»

Ein konsekvens av at dei skriv dette er jo at den minste flåten må få meir av fiskekvotane. Men dei skriv og:

«Flåten skal sikres stabile, forutsigbare og gode rammebetingelser.

Regjeringen vil:

• Utarbeide en ny kvotemelding som gir forutsigbarhet for fiskerinæringen, og som sikrer

bosetting, aktivitet og lønnsomhet langs hele kysten. Kvotemeldingen skal blant annet sikre:

o At kvotene fordeles på en forutsigbar og mer rettferdig mate.

o At bredden og mangfoldet i kystfiskeflåten trygges. Dette skal blant annet skje basert

på tilstrekkelig kvotegrunnlag.

o At betingelser for tilbakefall av strukturkvoter avklares.»

Forutsigbar er jo ofte eit kodeord som betyr at ingenting skal endrast – altså fordelinga mellom gruppene skal forbli som no, der dei største får behalde det dei har. Her er det med andre ord nesten umogleg å vite kva regjeringa eigentleg meiner. Det blir utruleg spennande å sjå korleis den nye fiskeriministeren vel å fortolke desse formuleringane som i alle fall delvis står i motsetnad til kvarandre.

Så får vi vere glade for at i alle fall ein god del av dette skal avgjerast i Stortinget. Der vil sjølvsagt SV stå på for kystflåten og at fisken skal tilhøyre kystens befolkning.

Olje

Oljepolitikken er det nok fet eg liker aller minst i Hurdalsplattforma. I ei verd der det blir tydelegare og tydelegare at vi må redusere utsleppa våre av klimagassar kraftig og raskt så er motsetnadane i Hurdalsplattforma veldig tydelege.

Dei skriv:

«Norsk petroleumsindustri skal utvikles, ikke avvikles. Petroleumssektoren er en høyproduktiv næring som bidrar med store inntekter, verdiskaping og arbeidsplasser til Norge. Regjeringen vil legge til rette for fortsatt høyt aktivitetsnivå på norsk sokkel.»

og

«Det ordinære konsesjonssystemet skal ligge fast. Det skal fortsatt gis tillatelser til å lete etter olje og gass i nye områder.»

Samstundes skriv dei ein annan stad i dokumentet at:

«Norge står overfor store oppgaver i dette tiåret. Vi skal få flere i jobb, skape aktivitet i hele landet, øke eksporten og kutte klimagassutslippene med 55 prosent. Disse fire målene skal vi nå i fellesskap, gjennom en aktiv og fremtidsrettet næringspolitikk.»

Det kan då ikkje vere berre eg som oppfattar ein viss mangel på samanfall mellom desse to punkta? Det er fleire slike dissonansar i dokumentet. Det lover at CO2-vgifta skal opp, men dei lover og at drivstoffavgiftene skal ned. Eg har vanskar med å sjå korleis begge løfta skal kunne oppfyllast samstundes.

I dokumentet finn eg og mange ting som umiddelbart ser veldig positivt ut. For eksempel denne formuleringa om gruvedrift og mineralutvinning: «Korte ned konsesjonsbehandlingstiden.» Det er jo vel og bra. Vi ønsker alle kortare tidsbruk, meir dynamikk og mindre byråkrati. Men spørsmålet er kva slikt går på bekostning av? Betyr det dårlegare miljøutgreiingar, eller betyr det mindre tid for motstandarar til å mobilisere og få fram motekspertise mot gruveselskapa?

Eg trur vi treng meir gruvenæring i Noreg, men vi må sikre oss at førebuingane blir skikkelege. Det kan godt tenkast at eg overproblematiserer dette, men poenget er at det meste har ein kostnad, også det som ser heilt tilforlateleg ut og er noko vi alle burde kunne støtte.

Skatt

På skatt er det litt blanda drops. Noko søtt, noko surt og noko bittert. Det er søtt at dei ønsker å skjerpe formueskatten. Så kunne nok eg ønska meg at dei tok enno litt hardare i. For det som blir foreslått i plattforma er ikkje nok for å få gjort noko med dei aukande skilnadane mellom folk i Noreg.

Men, når dei samstundes skriv: «Holde det samlede skatte- og avgiftsnivaet for folks inntekter uendret.» så smaker det ganske bittert og surt. Det må vel bety at dei ikkje har tenkt å reversere dei kutta som vart gjort av den førre regjeringa. Det forklarer og korfor dei ikkje klarer å gå inn for viktige reformar som gratis SFO og sikre at folk skal ha råd til å gå til tannlegen. På begge områda går dei nokre musesteg i rett retning, men skal vi bygge ut velferden i Noreg så må vi vere villige til å betale for det. Det ser det ikkje ut som denne regjeringa vil.

Vi veit jo at noko av det alle viktigaste vi kan gjere for å minske skilnaden mellom folk og forebygge utanforskap er gode universelle velferdsordningar. Derfor er gratis SFO og billigare tannlege så utruleg viktige reformar.

Oppsummert så er det mykje å like i plattforma, noko å mislike, men mange motsetnader mellom ulike ting. Korleis regjeringa vel å forvalte plattforma og korleis dei vel å møte stortinget vil avgjere om dette blir terningkast 3 eller terningkast 5

Så ja, det er alt for tidleg å felle ein dom. Det blir spennande å følgje med.

Lagt ut

Ny videoblogg om sonderingar og økonomi i Tromsø kommune

Teksten er sånn ca den same som i videoen.

Det er ei stund sidan førre videoblogg, og skal eg vere heilt ærleg er det ikkje fordi eg manglar ting å snakke om, men fordi eg slit med å snakke om det på ein morsom og interessant måte. Så då scrollar eg heller gjennom TikTok i timesvis. For det finst ikkje noko enklare måte å kaste bort timar på ein tiktok. Dei av dokker som ikkje har prøvd, vit at dokker kjem til å oppleve mange fleire timar i livet dokkar enn oss andre.

Men, dette skal ikkje handle om tiktok, det skal handle om politikk. Og då må eg nesten starte med det som skjedde og skjer på Hurdalssjøen.

Visste du forresten at Hurdalssjøen har eit yrande bade, båt og strandliv når det ikkje er regjeringsforhandlingar og sonderingar? Og at innsjøen var ei viktig ferdselsåra før i tida. Alt i følgje Hurdalinfo.no

OK nok funfacts og utanomsnakk.

Kven har skulda, kven vann og kven tapte?

Som dokker alle veit braut SV sonderingane på Hurdalssjøen, vi kjem derfor etter alle solemerker til å få ei regjering som består av Ap og Sp. Eg synst det er veldig trist for landet. Eg trur og meiner jo at SVs politikk er det som er best for Noreg.

Det er sjølvsagt mykje vi ikkje veit om det som skjedde under sonderingane, men dersom det vi har høyrt er rett er det det ganske trist. Ap og Sp ville ikkje vere med på eit meir rettferdig skatteopplegg om og kunne finansiert gratis SFO og gratis/billigare tannhelsebehandling. Når du kombinerer det med manglande gjennomslag for viktige klimagrep så er det jo ikkje rart SV måtte gå ut.

Så kunne vi sjølvsagt diskutert i det vide og det breie kven som har ansvaret, om Jonas er ein dott, dust, sleip eller klok. Det trur eg ikkje vi blir noko klokare av. Det som er heilt sikkert er at miljø og klima tapte, og at dei som ønska seg eit meir rettferdig Noreg tapte.

Det mest irriterande for meg er likevel at det blir mykje vanskelegare å vere sint på den nye regjeringa enn det var å vere sint på den gamle. Eg liker jo Ap og Sp – i alle fall litt. Det er mykje enklare å vere sur og sint på Høgrefolk enn på Ap og Sp folk. Men eg stålset meg for det som måtte komme og skal vel klare å bite tennene saman og vere sint og sur på den nye regjeringa og når det trengst.

Så er det mykje som skal vedtakast i Stortinget framover, og i Stortinget er SV den enklaste vegen for ei Ap/Sp-regjering og få fleirtal gjennom eit samarbeid med SV. Eg er heilt sikker på at SV kjem til å bruke den moglegheita til å sikre ein betre politikk for klima og rettferd. Eg er og heilt sikker på at om AP/SP vel å samarbeide med sentrum eller høgresida så kjem det til å straffe seg for dei partia.

Økonomien i Tromsø koommune

Men det får vere nok nasjonale ting, det er jo trass alt i Tromsø ting verkeleg skjer. Så skjer det nok mange artigare ting i Tromsø enn at kommunen legg fram økonomirapport 2. Eg håper i alle fall det! Men kommunen si økonomirapportering er viktig.

Hovudtalet som det er viktig å få med seg er at kommunen går med et overskott på 51 millioner kroner i 2021 dersom prognosen held seg ut året.

Men det hovudtalet er sjølvsagt ikkje heile historia. Realiteten er at utgiftene har auka ganske kraftig fra 2020 men heldigvis har også skatteinngangen vore god. Det betyr at sjølv om vi har opna opp Kvaløysletta sjukeheim og styrka fastlegane i Tromsø så klarer vi fremdeles produsere et lite overskott.

Framleis har vi dei same utfordringene som vi har sett i lengre tid. Mangel på eigna bustader og mangel på institusjonsplassar gjer at vi får dyrare løysingar innanfor helse- og omsorg og når vi kombinerer det med mangel på viktig fagpersonell som sjukepleiarar så må vi leige inn og kjøpe tenester for ganske mange millionar. Eg har derfor stor tru på at den strategien vi har valt, med å satse mykje på bustader og omsorgsbustader i Tromsø, er rett veg å gå men dessverre tar det tid å kjøpe eller bygge nye omsorgsbustader.

Det vi også ser er at det er større etterspurnad etter kommunale tenester. Barn og unge har utfordringer, kanskje i etterkant av pandemien, som gjer at vi må sette inn større ressursar på spesialpedagogikk. Vi ser og at vi har mange som treng ein til ein tiltak. Det er dyrt.

Kommunedirektøren understreka og dette poenget i hans presentasjon av økonomirapporten.

Samtidig er det jo helt fantastisk at vi innanfor ein trang kommuneøkonomi faktisk klarer å gje dei gode tilboda og samtidig leverer eit lite overskott som buffer mot framtidig renteoppgang.

Oppsummert kan vi seie om den kommunale økonomien i Tromsø at det er trabgt, det er altfor liten buffer mot fremtidige renteutgifter men det er stabilt og eg trur vi er på veg i rett retning.