925 nye bustader i Tromsø

Torsdag 18. august er det møte i byutviklingskomiteen. Der er det fleire gode bustadprosjekt som skal opp. I dag har eg sykla 40 km som ei privat befaring. Det er greitt å sjå områda direkte, ikkje berre kart, også er det jo fint å kombinere med å få trimma litt. Eg vil gjerne ha innspel til desse sakene.

Øvre Kroken

Til høgre bak meg skal det byggast. Malmvegen vil ha godt av betre tilhøve for gåande og syklande.
Til høgre bak meg skal det byggast. Malmvegen vil ha godt av betre tilhøve for gåande og syklande.

Første stopp på sykkelturen min var området «Øvre Kroken». Det ligg på oversida av Malmvegen. Eg synst dette ser ut til å vere eit flott prosjekt. Det medfører at lysløypa må flyttast, men så lenge rekkefølgjebestemmelsane er rett så ikkje dette med lysløypa blir liggande til slutt, trur eg det blir bra. Det er lagt opp til gode grøntareal og internvegar i området. Frå bebuarane rundt området er det uttrykt for bekymring for auka trafikk i Malmvegen og i Anton Borchs veg. Dei foreslår ny bru over elva og tilknytting til Jadevegen for å bøte på dette. Her må eg seie at eg nok er samd i argumentasjonen frå administrasjonen i kommunen om at dette ikkje er aktuelt. Både fordi Jadevegen er veldig bratt og fordi det får konsekvensar for skibrua og lysløypa. Då er det nok viktigare med gode løysningar for gåande og syklande langs Malmvegen og Anton Borchs veg.

Saksframlegget kan du laste ned her

Skisse til utbygging av Øvre Kroken. Malmvegen er nederst i bildet.
Skisse til utbygging av Øvre Kroken. Malmvegen er nederst i bildet.

Åsgårdmarka

Åsgårdmarka er området i overkant av Lars Eriksens veg. Området er i kommuneplanen sett av til bebyggelse, og eg liker dette prosjektet sjølv om det tar litt av randsona til Tromsømarka. Det går ikkje inn i marka. Dei nye bustadene her vil ligge fint til med omsyn til sol, kollektivtrafikk og skolar. Det er eit område med ein del flystøy som krev eigne tilpassingar, men eg trur det blir eit fint område å bu i. For meg ser og planane til å vere godt tilpassa området. Som med alle nye områder vil det sjølvsagt bli noko meir trafikk som kan skape støy for dei rundt, og også her er det viktig å sjå på avbøtande tiltak for at ikkje naboane skal bli for påverka. Eg er litt i tvil om det er rett å bygge 1,25 parkeringsplassar per leiligheit i eit så sentrumsnært område. Skal vi nå målet om å redusere biltrafikken må vi og redusere mengden bilar. Eg meiner å ha lest ein plass (trur det var SSBs folke og bustadstelling) at omtrent 1/3 av hushaldningane i Tromsø ikkje har bil. Med tanke på det så held det kanskje med ein parkeringsplass per leiligheit? Dette er eg litt i tvil om, og vil gjerne høyre kva du synst.

Skisse over området Åsgårdmarka
Skisse over området Åsgårdmarka

Saksframlegget kan du lese her.

Dei andre sakene

I tillegg til desse sakene skal vi handsame reguleringsplanen for utviding av parkeringa i fjell i sentrum, eit industriområde på nordøya, utviding av Skittenelv Camping (dit kom eg meg ikkje på sykkelturen min. Det får verkeleg vere måte på kor langt eg skal sykle i folkets teneste), ei orienteringssak om «monsterbygget» på Kvaløyvegen og grunnlagsdokumentet for økonomiplan og budsjett. La oss berre seie at det blir ein tøff budsjettprosess i år og. Forøvrig synst eg desse andre planane ser OK ut. Det er nok ein diskusjon om i kor stor grad vi skal redusere gateparkeringa i sentrum når den nye fjellhallen er ferdig. Eg meiner at det er ein stor fordel å få parkeringa inn i fjellet, blant anna fordi det kan frigjere gateareal i sentrum til anna bruk.

Har du innspel til nokre av desse planane, så kom gjerne med dei. Alle sakspapira finn du her.

 

Vil du få beskjed neste gong eg skriv på denne bloggen?

Skriv inn epostadressa di og trykk abonner

Noregs heitaste

Av og til lurer eg på om avisane driv med ironi. Når nord24.no skriv:

Men den gjeve tittelen [Noregs heitaste bustadmarknand] står nå for fall: I årets fire siste måneder i fjor sto prisene i Tromsø mer eller mindre stille. Nå er det Oslo som kan vise til den aller største prisveksten i landet.

Kan nokon for fullt alvor hevde at det er bra at prisane stig slik at folk ikkje har råd til ein plass å bu?

Derimot er det ei bra nyheit at bussbruken i Tromsø går opp!

Landets enklaste bustadmarknad

enklaste_bustadmarknad
Enklast for kven, kunne ein kanskje spurt? Foto: faksimile frå iTromso.no 25.09.13

iTromsø skriv i dag at Tromsø har den enklaste bustadmarknaden i landet. Underleg nok har dei sett gåseauge rundte «enklaste» slik dei burde ha gjort.

Det avisa skildrar som den enklaste bustdamarknaden er altå ein marknad der det er lett å selje. Kva betyr dette? Jau, det betyr høge prisar og stor etterspurnad, som igjen gjer at det blir dyrt og vanskeleg for folk å skaffe seg sin eigen bustad i Tromsø. Eg er ganske sikker på at dersom Tromsø skal halde fram med å vekse og trekke til seg folk må vi skaffe oss ein «vanskelegare» bustadmarknad. I dag er det blitt slik at eit par med to vanlege lønningar vil ha problemer med å skaffe seg ein bustad, i alle fall om dei har eit par barn som skal ha eigne rom. Slik kan vi ikkje ha det.

I denne situasjonen oppfører iTromsø seg som mikrofonstativ for meklarane i Tromsø. Dei tener sjølvsagt på høge prisar, då går kommisjonen opp.

Samstundes er det ingen tvil om at problemet er at det blir bygd for lite og for dyrt i Tromsø.

Der er hovudproblemet.

Då synst eg det er ekstra ille at byrådet i dag kjem til å få vedtatt at ein del av Tromsø kommune sine bustadtomter skal overførast til Arnestedet as. Eit selskap som skal forvalte eigedomane etter eit mål om avkastning og etter eit marknadsstyrt EØS-reglement. Ein kunne tenkt seg at kommunen la til rette for bygging av bustader til ein overkommeleg pris for familiar og studentar.

Men det er visst ikkje målet…

 

Eit krafttak for bustader i Tromsø

hus
Tromsø treng fleire bustader, det er ei offentleg oppgåve og eit offentleg ansvar. Foto: Harald Groven/Flickr

Det blir bygd alt for få hus i Tromsø. Folketalet stig med rundt 1000 personar i året. Det betyr at vi treng mellom 400 og 500 nye bustader av ulik storleik kvart år. Dei siste åra har det blitt bygd rundt 200 i året. Då er det ikkje rart prisane går rakt oppover. Det er i ferd med å bli uråd for folk med normale inntekter å skaffe seg ein OK plass å bu i Tromsø. Slik kan vi ikkje ha det.

Derfor ser vi og at salsprisen stig meir enn byggekostnaden for hus. Gjennomsnittleg kvadratmeterpris i Tromsø er meir enn 27 000 kroner per kvadratmeter. Leiligheiter ligg på ca 33′ medan einebustader er ca 24′ (Kjelde: Norsk Eigedomsmeklarforbund). Byggekostnaden per kvm er i underkant av 30 000. Litt avhengig av byggestandard. I følgje SSB har byggeprisindeksen gått frå 100 i 2000 til 160 i dag. I same periode har salspris indeksen gått frå 100 til 222 i følgje «Eiendomsmeglerbransjens boligprisstatistikk frå mars 2012, side 8». Begge desse er nasjonale tal. I Tromsø steig prisen frå 100 til 214 frå 2000 til 2011.

Eg meiner at vi her kan slå fast at det er ein marknadssvikt. Salsprisen veks meir enn byggeprisen, og det blir samstundes bygd for lite. Det kan ikkje bety anna enn at nokre aktørar i bransjen sit og skummar fløyten av marknaden. Det kan dei gjere fordi det blir bygd for lite og det ikkje er samsvar mellom byggepris og salspris. Eg har ikkje funne gode tal på dette, men magekjensla mi seier meg at det er utviklarane og delvis tomteeigarane som stikk av med gevinsten.

Når det er ein marknadssvikt er det ei openbar rolle for ein offentleg aktør som kommunen, sjølv innan ein marknadsøkonomi som den norske.

Eg har derfor foreslått for årsmøtet i Tromsø SV i morgon saman med andre at SV skal gå inn for at kommunen låner ein milliard og saman med TBBL bygger bustader for folk i Tromsø. Bustadene må byggast nøkternt, og det må opnast for eigeninnsats og dugnadsinnsats for å få ned prisen for folk. Desse bustadene må så kommunen/TBBL selje på vanleg måte til kostpris. Kommunen får tilbake pengane sine, innbyggarane får hus. Risikoen for kommunen ligg i at leiligheitene ikkje blir selt. Det meiner eg er ein akseptabel risiko å ta. Så då synst eg det er trist at byrådet i Nordlys (ikkje på nett)  i dag avviser ideen.

For ein milliard kan vi bygge mellom 400 og 500 bustader, avhengig av storleik og anna. Det vil monne i Tromsø.

Denne grafen viser talet på igangsette bustader i Tromsø, kvartalsvis (kjelde SSB):

graf_bustader

Notar tar frå dei svakaste

Notar i Tromsø skal starte opp med utleigemekling. Dette er eit pilotprosjekt som etterkvart skal bli lnadsomfamnande. Denne meklinga vil føre til at prisane på å leige bustad i Tromsø vil auke. Notar skal tene pengar på meklinga, og dei skal vere med på å finne rett marknadspris for utleiga. Det vil ikkje vere urimeleg om dette fører til auka pris til dei som er leigetakarar. Notar skriv då og i si eiga reklameavis: «Notar hever boligprisene ved å profesjonalisere utleie»

Konsekvensane av dette vil vere store. Det er i dag slik at det i stor grad er dei som i utgangspunktet har dårleg råd er dei som leiger bustad heller enn å kjøpe seg ein plass å bu. Dei som ikkje har råd til dei låna som er naudsynte for å kjøpe i dagens marknad er dei som vil måtte betale for Notar sitt produkt. Eg er spesielt bekymra for korleis dette vil slå ut for elevar og studentar. Dersom prisane aukar vil fleire måte jobbe ved sida av studiar og skole. Eg er redd dette vil få konsekvensar for den faglege utviklinga, progresjon og muligheita til gode resultat. Dette er ikkje ei utvikling SV ønsker.

Vidare er det problematisk at ein eigedomsmeklar tilbyr dette produktet. Det er ein sannsynleg konsekvens at dette vil vere med på å auke prisen på bustader med utleigeeiningar. Dersom Notar blandar eigedomsmeklinga si, med å tilby denne tenesta til dei som kjøper hus gjennom Notar. Dette vil vere generelt prisdrivande i marknaden, føre til at færre kan kjøpe seg ein bustad, og at fleire må leige og dermed vere prisgitt dei auka prisane i marknaden som dette produktet vil føre til.

I Bladet Tromsø den 25. juli seier Notar at tenesta deira vil koste 10% av utleigesummen. Vi kan slutte av dette at vil vil med stor sjanse få ein auke i utleigeprisane i Tromsø på minimum 10%. Når vi ser dette i samanheng med at dette vil vere prisdrivande også i marknaden for kjøp og sal av bustader er det mykje som tyder på at finansdepartementet bør sjå på om det er fornuftig å tillate at eigedomsmeklarar har høve til å drive med utleigemekling. Bustadprisane i Tromsø er høge nok som det er. SV vil kjempe mot alle endringar som er med på å drive prisane enno høgare.

Eg er kjent med at forskriftane til den nye lova om eigedomsmekling er ute på høyring no. Eg har derfor sendt brev til finansministeren og bede om at departementet og finansministeren tar ei grundig vurdering av om det vil vere fornuftig å nytte desse forskriftene til å skilje rollene, slik at eigedomsmeklarar ikkje kan drive med mekling og andre tenester knytt til utleige.