Aust og vest i Tromsø

Pengane er ikkje jamnt fordelt, verken i verda, i Noreg eller i Tromsø. Foto: Wikipedia/Brukar Although

Det er godt kjent at at Oslo har ein tydeleg austkant og ein tydeleg vestkant. Men korleis er stoda i Tromsø. Finst det ein austkant og ein vestkant? Svaret er både ja og nei. Det finst ein vestkant, og vestkanten i Tromsø heiter Sorgenfri. Innbyggarane i postnummerområde 9013 har ei skattbar inntekt i snitt på 304 108 kroner og ein formue på 404 797 kroner. Det er ei inntekt som ligg 75 000 over snittet for kommunen. Austkanten i byen heiter så mykje som Tromsø sentrum. Der er snittinntekta på 214 408 og formuen er på 285 166 kroner.

Men, det som verkeleg er slåande er inntektsskilnadene mellom by og land i kommunen. Det postnummerområdet i distrikta i Tromsø med høgast inntekt er 9110 Sommarøy. I dette området er inntekta 216 923 kroner. Det er berre eit byområde som ligg under dette. Til gjengjeld er formuane på Sommarøy og i ein del andre distriktsområde høge. På Sommarøy er snittformuen på 455 129 kroner. Vengsøyværingane har den høgaste formuen, og fire distrikt kjem før Sorgenfri på lista over storleiken på formuen. I fire område, Sjursnes, Tromvik, Mjølvik og på Tussøy er inntekta under halvparten av det vi finn på Sorgenfri. Men, no skal det leggast til at i ein del av desse områda er det så lite folk at statistikken blir litt meiningslaus. Det er i alle fall ingen tvil om at det verkeleget skillet går mellom by og land. Byen er vestkanten og distrikta er austkanten.

Vi skal og ta eit atterhald når vi ser på formuestala. I byen ligg det mykje skjult formue i hus som er belånt med meir enn likningsverdi, det er det nok litt mindre av i distrikta.

Under her ser du først ein tabell over inntekt, skatt og formue i dei ulike postnummerdistrikta i Tromsø. (Ja, eg veit at Laksvatn er i Balsfjord, men postnummeret dekker deler av Tromsø kommune og) Under der finn du postnummerdistrikta markert på eit kart for at det skal vere enklare å sjå samanhengane. Kartet kan zoomast. Takk til Erik Bolstad for koordinatane til postnummera.

Postnummer Poststad Inntekt Formue Skatt Kartmarkør
9013 Tromsø 304108 404797 110557
9016 Tromsø 297600 321255 109320
9012 Tromsø 258995 333060 92957
9011 Tromsø 258044 279024 91001
9014 Tromsø 256878 317962 89010
9007 Tromsø 253943 315734 88957
9017 Tromsø 253643 143039 89702
9006 Tromsø 240638 269327 84195
9100 Kvaløysletta 238950 219386 83385
9009 Tromsø 238758 248137 82397
9020 Tromsdalen 238475 252022 81666

Noreg 235017 391488 80722
9024 Tomasjord 230512 238479 77503

Heile Tromsø 229524 254814 79222
9018 Tromsø 226642 152303 75885
9022 Krokelvdalen 225750 192864 74896
9015 Tromsø 223723 146290 74436
9019 Tromsø 219413 292691 73860
9010 Tromsø 218214 180791 73947
9110 Sommarøy 216923 455129 76111
9008 Tromsø 214408 285166 71561
9103 Skulsfjord 206211 208191 65778
9027 Ramfjordbotn 192933 167719 60245
9106 Straumsbukta 188699 256279 57402
9118 Brensholmen 185967 311369 56488
9131 Kårvik 178454 228938 56524
9034 Oldervik 176755 173996 55534
9043 Jøvik 174676 519613 48898
9120 Vengsøy 173792 592687 55184
9042 Laksvatn 171849 267015 49531
9030 Sjursnes 151942 284648 38925
9107 Tromvik 151689 414402 44830
9141 Mjølvik 144393 203258 21122
9128 Tussøy 140903 70244 37463


Vis Inntekt, skatt og formue i Tromsø i eit større kart

Eg skal ikkje påstå at opne skattelister er ei føresetning for å kunne gjere den typen samanlikningar eg har gjort her, men eg trur det ville ha vore vanskelegare å få tak i denne typen tal utan opne skattelister. La np det vere eit ekstra argument for at vi framleis skal ha opne skattelister i dette landet.

Seinare skal eg sjå om det er noko samanheng mellom inntekt og korleis folk røyster i Tromsø. Eg har ei kjensle av at samanhengen ikkje er veldig klår. Det får vi finne ut av.

Kom gjerne med ein kommentar til tala, og dine idear om kva skattelistene kan brukast til for å forstå samfunnet. I fjor skreiv eg litt om likeløn.

Kven tener dårlegast i landet her, lille spegel på veggen der?

13082009793
BLoggaren og oksen Fernando (oksen til venstre) Fernando er blanding av NRF og Nordlandsfe. Nordlandsfeet er godt til å utnytte utmarksbeite - og det blir bra kjøtt, men litt mindre mjølk

Nei, det var ikkje meg sjølv eg såg i spegelen. Derimot møtte eg i dag ei driftig dame som hadde ei timeløn på 3,21 kroner. Kanskje var det ho som fekk det svaret om ho spurte spegelen.  Klarer du å gjette kva ho dreiv med? Jo, mjølkebonde i distriktstromsø.

Ho heiter Margrethe Wikran og driv eit bruk på 125 dekar med 10 mjølkekyr og litt kjøttproduksjon. Ho har ei mjølkekvote på 70 000 liter og leverte 1600 kilo slakt. Dette er 1,5 årsverk og jobba ca 3300 timar i 2008. På gardsdrifta satt ho att med 10543 kroner, og har nesten ikkje fritid.

Det store spørsmålet er sjølvsagt korfor gjer ho og andre bønder dette? Noko av svaret er nok at det er ein livsstil, og eit arbeid som folk trivst med. Det er gjevande å produsere mat i ein verden der folketalet aukar og mange svelt.

Men, kor lenge kan vi satse på at bøndene skal produsere maten vår av idealisme og på dugnad?

Det er ikkje utan grunn at vi i Noreg har mista 20 000 gardsbruk på dei siste 10 åra, og at vi i Troms har gått frå 2071 bruk i 1998 til 1195 bruk i 2008. Dersom dette held fram vil det ikkje vere lenge til jordbruket i Nord-Noreg er borte og sentralisert til Trøndelag, Rogaland og Austlandet. Og også der vil det vere berre få og store bruk. Produksjonen basert på dei store utmarksressursane i landet vil bli borte – og sjølvforsyninga vil gå kraftig ned. Det stiller oss i ein sårbar situasjon.

Kva skal vi så gjere?

I programmet til SV skriv vi:

Matproduksjonen skal baserast på prinsippet om matsuverenitet. Det vil seie at alle land skal ha rett til å velje korleis dei skal produsere mat til eige folk. For å medverke til at det blir produsert nok mat til eit veksande verdsfolk må Noreg halde på evna til å produsere mat. Dette inneber at dyrka jord må ha eit sterkare vern enn i dag. […] Matvaretryggleik og distriktsbusetnad krev utvikling av gardsbruk med ulikt ressursgrunnlag og ulike produksjonsformer. Utøvarane i jordbruket må sikrast ei inntekt og sosiale vilkår på line med andre yrkesgrupper.

SV vil arbeide for at landbruket skal få rammevilkår som gjer at det kan bli meir miljøvenleg, ikkje minst gjennom kortreist mat. For å kome nye krav til dyrehelse og dyrevelferd i møte må støtteordningane til modernisering av driftsapparatet styrkjast. SV vil arbeide for at 15 prosent av all landbruksproduksjon og av alt forbruk av landbruksvarar er økologisk i 2015.

Ja, det står sjølvsagt meir enn dette, men dette er vel dei viktigaste prinsippa. I tillegg til det som står i programmet er det nokre viktige ting som vi må få til. Kommunane og fylka må i mykje større grad inkludere jordbruket i tenkinga og planlegginga si i næringspolitikken. Det vil legge rammer for Innovasjon Noreg, slik at brukarane kan få tilskott til viktige investeringar.

Den andre viktige saka er at også bøndene kan få litt fritid. Ordninga med avløysarar må styrkast, slik at ferie blir meir enn ein våt draum.

Også må vi ikkje glømme kampen for å halde oppe importvernet.

Dette er sjølvsagt ikkje nok til å løyse alle problem, men det er ein god start.

Kom gjerne med gode idear og innspel i kommentarfeltet.

Tromp har forøvrig skrive bra om temaet her.