Stikkord: fiskeripolitikk

Lagt ut

Har Senterpartiet gått av hengslene?

Irene Lange Nordahl meiner at meir av fiskeressursane skal privatiserast. Foto: Senterpartiet/Flickr

Ja, eg tenkjer sjølvsagt på Ola “drill, baby, drill” Borten Moe, men eg tenkjer ikkje berre på oljefanatismen som ser ut til å ha smitta det partiet. Det som verkeleg har forundra og irritert meg den siste veka er at arbeidsprogramkomiteen i Senterpartiet har gått inn for å privatisere omtrent siste rest av fiskeressursane våre.

Irene Lange Norddahl lanserte dette framlegget i Nordlys den sjette september. Framlegget går ut på at også den minste flåten (under 11 meter) skal få kjøpe og selje retten til å fiske og slå saman fleire kvoter.

Det dette betyr er to ting. Det første og kanskje viktigaste er at fiskarane vil ta opp nye lån for å skaffe seg fiskerettar. Det igjen betyr at meir av fiskaren sin arbeidsinnsats vil gå til å bygge bankpalass i Oslo, og mindre vil gå til å bygge lokalsamfunna langs kysten.

Det andre er at det er med på å sementere at retten til å fiske er ein privateigd rett, og ikkje ein samfunnsressurs som vi alle har i lag. I det lange løp vil dette føre til at kvotene blir samla på færre og færre hender, på større og større einingar, medan profitten går til folk som Røkke og ikkje til kystsamfunna.

Men, kanskje er det ein samanheng her mellom fiskeriframlegget og oljepolitikken til Sp. Når dei utarmar distrikta sine tradisjonelle inntekter, så må dei jo skape eit alternativ. Alternativet ser ut til å vere ei næring som har potensiale til å øydelegge miljøet vårt.

Vel, vel, kvart sitt val.

Lagt ut

Skummel forskjellbehandling?

Den spanske trålaren Arosa Quince vart raskt oppbrakt av norsk kystvakt. Skjer det same med norske trålarar?

Den 26. juli meldte NRK at den russiske trålaren «Melkekart II» får ei bot på 450 000 kroner for å ulovleg ha dumpa fisk i Barentshavet. Det ser ut som om det tok ein dag å etterforske saka og gje reiarlaget og skipperen bot.

I mai 2011 filma fiskeridirektoratet at ein norsk trålar dumpa fem tonn torsk på havet. No, eitt år og tre månader seinare er det enno ikkje gjeve bot eller tatt ut tiltale. (NRK si sak her)

Det kan godt tenkast at der er gode grunnar til at det er blitt slik, men dei gode grunnane er ikkje komen fram enno. Den einaste grunne som direktøren i fiskeridirektoratet gjev er at «Vi har tradisjon for å gå ganske nøye inn i desse sakene». Det kan då vere verd å spørje korfor ein går så mykje nøyare inn i den eine saka enn i den andre?

Eg er i alle fall heilt sikker på ein ting, om ikkje russiske fiskarar og russiske styresmakter trur at vi i Noreg er i stand til å handheve reglane likt overfor norske og utanlandske farty vil vi snart få store problem med forvaltninga i Barentshavet. Kor lenge vil russiske farty akseptere norske reglar om det blir skapt ei oppfatning av at reglane er strengare for russarane enn for nordmenn. Ikkje lenge vil eg tru.

Det går godt an å spekulere i korfor det er blitt slik. Eg ser for meg to grunnar. Anten arbeider direktoratet for tregt, eventuelt manglar kompetanse, eller så er samrøret mellom pengeinteressane og offentlege styresmakter slik at ein kvier seg for å reagere. Eg skal ikkje seie noko om kva som er realiteten. Men begge delar bør føre til ei opprydding i direktoratet og departementet.

Miljøkriminalitet må stoppast raskt og kontant.

Så kan ein jo og spørre om korfor departement ikkje har klart å sette i verk stortingsvedtaket om forbud mot fiske for båtar større enn 15 meter på fjordane. Kan det vere same grunnen?

Lagt ut

Finanskrisa blir fiskerikrise

Den viktigaste fiskerisesongen for mange er akkurat no. Det er no torsken kjem inn til kysten og han er lett tilgjengeleg for fiskarane. Det har vore gode fangstar, og alt burde ligge til rette for ein gods sesong med liv og pengar i væra. Dessverre er det ikkje slik over alt.

Det er ille å fyre for kråka, kanskje verre å fiske for måsen? Foto: enger/Flickr.com

I Nord-Troms er no nesten alle fiskebruka stengt. Når ingen kjøper fisk nyttar det ikkje at fiskarane fiskar fisk. Det er fleire grunar til at fiskebruka stenger. Bruka klager på høge prisar, og seier prisen må ned, fiskarane seier at prisen allreie har gått ned med 20 prosent. I tillegg er marknaden treig, slik at det ligg mykje fisk på lager. Då slår det ekstra ille ut at bankane ikkje gjev kreditt.

Eg trur det er to ting som må ligge fast. Ein, dersom alle snakkar om at prisen skal ned blir det ein sjølvoppfyllande spådom. Kjøparane i den europeiske marknaden vil vente med å kjøpe til prisen går ned, omsettinga stoppar opp og krisa blir enno verre. To, dersom ikkje bankane no tar i bruk krisepakka og gjev kreditt til bruka må staten gjennom Innovasjon Noreg eller gjennom ein eigen statleg fiskeribank gå inn å sørge for at bedriftene har likviditet til å kunne kjøpe gjennom den beste sesongen.

Vi har alt for mange sårbare fiskerisamfunn til at dette kan få skure og gå.

Lagt ut

Kystfiskeutvalet

I dag har eg vore på høyringa Troms fylkeskommune arrangerte om kystfiskeutvalet si innstilling. Det fulle namnet er «NOU 2008:5 Retten til fiske i havet utenfor Finnmark«. Innstillinga går i korte trekk ut på å anerkjenne finnmarkingane og sjøsamane i Finnmark sin rett til fiske i fjordane og kystnære farvatn utanfor Finnmark. Dette er ei god og spennande innstillinga.

Utvalet foreslår å begrense kapitalen si kontroll over fiskeria langs kysten

Innstillinga seier at basert på hevdvunne rettar og dei folkerettslege pliktene Noreg har, så får urfolka rett til fiske i fjordane og langs kysten av Finnmark. Det fantastiske er at denne retten og vil gjelde alle som bur i Finnmark, ikkje berre samane.

Denne retten vil vere personleg, uomsetteleg og knytt til at ein bur nær fiskeplassen. Dette er musikk i mine øyre (då reint bortsett frå at eg ikkje er så veldig glad i musikk – men eg er altså glad for dette). Eg har kjempa for ein slik fiskeripolitikk så lenge eg har vore politisk aktiv. Det er viktig å rett at kystfolket har rett til å fiske. At denne retten ikkje skal omsettast på ein børs og at det skal vere råd å komme inn i fiskeria utan å måtte bruke store summar på å kjøpe seg kvotar.

Det er fleire grunnar til at dette er rett. Når ein ikkje må kjøpe kvote minkar presset på fiskebestanden, fordi ein ikkje må fiske til banken før ein kan starte å fiske til seg sjølv. I tillegg må desse nye kvotane takast frå ein plass. Det er sannsynleg at desse kvotane vil komme gjennom at staten kjøper ut kvote frå havfiskeflåten. Dette vil vere med å minke presset på bestandane og redusere energiforbruket og dermed CO2-utsleppa frå næringa.

Eg håper Stortinget no vedtar denne innstillinga, og at vi kan utvide denne ordninga til å gjelde heile den nordnorske kysten. Det vil vere ein siger for verdiskaping, miljø, kystkultur og ikkje minst vere med å ta vare på den sjøsamiske kulturen.

Det er godt å kjenne seg oppglødd ein fredags ettermiddag.

Lagt ut

Ingen evigvarande kvotar

Det går rykte om at fiskeriministerens strukturutval kjem til å foreslå evigvarande kvotar i fiskeria. Dette vil vere eit slag mot kystsamfunna og mot Nord-Noreg. I dag veit vi at det går føre seg ei omsetting av kvotar. Denne omsettinga er knytt til sal av båt, og sjølve kvotesalet må godkjennast av fiskeridirektoratet. Det skjer så godt som aldri at direktoratet seier nei. Det er likevel eit stort steg å gjere kvotane evigvarande og i realiteten flytte eigedomsretten til ein av dei viktigaste ressursane vi har i Noreg frå fellesskapen til private kvoteeigarar.

Dersom kvotane blir private og evigvarande blir dei og eit spekulasjonsobjekt på ein heilt annan måte enn i dag. Det vil vere fristande for folk å investere i kvotar og leige desse ut til fiskarar. For det vil berre vere eit tidsspørsmål i ein slik samanheng før kravet om at berre aktive fiskarar kan ha ein fiskerett forsvinn ut av lovverket. Vi risikerer då at storparten av kvotane vil bli eigd og kontrollert frå Oslo Børs og ikkje frå dei lokalsamfunna der fiskaren bur og som er avhengige av fisken. Dette vil igjen føre til ei storstilt strukturrasjonalisering der kapitalen kan ta ut mykje meir profitt. Dette betyr ikkje at vi skal attende til berre sjarken og støa, men at det er dei aktive fiskarane og dei aktive fiskerisamfunna langs kysten som skal nyte godt av dei ressursane som finst i havet. Alternativet er at hovudtyngda i norsk fiskerinæring vil bli i ein fire til fem større fiskevær langs kysten, medan dei andre i beste fall sit att med smular frå kapitalens bord.

Det burde vere sjølvsagt for ei raud-grøn regjering å seie nei til dette framlegget, men det er skuffande at LO står i spissen for å gje kapitalen større kontroll med lokalsamfunn og løn og arbeidstilhøva for norske fiskarar. Dette framlegget må stoppast av ein tydeleg nordnorsk opinion.

Lagt ut

Privatisering av fiskeressursene

Så har NRK og Fiskerihøgskolene bekrefta det vi i SV har visst lenge. Fiskeressursene i likehet med andre naturressurser i dette landet blir privatisert i stort tempo av denne regjeringa. (Sjå NRK-Troms http://www.nrk.no/nyheter/distrikt/…ms/5028506.html)

SV er det einaste partiet som konsekvent har kjempa mot denne utviklinga. Sjå http://www.sv.no/politikken/fisk/ Vi har gang på gang foreslått å sette ein stopp for denne privatiseringa og overføringa av verdier gratis til noen få. Dessverre har vi ikkje fått heilhjarta støtte frå SP og AP. Og frå Kystpartiet kjem det berre uforpliktande tåkeprat. Men dette er noko vi må løyse i ei komande regjering.

Berre eit sterkt SV tryggar kontrollen av viktige nasjonale naturressursar på fellesskapet sine hender.

Exit mobile version