Akademiet, den største drivaren av private vidaregåande skolar i Noreg, har søkt om å få starte ein privat vidaregåande skole i Tromsø. Skolen skal ha 390 elevplassar. Tromsø er ein av sju byar Akademiet har søkt om å få starte i.
Det er to store problem med dette. Det aller viktigaste er at montesorripedagogikken som skal brukast ikkje er utvikla for den vidaregåande skolen. Leiaren for montesorriforbundet i Noreg advarer mot vidaregåande skolar basert på denne pedagogikken skreiv Nordlys i går. (Tatt frå minnet, har ikkje avisa der eg er no) Dette er med andre ord eit pedagogisk eksperiment. Den andre utfordringa er at det blir mykje vanskelegare og dyrare for den offentlege vidaregåande skolen å tilpasse tilbodet sitt. Skal ein redusere tilbodet, og dermed kanskje og fjerne små tilbod i Tromsø, eller skal ein konkurrere og køyre med overkapasitet? Vil den nye skolen trekke elevar frå distrikta slik at offentlege tilbod der kjem i faresona for å bli lagt ned?
Det kan hende at eg er kynisk og har for lite tru på det gode i menneska, men eg trur Akademiet her utnyttar unntaket i loven for skolar basert på alternativ pedagogikk for å posisjonere seg før eit frislepp dersom dei borgarlege vinn valet i 2013. Då blir det lov å tene pengar på skoledrift.
Dette er tre gode grunnar til at Tromsø kommune og Troms fylkeskommune burde protestere beinhardt på opprettinga av denne skolen i Tromsø. Det skjer dessverre ikkje. Byrådet i Tromsø elskar alt som smakar av privatisering. Så kunne vi kanskje forvente litt meir av Arbeidarpartiet som leiar fylkesrådet i Troms. Dessverre. Fylkesråd for utdanning, Kent Gudmundsen (H) seier at fylket ikkje vil protestere på etableringa. Det kan han ikkje seie utan å ha fått lov av leiaren for fylkesrådet. Ho heiter Pia Svendsgård og er frå Ap.
Ap i Troms synst med andre ord private vidaregåande skolar er greitt. Det er jo greitt å vite.
I dag står ein avgjerande kamp i kommunestyret i Tromsø. Byrådet, beståande av Venstre, Høgre og Frp foreslår og vil sannsynlegvis få fleirtal for at all kommunal verksemd skal konkurranseutsettast.
Eg synst det er artig å sjå korleis høgresida sin retorikk prøver å skape eit skarpt skilje mellom konkurranseutsetting og privatisering. Dei meiner vist at å konkurranseutsette er snilt, medan privatisering er ondt.
Poenget er at konsekvensane av begge delar er det same. Begge delar medfører at ein slepp inn private aktørar slepp inn i viktig kommunale omsorg som heimeteneste, omsorg og sjukeheimar. Når du konkurranseutsett så kan ein kommnal eining delta i konkurransen, og kanskje til og med vinne. Eg trur dei kommunale einingane vil vinne ofte, for dei er dyktige i Tromsø kommune. Men, du må uansett skape eit stort byråkrati. Eit byråkrati som skal skrive og kontrollere anboda, som skal rekne på anboda, som skaper eit nytt byråkratskikt i dei kommunale einingane. Eit byråkratskikt som skal drive med anbod, i staden for omsorg. Det er feil bruk av ressursar og arbeidskraft i samfunnet vårt.
Over tid trur eg og at desse kommunale einingane blir selt. Alle barnehagane skal no bli aksjeselskap. Eg trur neste runde er sal. Når du først har konkurranseutsett blir retorikken frå høgresida enkel: «Korfor skal ikkje vi selje dette når det alltid er andre private tilbydarar?»
Når kommunestyret i dag vedtar konkurranseutsetting av alt er det ille i seg sjølv. Pensjonen til dei tilsette er det første som ryk, men eg trur det berre er byrjinga på eit storstilt sal av kommunal verksemd. Eller kanskje byrådet ønsker at den kommunale verksemda skal rotne på rot? Då får dei jo rett, det private er best.
Det styret vi har i Tromsø no er det råaste høgrestyret i landet. Dei seier at marknaden skal styre alt.
Det verste er at dei gjer det med eit generelt fullmaktsvedtak. Kommunestyret skal ikkje få diskutere kvar sak. Frå no av skal byrådet sitte i «splendid isolation» og avgjere framtida til dei tilsette i kommunen. Framtida til dei gode kommunale tenestene.
Dette er ikkje konservatisme, det er rå kapitalisme.
Det er no litt over eit år til neste stortingsval. Meiningsmålingane tyder på at det er ein stor fare for at dei blå vinn makta i riket. Kva kan det føre til?
I den samanhengen kan det vere verd å ta ein titt på kva som skjer i Tromsø. Høgre, Venstre og Frp vann kommunevalet i Tromsø i fjor haust etter 12 år med raud-grønt styre. Dei innførte parlamentarisme i kommunen, noko som kostar oss 16 millionar i året. Og, dei starta med borgarleg politikk, naturleg nok.
Kva er situasjonen i Tromsø. To av parti som samarbeider har folk i leiinga som er sterkt ideologiske. Dei trur ærleg og oppriktig at marknaden løyser dei aller fleste oppgåver betre enn kva vi kan klare i fellesskap. Det siste partiet er mindre ideologisk opptatt av marknadsløysningar, men har ein allergi mot alt av bilavgifter.
Kva har vi sett frå dette byrådet det drøye halve året sidan dei kom til makta?
Dei har stoppa bygging av ny innfartsveg til Tromsø på grunn av den patologiske motstanden mot bompengar
Dei har kutta pengar til skolane og barnehagane
Dei ønskjer å gjere om alle barnehagane til as
Dei har lagt opp til ei valdsam utviding av skjenketidene
Nordlys har fått tilgang til et notat som viser at byrådet jobber med å åpne anbud på all kommunal drift.
Kutt i vedlikahald av offentlege fellesareal
Reklamefinasiering av bussskur
Innført såkalla «fritt» skoleval i grunnskolen
Vi skal sjølvsagt ikkje vere overraska over at høgrepartia fører høgrepolitikk. Det skulle vel eigentleg berre mangle. Men, dette viser med all tydelegheit at utsagnet “vi er alle sosialdemokratar” ikkje er sant. Dei politiske skiljelinene er der og i Tromsø har dei blitt tydelege. Dette viser og at snakket om at i kommunepolitikken betyr ikkje partia så mykje – det viktigaste er flinke folk er feil. Det er sjølvsagt bra med flinke folk, men hovudspørsmålet er kva dei er flinke til. Er dei flinke til å bygge fellesskap og velferd, eller flinke til å privatisere og konkurranseutsette?
Den lærdomen vi kan trekke frå det som no skjer i Tromsø er at Erna Solberg, Siv Jensen og Trine Skei Grande ikkje er sosialdemokratar. Dei meiner alvor med å konkurranseutsette, kutte i sjukeløn, innføre private skolar og gje arbeidsgjevaren meir makt over arbeidstakarane.
Så, bruk det blåblå utstillingsvindauget for kva det er verd framover. For underleg nok, gjev du høgrepartia makta så får du høgrepolitikk.
Det nyttar ikkje at det er vatn i bassenga dersom skolane ikkje har råd til å bruke bassenga. iTromsø og Nordlys kan i dag melde om at rektoren på Kroken skole har avslutta svømmeundervisninga fordi skolen ikkje lenger har råd til busstransport til svømmehallen på Stakkevollan.
Konsekvensane av det borgarlege byrådet sin politikk og prioriteringar blir tydelegare og tydelegare. Først vart det avgjort at elevane i Tromsø ikkje skulle få leirskole, så stengte skolane tilgang til skolebygningane på kveldstid fordi det vart for dyrt, så blir det no slutt på svømmeundervisninga. Byrådet frå Høgre har heldigvis snudd på dei to første områda. La oss håpe dei snur på det siste og.
Det borgarlege fleirtalet i kommunestyret kutta 16 millionar frå skolane då dei vedtok budsjettet i haust. Det mangla heller ikkje på advarslar og alternative forslag den gongen. 16 millionar er ganske likt den summen det kostar at Høgre saman med Ap og Frp innførte parlamentarisk styresett. Eg skreiv om det her “Feitare politikarar og slankare elevar”.
Kvart år døyr mange menneske i Noreg i drukningsulukker. Nokre av desse kunen vore redde om svømmeopplæringa hadde vore betre. Eg trur vi kan vere ganske sikre på at å kutte svømmeopplæringa ikkje vil vere ein fordel.
Ansvaret har Høgre, Frp og Venstre i kommunestyret i Tromsø.
Overskrifta lyg sjølvsagt, gjer ikkje alltid overskrifter det? Om politikarane blir feitare veit eg lite om, men eg veit det blir fleire og dyrare politikarar i Tromsø, medan det blir mindre pengar til skolane og elevane. Dette er kanskje hovudinntrykket etter å ha lest høgrebyrådet sitt framlegg til budsjett for 2012. I tillegg er det ein drøss små og smålege kutt. Det er dei svakaste som blir ramma.
Så skal eg ile til å innrømme byrådet ein ting før eg går vidare. Dei har sjølvsagt ikkje hatt ein overflod å bruke av, men dei kunne likevel prioritert annleis.
Byrådet (H, Frp og V) foreslår å kutte 14,67 millionar til skolane i Tromsø. Dei vil fjerne leirskoletilbodet, dei reduserer driftstilskottet per elev frå 3000 til 2000 kroner og 1,25% kutt i lærarstillingar. Samstundes veit vi at kostnaden med å innføre parlamentarisme er over 16 millionar kroner. 13,5 fleire stillingar til politikarane i kommunen er altså viktigare enn å sørge for nok lærarar, at elevane kan besøke bibliotek eller reise på ekskursjonar eller at elevane våre skal få eit leirskoletilbod. Eg klarer ikkje å skjønne det, klarer du?
Det kan vere verd å ta med byrådet sin eigen tekst om temaet:
Herunder foreslår byrådet å redusere undervisningsressursen for alle skoler med 1,25 %, et tiltak som utløser en besparelse på 1 752 000 kroner (halvårseffekt) i 2012. Ved å redusere driftsrammen per elev fra 3.000 til 2.000 kroner frigjøres 8,9 millioner kroner. Videre frigis ytterligere 1,2 millioner kroner ved å flytte ansvaret for vakthold i forbindelse med utleie av rom og gymsaler over til leietaker. Ved å øke antall elever per kontaktlærer fra 15 til 16 reduseres driftskostnadene med en halvårseffekt på 229.167 kroner i 2012. Voksenopplæringa og PPT får redusert sine rammer med 230.000 kroner hver i 2012. Avslutningsvis fjernes ekstratilskuddet, på 1 million kroner, til innkjøp av nye skolebøker og 2,236 millioner kroner spares ved å fjerne det ikke-lovpålagte tilskuddet til leirskoler. (side 14) … Driftsramma foreslås redusert fra 3 000 kr til 2 000 kr per elev. Driftsramma brukes blantannet til lærebøker, læremidler, utstyr, inventar, ekskursjoner, skolebibliotek, IKT-utstyr,kompetanseheving, osv. Totalt betyr dette en reduksjon av driftsramma på 8,9 mill (side 58)
Altså elevane skal ikkje få den erfaringa ein leiskole er, dei skal ikkje få pengar til undervisning utanfor skolen, det skal bli dårlegare utstyr, inventar og mindre kompetanseheving. Dette kjem altså frå Høgre. Neste gong dei vågar snakke om kvalitet i skolen er det nok mange som må halde seg for nasen. Det dei derimot skal bruke skolen sine dyrebare ressursar til er testar av alle elevane i andre klasse! Alt dette for å få råd til å innføre parlamentarisme. Eg blir nesten flau.
Alt er heldigvis ikkje heilsvart (berre mørkegrått). Byrådet går inn for å opprette ein ressurskole for infantil autisme og at alle skolane i Tromsø skal delta i Ny Giv. Ny Giv er ei prosjekt for å få ned fråfallet i vidaregåande skole.
Men det er ikkje berre skoleelevane som får det verre. Det skal og kuttast 6,5 millionar i barnehagane i Tromsø. I tillegg kuttar byrådet 1,5 millionar til barnevernet. Det er pengar som går til reiser og fritidsaktiviteter for barn. Rett nok skriv byrådet at dei meiner NAV bør betale for dette, men eg er ganske sikker på at dette betyr eit dårlegare tilbod til barnevernsbarn i Tromsø.
Byrådet er heller ikkje snaue når det gjeld OPS og konkurranseutsetting. Dei skriv:
Byrådet vil se på muligheter for å inngå offentlig-privat samarbeid (OPS) i forbindelse med nye byggeprosjekter. Her er det flere varianter å velge av. Byrådet ser for seg at eksempelvis helse- og omsorgsprosjektet Otium kan bygges og eies av private, mens kommunen kan drive tilbudet. Det viktige for byrådet er at det er kommunen som er bestiller, og derigjennom definerer kvaliteten på tilbudet. Det er også kommunen som har kvalitetskontrollen
Dette er dessverre eit luftslott frå høgresida. All erfaring tilseier at slike modeller blir dyre for kommunen. Er du interessert kan du lese meir om OPS her og her.
Meir konkurranseutsetting
Byrådet vil derfor åpne for konkurranseutsetting, og at både frivillige og ideelle organisasjoner samt private helsebedrifter kan være tilbydere. Kommunen skal ha ansvar for tildeling av tjenester, finansiering og kvalitetssikring, men alle gode krefter i samfunnet skal slippes til for å møte fremtidens omsorgsutfordringer
I tillegg skal dei anbudsutsette drifta av kjøkken og kafe på Heracleum. Drifta der kostar kommunen 1,8 millionar. Byrådet reknar med at dei kan få ideelle organisasjonar til å gjere det for 300 000,- Nok eit luftslott.
Andre kutt
Byrådet vil vurdere å kutte medlemskapet i friluftsrådet for å spare 700 000 kroner.
Dei aukare eigenbetalinga for barn og ungdom i kultur og idrettstilbod utover prisveksten.
Dei reduserer støtta til gatejuristen med 70 000 kroner. Det er vel omtrent månadsløna til ein byråd?
Det blir auka eigenbetaling for eldre på dagsenter.
Fontenehuset eit tilbod for psykisk sjuke blir kutta med 450 000 kroner
Innfører eigenbetaling på 50 kroner for funksjonshemma som skal delta i aktivitetane på dagsenter
Jamt over er dette eit budsjett som rammar dei svakaste og minste i samfunnet hardast. Men ingen grunn til å vere overraska, det er dette som er høgrepolitikk.
Så til slutt eit kutt som ikkje rammar dei svakaste, men er litt trist likevel. Dei set Sjakk-OL i fare ved å redusere tilskottet frå ein til to millionar. Både fylket og Sparebanken sine tilskott er basert på at kommunen tar del. No forsvinn kanskje dette kjempearrangementet frå byen. Kva seier no næringslivet til det?
Kva meiner du om dette budsjettet? Skriv gjerne i kommentarfeltet, og abonner gjerne på nye innlegg på denne bloggen ved å skrive inn e-postadressa di i margen til høgre.