Tøffe menn og søte kvinner sel superundertøy

Jenter er søte og guttar er tøffe. Og slik skal det kanskje vere? I allefall dersom vi skal tru reklamen. I dag sat eg og bladde i ei reklameavis for diverse sportsutstyr. Mellom anna sel dei ullundertøy, og det treng vi jo alle no når det straks er vinter. Eg veit ikkje kor stor samfunnsmessig betydning det har at sportskjeder vel svært ulike måtar å framstille kvinner og menn på, men det var ganske slåande.

Eg la først merke til dette bildet:

Ein ganske tydeleg skilnad på korleis kvinner og menn blir framstilt. Er det å ta i å seie at mannen ser ut til å skulle ut på tur, kanskje klatre eit bratt fjell, medan kvinne sit heime på hytta og ventar på han?

I alle fall eg blar eit par sider til i reklameavisa.

Han er kanskje komen heim frå turen og ho, ho er koseleg og pen.

Litt meir sporty dame denne gongen, men framleis ikkje nokon tvil om kven som er klar for tøffe utfordringar?

Igjen, nokre er søte og andre er tøffe. Mannen får superundertøy til trening, kvinna får halde seg tørr og kløfri.

Han stirer inn i framtida, ho ser blygt ned.

 

Eg skal vere forsiktig med å trekke store slutningar av eit reklameblad, men eg kan ikkje fri meg frå ein tanke. I diskusjonen om asylsøkjarar er det mykje snakk om at dei har eit heilt anna kvinnesyn enn oss. Dei er ikkje opptatt av likestilling som vi er. Det er nok som oftast rett. Og, eg skal ikkje samanlikne eit bilde i eit blad med kvinneundertrykkinga i Saudi-Arabi, Iran eller andre stader, men eg trur vi har eit stykkje igjen på likestillingsfronten også i Noreg.

Om steinalder og likestilling

Var kjønnsrollene som Viktor M. Vasnetsov forestiller seg på dette biletet?

No skal det handle om steinalderen, likestilling og skole. Eg tenkjer at kjønnsrollene i samfunnet ofte blir vidareført ubevisst. I dag kom eine guten min heim frå skolen med eit hefte om steinalderen. Det er ein fin og enkel gjennomgang av steinalderen i Noreg. Til sist i heftet er det nokre spørsmål, slik det ofte er. Eit av desse spørsmåla var:

Hva gjorde steinalderkvinnene med skinnet for å få det mykt?

Rett svar er at dei tygde det. Men det interessante er om vi veit at det var kvinnene som gjorde denne jobben, eller om vi berre overfører våre tankar om kjønnsroller ubevisst til eit anna samfunn og samstundes vidarefører dei her?

Kanskje har vi skjelett der vi kan sjå frå slitasjen på tennene at dette var ein kvinnejobb? Kanskje nokon av lesarane veit? Eller er dette eit døme på korleis vi overfører kjønnsrollene frå generasjon til generasjon?

Kaptein Sabeltann og 8. mars

Kaptein Sabeltann er underhaldande, men korleis er kjønnsrollane? Foto: Kjell Kvinge/Wikimedia

Berre ein liten observasjon – meiningsbærande eller ikkje. I dag, den niande mars, dagen etter kvinnedagen gjekk Kaptein Sabeltann på NRK Super. I dagens episode reiser Langemann og Pinky på eit spennande sjørøvartokt. Det som slo meg var at dei to kvinnelege hovudpersonane; Ravn og Rosa stod igjen på land og vinka til mennene og lurte på korleis det gjekk med dei.

Er ikkje dette eit døme på ekstremt tradisjonelle kjønnsroller. Aktive menn som er ute og leitar etter gull, medan kvinnene er heime og er redde for dei?

Og, synst vi dette er greitt? Er det rimeleg å framstille det slik, som det nok var i den tidsperioden serien er frå? Eller burde vi forvente ei anna framstilling av kjønnsroller på barne TV i dag?

Endeleg likestilling av skift og turnus

Det er fantastisk at den raud-grønne regjeringa no likestiller skift og turnus. Dette er eit gamalt SV krav som regjeringa no gjennomfører.

Det var i 1996 at Likestillingsombodet peikte på at denne forskjellsbehandlinga var i strid med likestillingsloven. Det førte til at Karin Andersen (SV) saman med kollega Ågot Valle (SV) la fram eit forslag i Stortinget der dei foreslo å likestille skift- og turnusordning. Etterpå er dette ei sak som har blitt behandla og utgreidd under fleire regjeringar og av fleire utval. Skift/turnusutvalet som vart leia av Steinar Holden overleverte den siste utgreiinga den tredje oktober 2008.

Dette er eit viktig steg i retning av å skape eit meir likestilt samfunn, og eit steg på vegen mot at det skal vere lik løn for likeverdig arbeid.

Vi er stolte av at SV har vore med på å få dette til og at det måtte ei regjering med deltaking frå SV til for å få gjennomført dette tiltaket.

Regjeringa legg opp til å komme med eit tillegg til arbeidsmiljøloven, paragraf 10.4 for å få til denne likestillinga. Løysninga går ut på at tredelt turnusarbeid der arbeidstakaren må arbeide minst kvar tredje søndag, no får redusert arbeidstida ved at kvar arbeidstime på søn- og helgedag blir rekna lik 1 time og 10 minutt, og kvar time arbeidd om natta, blir lik 1 time og 15 minutt. På denne måten blir samanliknbart turnusarbeid og heilkontinuerlig skift likebehandla.

SVs arbeidsprogram: Et rettferdig og inkluderende arbeidsliv

Dette kapitlet i forslaget til SVs arbeidsprogram vil nok ikkje skape dei store debattane i partiet. Ikkje fordi dette ikkje er viktig, men fordi det er stor grad av semje i SV om dette. Hovudretninga i dette kapitlet er å legge til rette for at fleire skal komme i arbeid, og vere i stand til stå i arbeid utan å slite ut kroppen.

Forslaget legg opp til to hovudinnfallviunklar for å få dette til. Dei ønsker å styrke fagorganisasjonane si rolle og gje arbeidstilsynet og andre relevante tilsyn meir effektive verkty for å sørgje for at reglane blir følgt. I tillegg blir det lagt opp til ein likelønspott for å utlikne skilndaen i løn mellom kvinner og menn i offentleg sektor. Like viktig er det sjølvsagt å likestille skift og turnus. Det er med i programutkastet.

Komiteen legg opp til at det skal vere fult frådrag på skatten for kontingent til fagorganisasjonane. Viktigare er kanskje forslaget om regionale verneombud i bransjar der det er få organiserte for å sikre ein trygg arbeidsdag for alle arbeidstakarar. Eit viktig poeng er at det skal bli lettare å få allmenngjort tariffavtaler. Det er eit viktig verkty i kampen mot sosial dumping.

SV ønsker å legge til rette for at dei som er ufrivillig i deltidsarbeid skal få ei lovfesta fortrinnsrett til full stilling før nye blir tilsett i ei bedrift. Komiteen skriv i framlegget sitt:

Ved ledige stillinger skal kvalifiserte ansatte tilbys utvidelse av sitt arbeidsforhold inntil hel stilling. SV vil styrke den lovfestede fortrinnsretten for deltidsansatte ved nye ansettelser i en bedrift. Dette kan gjøres ved at bedriftene aktivt må søke Arbeidstilsynet om dispensasjon for å opprette nye deltidsstillinger når de har ansatte som jobber deltid fra før.

Eg synst dette er eit godt framlegg, men eg er i tvil om det er nyttig og fornuftig prosedyre med søking til Arbeidstilsynet. Eg trur ein kan oppnå det same ved å gje fagorganisasjonane eller ein ansatt rett til å klage til arbeidstilsynet. Dette vil gje same resultat trur eg, og vere betydeleg mindre byråkratiserande og fordyrande. I tillegg ser eg for meg at det fort kan bli kapasitetsproblem i tilsynet som gjer at ei bedrift blir sittande lenge utan svar. Det kan bety inntektstap og at ein mister ein verdfull person som ein eller kunne tilsett. Eg meiner det er viktig for eit sosialistisk parti, ja kanskje spesielt for eit sosialistisk parti, å leite etter verkemiddel som ikkje skaper byråkrati. Vi treng mest muleg folk i tenesteproduksjon – offentleg og privat – og minst muleg folk i byråkratiet.

SV går framleis inn for sekstimarsdagen. Komiteen foreslår at denne blir innført gradvis gjenom at delar av veksten i økonomien blir tatt ut gjennom kortare arbeidstid. Dette er ein god og fornuftig innfallsvinkel til korleis samfunnet kan over tid ta seg råd til lengre fritid.

Det er ei stor utfordring i dag at asnvaret for tariffavtaler, løns- og arbeidsvilkår i store bedrifter blir uhola og pulverisert gjennom franchiseordningar. Derfor blir det foreslått at franchiseordningar skal regulerast ved lov og at franchisegjevar skal ha eit solidaransvar for at reglar blir følgt. Det trur eg er ei god ordning.

Komiteen foreslår at det skal gjelde minstekrav for arbeids- og lønsvilkår i selskap som vil bruke norske flyplassar og hamner. Det er eit godt og offensivt grep for å bidra til arbeidsvilkår internasjonalt. Eg stiller likevel to spørsmål. Er det muleg å handheve på ein fornuftig måte, og burde ikkje det same gjelde i selskap som vil bruke norske vegar?

Fleire blogginnlegg om SVs arbeidsprogram finn du her

Visuell likestilling

Eg har nettopp kjøpt meg eit nytt kamera. Eit med alt for mange funksjonar, knappar og innstillingar til at eg nokon gong kjem til å bruke alt. Eg tenkte likevel eg skulle lese gjennom manualen for i alle fall skaffe meg eit bilete av mulegheitene i kameraet. På kameraet er dei ei innstilling for portrett, der skriv Canon:

Sikrer pæne hudfarver. Billedet ser forholdsvis skarpt og klart ud. Velegnet til nærbilleder av kvinder eller børn [sic!]

Spørsmålet til Canon blir då, dersom eg skal ta eit portrettbilete av ein mann, skal eg då bruke innstillinga for landskap, eller kanskje neutral? Det er kanskje ein måte å unngå å gjengje urein hud? Eg har sendt ein e-post til Canon og spurt. Svaret kjem her.

Andre forslag tar eg mot med takk i kommentarfeltet.

Exit mobile version