Stikkord: Skånland

Categories
Feature Fylkesting Politikk Troms og Tromsø

Kven skal kjøpe bussane – og tariffløn i fiskeindustrien

Ellen Øseth
Ellen Øseth er gruppeleiaren vår på fylkestinget. Ho har alltid kontroll, og leier oss med mjuk men sikker hand.

Ellen Øseth
Ellen Øseth er gruppeleiaren vår på fylkestinget. Ho har alltid kontroll, og leier oss med mjuk men sikker hand.

Eg skjønner ikkje alltid avstanden mellom prat og praksis. I praten raljerer Frp og Høgre mot offentleg byråkrati, i praksis innfører dei enno meir byråkrati i alle fall her i Troms fylkeskommune, og eg trur dette skjer rundt om kring i heile landet.

I Troms ser vi det no ved at høgresida saman med Sp har kjempa gjennom eit innkjøpsselskap for kollektivtrafikk. Ikkje nok med at vi skal anbodsutsette kollektivtrafikken, som vil medføre meir byråkrati, men i tillegg skal vi sette ut til eit nytt selskap å gjere innkjøpa. Så ikkje berre skal fylkeskommunen finne ut kva vi skal kjøpe av kollektivtrafikk, i etterkant må selskapet gjere same jobben på nytt.

På fylkestinget i dag og i går forsøkte vi i SV å gjere noko med dette. Men berre Raudt støtta oss i at innkjøpskompetansen burde fylkeskommunen ha sjølv. No skal rett vere rett, i første omgang er dette selskapet eit såkalla «fylkeskommunalt foretak». Det gjev større mulegheit for politisk kontroll enn vi ville hatt med eit AS.

Noko i dessverre har for lite politisk kontroll med er arbeidslivet. Nasjonalt (osloalt) har vi sett skandalen med Adecco på Ammerudhjemmet. Her nord har vi sett ein endå verre situasjon med utanlandske vikarar i fiskeindustrien. NRK Nordnytt skriv:

I forrige uke fortalte NRK om det litauiske selskapet «Altonas» som selvstendig har overtatt hele eller deler av driften hos flere fiskebedrifter.

En av konsekvensene er at en arbeider som skadet seg på Tufjordbruket i februar, nå lever på litt over tusen kroner måneden i litauiske sykepenger.

Dette er sjølvsagt heilt urimeleg, og eit soleklårt døme på sosial dumping som vi ikkje kan leve med i Noreg. Vi var mange i fylkestinget som ville reagere på dette, men det er stor skilnad på kor sterkt vi reagerte. Høgre, Arbeidarpartiet og Krf, foreslo og fekk vedtatt dette:

”Troms fylkesting forventer anstandig behandling av utenlandske arbeidere

Troms fylkesting har merket seg siste dagers medieoppslag hvor begrepet sosial dumping

har blitt brukt. Troms fylkesting forventer, på generelt grunnlag, at også utenlandske vikarer behandles anstendig og kan heve lønn i tråd med standard for norsk minstelønn. Troms fylkesting forventer at næringslivet i Troms har ryddige forhold overfor også utenlandske vikarer og arbeidstakere, slik at påstander om sosial dumping er grunnløse.”

Vi meinte dette var for svakt, sjølv om det er betre enn ingenting. Spesielt siste setninga kan nesten sjå ut som dei ikkje tar situasjonen på alvor. Vi foreslo då dette:

”Troms fylkesting forventer en anstendig behandling av alle arbeidstakere

Troms Fylkesting har merket seg de siste dagers medieoppslag om sosial dumping. Troms Fylkesting forventer at også utenlandske vikarer behandles anstendig. Fylkestinget forventer videre at norsk fiskeindustri betaler tariff også til også til vikarer. Om dette ikke skjer forventer Troms Fylkesting ei allmenngjøring av tariffen i industrien for å unngå sosial dumping. Troms fylkesting krever at næringslivet i Troms har ryddige forhold overfor utenlandske vikarer og arbeidstakere.”

Vårt framlegg fekk dessverre berre støtte frå Raudt og to representantar frå Frp (sic!). Så er det muleg å starte ein større diskusjon om allmenngjering av tariffavtalar. Men, vi har over lengre tid sett at bruken av utanlandsk arbeidskraft på dårlege løns- og arbeidsvilkår grip om seg i fiskeindustrien. Dette har NNN sett, og tatt initiativ til eit partsamarbeid for å få ein stopp på dette. Om det ikkje nyttar trur eg allmenngjering er einaste vegen å gå. Troms SV tok til orde for dette på siste årsmøte. I ein uttale som konkluderer med krav om allmenngjering seier årsmøtet:

På land bemannes særlig de store produksjonsenheter med utenlandske vikarer. Aksjonærer i «vikarbyråer» hever store utbytter etter å ha formidlet østeuropeisk arbeidskraft til fiskerinæringa. Dette tapper fiskerisamfunnene og arbeidsfolk for verdier som skulle vært brukt til å bygge samfunnet der arbeidsfolk er og verdiskapinga skjer.

Forøvrig er eg godt nøgd med å ha fått fylkestinget med på å kreve eit ekstremvêrfond frå staten som ein del av klimatilpassinga. Og, eg er glad for at eit samrøystes fylkesting støtta meg i at vi må vere på høgget for å få til utlån av e-bøker ved biblioteka i Troms.

Eg er mykje mindre nøgd med at fylkestinget har det så travelt med å få selt den gamle skolebygninga etter Skånland vgs. No jobbar kommunen med å få til ein statleg samisk vidaregåande skole på Evenskjer. Då burde fylkeskommunen kunne vente med å selje bygninga til den prosessen vart avslutta med det eine eller det andre resultatet. Det verkar nesten som fleirtalet på fylkestinget prøver å vaske hendene sine etter nedlegginga ved å kvitte seg med alle spor etter skolen. Ein ting er at dei har det travelt og ikkje ville utsette å legge skolen ut på den frie marknaden, men dei kunne heller ikkje ver emed på å vedta:

«Fylkestinget stiller seg positiv til det lokale initiativet for å starte en statlig samisk videregående skole på Elvemo, og ber fylkesrådet legge til rette for at skolen eller deler av den kan selges til dem for en symbolsk sum dersom planene lar seg realisere.»

Uansett, eg kosa meg godt med å kunne ta replikkar og debattere med liv og lyst utan å vere verken ansvarleg fylkesråd eller statssekretær

 

 

Categories
Feature Skole Vidaregåande

Trist for distriktstroms

I dag la fylkesrådet i Troms fram sitt framlegg til budsjett for 2010, og i samband med det foreslår dei å legge ned Skånland vgs og å samlokalisere Høgtun og Bardufoss. Dei foreslår og å starte ein prosess som kan føre til at Sjøvegan vgs og Sørreisa vgs blir historie. Eg gjekk av som fylkesråd i protest mot desse framlegga, og er ikkje mildare stemt i dag.

For skoletroms som heilskap er det likevel varst at skolane ikkje blir tilført det dei treng for å kunne vidareføre drifta på dagens nivå. Fylkesrådet skriv i pressemeldinga si:

Fylkesrådet i Troms vil satse på økt kvalitet i den videregående opplæringen i Troms, og tilfører derfor sektoren 24,6 millioner kroner i 2010 for å gi skolene handlingsrom for å tilpasse seg framtiden. Samtidig gjøres det strukturelle grep i sektoren.

I år har sektoren eit underskott på 30 millionar, og skolane er pressa til det ytterste på alle område. Det å tilføre 25 millionar er dessverre ikkje nok for å gje skolane levelege vilkår. Det vil ikkje vere rom for ei kraftfull satsing mot fråfall dei komande åra. Det å kalle dette ei satsing på skole er i beste fall ei kraftig overdriving.

Eg er glad for at Skjervøy vgs bergar seg i denne omgangen. Ap skal ha honør for å ha snudd i den saka. For Skånalnd er dette ein trist dag. I pressemeldinga skriv fylkesrådet:

Skånland vgs legges ned, og tilbudet flyttes til Heggen vgs. Utdanningstilbudet SIGMA Nord videreføres. Fylkesrådet vil samtidig se på finansieringen av tilbudet, særlig det at Troms fylkeskommune i dag finansierer ordningen også for ungdom som kommer fra andre fylker.

Det er to store utfordringar med dette. Det som gjer tilbodet ved Skånland til SIGMA Nord så spesielt er nærleiken mellom skolen og behandlingsinstitusjonen. Opplæringa kan vere ein integrert del av opplæringa. Sjølv om ein vidarefører tilbodet til pasientane ved SIGMA Nord forsvinn den delen av tilbodet som har vore viktig gjennom at skolen forsvinn til Harstad. Mellom linjene kan ein og lese at fylkesrådet heller ikkje lenger vil betale for elevar som kjem frå andre fylke. Dette er ofte elevar som ikkje har utdanningsrett. Det kan føre til at heile tilbodet fell i fisk, og at det offentlege i lengda får mykje større kostnader, men då på andre budsjett.

Eg trur og at det blir vanskeleg å halde oppe det samiske miljøet som i dag er på Skånland på Heggen i Harstad. Ikkje fordi ikkje skolen vil, eller fordi det ikkje er fagmiljø, men fordi det samiske miljøet blir splitta. Halvparten av elevane som i dag går på Skånland må til Narvik. Det betyr at vi ikkje får same mengde samiske elevar – og sjølvsagt eit svakare miljø.

Eg må innrømme at eg er spent på kva forslaget om ein ny skole i Midt-Troms betyr. Det trur eg må vente med å kommentere til sakspapira kjem.

SV vil halde fram arbeidet med å prøve å berge dei skolane som no er truga av nedlegging og forsøke å auke rammane til utdanning. Presset må no leggast på Krf og Høgre som har blitt samde med Ap i denne saka.

Og, ikkje nok med at dei er blitt samde i denne saka, dei skal og styre fylket i lag framover. Det skal bli interessant å følgje med på.

Categories
Feature Skole Vidaregåande

SV legg ikkje ned skolar

produksjonsvaken
Biletet viser logoen til produksjonsvaken på Høgtun. I løpet av dagene og natta 21.-22. oktober laga elevane mange ulike kunstverk for å sette fokus på framtida til skolen. Foto: Pål Julius Skogholt

I dag er det blitt brot i fylkesrådssamarbeidet i Troms mellom SV og Ap. Det var ikkje råd for oss å bli samde med AP om den framtidige skolestrukturen i Troms.

Derfor har eg i dag sendt dette brevet til fylkesrådsleiaren:

AVGANG SOM FYLKESRÅD

Med bakgrunn i at det ikkje har vore muleg å komme til semje mellom SV og AP om den framtidige skolestrukturen i Troms og gjennom det heller ikkje semje budsjettet ber eg om å få tre av som fylkesråd umiddelbart.

SV og eg kan ikkje stille oss bak det fleirtalet i fylkesrådet går inn for i desse sakene. For SV er det ikkje muleg å gå inn for ei nedlegging av Skjervøy og Skånland vidaregåande skolar. Det parlamentariske samarbeidet mellom SV og AP vil derfor opphøyre.

Eg er lei for denne utviklinga, og vil takke for eit godt samarbeid i dei tre åra vi har samarbeid i fylkesrådet. Eg håper vi og for framtida kan samarbeide i fylkestinget frå sak til sak. SV ser for seg ei rolle som konstruktiv og løysningsorientert opposisjon.

Med helsing

Pål Julius Skogholt

Denne hausten har ikkje vore den lettaste, verken for meg eller for mange tilsette og elevar i skolane i Troms. Vi har ein krevande økonomisk situasjon i fylkeskommunen. Utdanningssektoren har vore underfinansiert med 30 millionar kroner. Det betyr at vi sto overfor eit val. Anten måtte vi legge ned skolar, eller så måtte vi overføre pengar frå samferdsel til utdanning. Det er reelt sett den einaste måten å unngå store underskott for fylkeskommunen. I dette valet valde SV og Ap ulik retning. SV gjekk inn for å flytte pengar frå samferdsel til utdanning, medan AP meiner det var rett å ta større kutt på utdanning.

Dette er ikkje eit lett val for verken SV eller AP, og for eigen del må eg innrømme at eg har vore i sterk tvil inntil det siste. Det som avgjorde for meg var fleire ting. Men, viktig var den betydninga skolane har for lokalsamfunna sine. Skal fylket kunne vere ein aktør som er med på å utvikle heile fylket kan vi ikkje samstundes legge ned skolane i distrikta. På den andre sida er det ei kjempeutfordring at talet på 15-19 åringar går ned i nesten alle kommunane i fylket i åra fram mot 2030. På eit eller anna tidspunkt må vi anten finne nye løysningar for korleis vi kan drive undervisning i distrikta, eller så vil skolar måtte leggast ned. Det finst ei nedre grense for kor små skolane kan bli. Tida for nedlegging er likevel ikkje no.

skanland_folkemote
Panelet som framla saka for Skånland vgs på folkemøte den tredje november i år. Trine Nørstad er andre frå Høgre

I går (den tredje november) var eg på folkemøte i Skånland. Det gjer stort inntrykk å sjå korleis bygdefolket mobiliserer for skolen sin. Det sterkaste inntrykket gjorde likevel Trine Nørstad. Ho er ein tidlegare rusmisbrukar som har fått hjelp til å komme seg på rett kjøl av det spesielle tilbodet som er på Skånland (les meir hos Fremover). Skolen ligg vegg i vegg med rusklinikken og tilbyr undervisning for dei som er inne til behandling med ekstremt godt resultat.

Tilsvarande gjorde det stort inntrykk å vere på produksjonsvaken som elevane på Høgtun arrangerte i protest mot flytting av skolen sin. Kvar gong eg har vore ute å besøkt vidaregåande skolar i Troms er eg blitt imponert og stolt over å vere på same laget. Det blir gjort enormt mykje godt arbeid på skolane i Troms, og eg er trygg på at det vil halde fram – uansett. For eigen del er det sjølvsagt trist å ikkje lenger få vere ein del av dette laget. Det er likevel underordna.

Vi har hatt ein brei og grundig prosess i SV i denne saka, og fylkesstyret har vore svært tydeleg på kor grensa gjekk for SV. Vedtaka har vore samrøystes, og konsekvensen av desse er at fylkesrådssamarbeidet mellom SV og AP opphøyrer.

Så skal vi gjere det vi kan i dagene og vekene framover for at skolane ikkje skal bli lagt ned.

Categories
Feature Fylkesting Vidaregåande

Skolestruktur i Troms

Under denne ganske kjedelege overskrifta skjuler det seg enormt med politikk. I Troms var utdanningssektoren underbudsjetter med 30 millionar kroner i 2009. Noko av dette har vi klart å dekke inn i løpet av året, og noko er tilført sektoren undervegs. Det er ingen tvil om dette ikkje kan halde fram. Vi kan ikkje bruke meir pengar enn det vi har. Til no har vi berga oss ved hjelp av eingongsmidlar, dvs seie ekstraordinære aksjeutbytte og liknande. Det kan vi ikkje basere oss på.

Då står vi tilbake med tre alternativ. Vi kan anten (a) overføre frå andre sektorar i fylket. Det vil i hovudsak seie veginvesteringar og kollektivtrafikk, (b) legge ned skolar og kutte i tilbodet eller (c) ein kombinasjon av dei to føregåande alternativa.

I dag la eg fram eit bakgrunnsdokument for diskusjon fram til fylkestinget i desember skal handsame budsjett og skolestruktur (Dokumentet finn du her). I dette dokumentet går vi gjennom trendane for folketalsutviklinga, og andre relevante faktorar for kostnader i vidaregåande opplæring i Troms. Troms har den nest dyraste vidaregåande opplæringa Noreg målt etter kostnad per elev. Det er bra, det som ikkje er like bra er at svært mykje av desse pengane er bunden opp i skolebygg og forvaltning. Innsatsen retta mot undervisning er vi ganske nøyaktig på landssnittet. Dersom vi skal kunne drive skolane i Troms på ein god måte med rom for utvikling av kvalitet og rom for å satse kraftfullt mot fråfallet må vi ha tilgang til ein god del meir pengar enn det vi no har. Vidaregåande skole i Troms har i ein periode med auke i elevtalet som burde medført ein kraftig auke i budsjetta reelt spart inn 20 millionar. Det går på kvaliteten laus og kan ikkje halde fram.

Alternativet til å gjere noko med skolestrukturen er å tilføre utdanningssektoren pengar frå andre sektorar. Det vil i hovudsak seie samferdsel. Utfordringa der er at og samferdsel har store utfordringar for 2010. Dersom samferdsel skal løyse både sine eigne utfordringar og frigje pengar til utdanning vil det bety rutekutt, mindre veginvesteringar og kraftig auke i billettprisen. Kutt i bussruter og auka billettpris er ikkje hyggeleg i tider då vi ønsker at fleire skal benytte kollektivtransport for å få gjort noko med klimagassutsleppa,

Dette er ikkje noko lett val, for å seie det forsiktig.

I bakgrunnsdokumentet om skolestruktur og tilbod. Viser vi fire konkrete måter vi kan spare pengar innafor utdanningssektoren i Troms.

  • Skolested Høgtun samlokaliseres med ”nye” Bardufoss.
  • Innsparing: 5 mill kroner per år
  • Skolested Skånland samlokaliseres med skolested Heggen
  • Innsparing: 6 mill kroner per år
  • Flytte en del av tilbudet fra Skjervøy til Nordreisa
  • Innsparing: 1-1,2 mill kroner per år
  • Legge ned restaurant- og matfag i Sørreisa.
  • Innsparing: 1,9 mill

Desse tiltaka gjer svært vondt. Eg har tidlegare kjempa med nebb og klør for å klare å halde oppe desse tilboda. Det forrige fylkesrådet fall på grunn av liknande forslag, og eg spelte ei viktig rolle i den diskusjonen. No ser eg at desse kutta kan bli vanskeleg å unngå. Vi jobbar framleis med andre og forhåpentlegvis mindre drastiske framlegg til innsparingar, men eg må innrømme at eg ikkje held pusten.

Det er likevel slik at debatten no må gå, både i SV og i dei andre partia om korleis vi kan løyse dei økonomiske utfordringane vi står framfor. I SV er nok grunnhaldninga at vi ønsker å tilføre skolesektoren meir pengar. Vi får sjå korleis den kampen går.

Eg tør ikkje forskottere kvar fylkestinget eller mitt eiga parti til slutt kjem til å ende opp. Men eg tør forskottere at det kjem til å gjere vondt uansett kva finger ein skjer i.

Eg vil gjerne høyre dine forslag til korleis vi bør gripe fatt i denne saka. Skriv i kommentarfeltet under.

Andre som bloggar om saka:

Leiaren i Troms SU – «Nedleggelse må være aller siste utvei»