NATO og SV

Det er ikkje unaturleg at vi i SV tar ein ny runde om gamle standpunkt når verda rundt oss endrar seg.

På måndag ringte Nordlys meg. Dei lurte på kva eg meinte om NATO. Eg svarte ærleg at eg var blitt i tvil om NATO-standpunktet mitt, og at eg trur at SV bør ta ein grundig diskusjon om NATO. Det kan sjølvsagt hende at det berre er eg som er i tvil, men eg trur ikkje det.

Dette tenkjer eg er dei viktigaste argumenta for og mot akkurat no:

For:

  • SVs alternativ til NATO – eit nordisk forsvarsamarbeid – framstår som ganske urealistisk. Med den tryggingssituasjonen som er no oppstår det ikkje som ein ønska situasjon å bli ståande åleine i tilfelle ein militær konflikt.
  • Det skjer store endringar i forsvarspolitiken i fleire land. Mellom anna Tyskland. Det kan vere med på å gje NATO ei tydelegare europeisk forankring og gjere alliansen mindre avhengig av USA.
  • Putins Russland er blitt uføreseieleg og det skaper ein meit utrygg situasjon for Noreg

Mot:

  • Det aller viktigaste er det openbart store moralske problemet med at NATO er ein allianse med atomvåpen og ikkje har sagt frå seg retten til å bruke atomvåpen først. Frå ei beslutning blir tatt til millionar av menneske kan vere døde snakkar vi om under ein time. Kan vi verkeleg vere ein del av det?
  • NATO har vore og er ein reiskap for USA for å halde oppe eit militært hegemoni i verda. Som ein del av NATO er det norske forsvaret blitt meir som eit ekspedisjonsforsvar til bruk i andre delar av verda enn til forsvar av Noreg.
  • USA er i ein politisk situasjon der det kan bli store endringar. Vi kan fort sjå at Trump eller ein trumliknande figur kan vinne det neste presidentvalet i USA. Er det då fornuftig at vi er avhengig av USA?

Kva kan så vere løysninga for meg og for SV. Eg håper at SV vil ende på eit standpunkt om at vi framleis bør bygge ned avhengigheita av NATO og store militæralliansar, men at utmelding av NATO vil vere uaktuelt før vi har eit alternativ som kan sikre Noreg i ei omskifteleg verd. Det alternativet kan vere nordisk forsvarssamarbeid eller europeisk tryggingsgarantiar, men det vil etter alle solemerke ikkje vere noko som oppstår dei neste fem, 10 eller 20 åra. Vi må vere tydelege på at før det er på plass vil ikkje SV støtte utmelding av NATO.

Det er eit standpunkt som eg trur vil stå seg og som gjenspeglar både makttilhøva i verda og at Noreg treng ei alliansetilknytting som gjer at vi ikkje blir ståande åleine i ein eventuell krig. Eg meiner at dette og er i tråd med den politikken SV faktisk har praktisert dei siste 20 åra eller meir sjølv om det ikkje er dette som faktisk står i programmet.

Dele for å skape – SVs forslag til statsbudsjett

Av og til så vil så kjem det saker som gjer at eg skjønner nok ein gong korfor eg er medlem i SV og korfor eg bruker så mykje tid på SV. SV sitt framlegg til statsbudsjett er ei slik sak. Oppsummert så er det eit budsjett for ein betre miljøpolitikk, ein betre næringspolitikk og ei betre fordeling. Tre ting på ein gong, det er SV det! Vi skal dele for å skape.

Denne grafen oppsummerer på ein god måte fordelingseffekten av SVs skattepolitikk. Vi kuttar ikkje skatten for dei som har mest, men for dei som har minst.

Graf som viser fordelingseffekt av SVs statsbudsjett

Når denne skattepolitikken blir kombinert med høgare barnetrygd, større innsats for ledige og folk med nedsatt arbeidsevne og auka bustøtte, så har du ein god politikk for fordeling og bekjemping av fattigdom. Det er i alle fall mykje betre enn ein poseavgift.

Seks komma sju milliardar ekstra satsar SV på miljø i dette statsbudsjettet. Nesten tre milliardar meir til kollektivtrafikk ogein milliard til sykkelvegar og momsfritak på el-sykkel bidrar kraftig til å redusere klimautsleppa i Noreg. Større satsing på skogvern, straumferger etc. gjev og god effekt.

Miljøpolitikk er og god næringspolitikk. Derfor satsar SV på eit nytt nasjonal såkornfond for utprøving av miljøteknologi. Dersom vi skal skape eit betre samfunn må vi for alvor starte snuoperasjonen vekk frå olje og over til dei næringane som vi skal leve av i framtida. Eg er og veldig glad for at SV vil satse på satellittprogrammet Copernicus og 150 millionar til eit nordnorsk investeringsfond. SV satsar verkeleg på Nord-Noreg.

Det er mykje meir god politikk i SVs budsjett. Og alt dette samstundes som vi bruker mindre oljepengar enn regjeringa. Det må vi dersom vi sakte skal vende oss av med å leve i rusen frå oljedampen.

Du kan lese heile budsjettet her.

 

 

Korfor gjekk det så galt i for SV ved valet?

Eg trur det er to hovudgrunnar og ein drøss med tilleggsgrunnar. Eg trur dei to hovudgrunnane er at det har vore alt for lite debatt og politikkutvikling i partiet, og delvis som ein følgje av det første, vi har hatt ein for lite samhandling i organisasjonen.

Eg har vore så “heldig” å få vere med i den gruppa som fekk i oppdrag frå sentralstyret i SV å analysere katastrofen. Det har vore eit interessant arbeid, og du kan lese heile rapporten vår her. Gruppa har bestått av Stein Ørnhøi, Steinar Nørstebø, Line Gaare Paulsen, Ola Elvevold, Sanja Pasovic, Pål Julius Skogholt, Andreas Halse og Vibeke Johnsen. VG skriv om raporten vår her.

I den rapporten skriv vi nokre ting som eg vil framheve:

For mykje av energien i SV vart nytta til å handtere dei debattane som dukka opp kvar einskild dag, og for lite av dei samla ressursane i partiet vart sett inn for å utvikle politikk for morgondagen. Resultatet var at vi mangla nok konkrete og tydelege nye politiske framlegg å presentere for veljarane ved valet i 2013.

Dette trur eg er heilt sentralt for å forstå korfor det gjekk så galt. Debattane i partiet har handla om det vi har gjort i regjering, og i alt for liten grad om kva vi skulle i regjering å gjere. Partiet vart fokusert på notid og fortid og for lite på framtida. I tillegg må vi innsjå at det har vore ein mangel på gode debattarenaer i partiet. Mange, kanskje dei fleste lokallaga er for små til å drive fram slike debatter som vi treng, andre har noko vore for forsiktige. Med unnatak for ei debattliste på epost har vi heller ikkje hatt ein debattarena som er tilgjengeleg for heile partiet. Det er eit stort sakn som vi må få gjort noko med.

I rapporten skriv vi:

Partiorganisasjonen vart ikkje nok involvert i politikkutviklinga og i dei strategiske diskusjonane, avstanden mellom regjeringsapparatet og fylkes-og lokallaga vart for stor. Den disiplineringa av partiet som skjedde i første del av regjeringsdeltakinga, førte nok og til at lokallag og fylkeslag i for liten grad løfta fram nye saker og utfordra regjeringa sin politikk seinare i regjeringsperioden. Fleire har og opplevd at det har vore få arena for debatt i partiet der slike ting kunne drøftast.

Eg trur og at vi lulla oss inn i ei forståing av makt som er feil. Vi trudde vi hadde makt fordi vi sat i regjering, medan realiteten er at vi var i regjering fordi vi hadde makt.

Vi skriv:

Likevel har regjeringsdeltakinga i aukande grad vore prega av dei små, men likevel viktige sigrane. Våre største politiske sigre td ingen utstasjonering av atomvåpen, folkerøystingane om EU, barnehagereforma og oljefritt LoVeSe er vunne med kombinasjonen av folkeleg mobilisering og parlamentarisk arbeid utanfor og i regjering. SV må finne svara på korleis partiet kan søkje makt også gjennom regjeringsdeltaking utan å miste truverde og folkeleg støtte.

Eg trur at løysninga for å løfte SV opp til åtte til 10 prosent ved neste stortingsval går gjennom at vi klarer å ha meiningsfylte og utviklande politiske debattar i partiet. Det er berre slik vi kan utvikle ein sosialistisk politikk som folk kjenner seg igjen i. Eg trur noko av det aller viktigaste er å sjå korleis dei styringssystema vi har i det offentlege verkar disiplinerande og er med på å redusere fagfolka si rolle i det offentlege verksemda.

Eg trur og at det er viktig at vi snakkar om mykje meir enn skole og miljø. Vi må snakke meir om arbeidsliv, arbeidsplassar (også i det private) og økonomi. Det er ganske rart at kapitalismen har vore gjennom/er i ei stor krise samstundes som ikkje diskuterer det.

Eg trur eg vil avslutte med nok eit sitat:

Analysegruppa meiner at det er strategiske val gjennom lang tid som har ført partiet dit vi er i dag, og det er berre SV sjølv som sit med nøkkelen til å reise til SV i folket. Rekordmange veljarar har valt bort SV dei siste vala, det er alvorleg for partiet. Situasjon til partiet gjer det naudsynt å halde fram den politisk nyorienteringa av SV-prosjektet, -strategien og –profilen. Situasjonen i verda krev djerve visjonar kopla med gode, konkrete løysingar lokalt, nasjonalt og internasjonalt. Dette arbeidet gler vi oss til å vere med på.

Eg håper du vil komme med dine kommentarar og kanskje hjelpe til med å finne vegen vidare for SV.

Slå saman Raudt og SV?

Etter at både SV og Raudt gjorde dårlege val er det fleire som har tenkt tanken om at vi kanskje burde slå saman dei to partia, nokre meiner og at der er verd å ta med MDG i ein slik prosess.

Bakgrunnen er naturleg nok. Dei tre partia fekk til saman åtte mandat på Stortinget. Hadde dei vore eit parti som fekk dei same stemmene ville uttellinga vore 13 til 14 mandat.

Ei samanslåing av dei tre partia er på mange måtar ein fin tanke, men dessverre feil medisin.

Ein av dei som har tatt til orde for dette er Stein Ørnhøi. Han han skriv i Manifest tidsskrift :

Problemene er for store og truslene for alvorlige til at vi som hører til til venstre for det veletablerte Arbeiderpartiet skal fortsette å slåss hver for oss. Jeg har sterke personlige følelser knyttet til SV som parti. Men jeg ser at partiet ikke er politikkens egentlige mening. Svaret på hva som må gjøres, gjør jeg likevel veldig kort: Ved kommunevalget i 2015 bør SV, Miljøpartiet De Grønne og Rødt ha felleslister i de fleste norske kommuner. Ved stortingsvalget i 2017 bør det være bare ett parti til venstre for DNA, nemlig RGV – Rødgrønt Venstre

Sjølv så besnærande som dette kan høyrast ut, så er det feil bruk av tid. Ei samanslåing vil føre til uendelege diskusjonar om politiske vegval. Sjølv om vi til slutt skulle bli samde, vil ikkje alle bli med i eit nytt samla parti. Mange i MDG vil ikkje kalle seg sosialistar eller seie Nei til EU. Mange i Raudt vil ende opp med å meine at partiet ikkje blir radikalt nok. Vi kan fort ende opp med å bruke enorme mengdar tid og energi på å skape noko nytt som kanskje ikkje gjer det så mykje betre i val enn det SV gjer i dag.

Samstundes er den energien som har blitt brukt på ei samling, energi som ikkje blir brukt på å kjempe mot høgresida i politikken, som ikkje blir brukt på å kjempe for velferdsstaten eller for internasjonal solidaritet.

Eg tenkjer at det nok er nok med eit parti til venstre for Ap, men vil heller bruke energien min på samfunnskamp enn på intern partikamp.

Men eg har eit håp om at fleire i dag brukar energien sin i Raudt heller blir med i SV. Når Raudt ikkje kom inn på Stortinget i år etter at SV har vore i regjering i åtte år, og inngått kompromiss med Arbeidarpartiet som er ganske langt frå det vi eigentleg ønska, så er det lite truleg at Raudt vil klare det i overskueleg framtid.

Ei eventuell samanslåing må skje gjennom individuelle val og ikkje gjennom ein kollektiv prosess.

Sjå og Olav Sannes Vika sitt gode innlegg