Den fylkeskommunale parlamentarismen i Troms

Den fylkeskommunale parlamentarismen er eit underleg dyr. I lengre tid har Ap styrt saman med Høgre og Krf. No bryt dette samarbeidet saman fordi Høgre trekk seg, samstundes som Høgre seier at dei gjerne vil tilbake i fylkesrådet saman med Ap. Så då kan ein kanskje spørje er dei nøgde med samarbeidet eller driv dei berre eit svarteperspel?

Uansett meiner eg at den koalisjonen vi har hatt i Troms viser at anten er Ap i Troms godt nøgd med å styre basert på ein politikk med mykje høgre i seg, eller så viser det at parlamentarismen ikkje passar for ein fylkeskommune. Eg har ein mistanke om at begge delar er sant.

Formannskapet tilbake

Eg trur løysninga på den miseren som vi ser i fylkeskommunen no er å omdanne parlamentarismen til ein god gamaldags formannskapsmodell. Det kan ein ikkje gjere formelt før valet i 2015, men ein kan sette saman fylkesrådet på ein slik måte at vi reelt er tilbake i ein open og inkluderande modell slik formannskapsmodellen er.

Fylkesrådsleiar Pia Svensgaard har mista fleirtalet sitt på fylkestinget. På tide å tenke alternativt? Foto: Troms Arbeidarparti
Fylkesrådsleiar Pia Svensgaard har mista fleirtalet sitt på fylkestinget. På tide å tenke alternativt? Foto: Troms Arbeidarparti

Eg foreslår at fylkestinget no set saman eit fylkesråd der partia er representerte etter kor sterke dei er i fylkestinget, altså etter den styrken veljarane gav partia. Dersom det nye fylkesrådet består av sju personar, ville samansetninga bli Tre frå Ap, to frå Høgre, ein frå Frp og dersom Sentrum samlar seg ville dei få ein. I eit slikt fylkesråd måtte ein ordne delegasjonsreglementet slik at fylkesrådet berre kan ta avgjerder i fellesskap og ikkje bestyrer kvart sitt område. Det ville heller ikkje vere behov for at fylkesrådane hadde heiltidsjobb som fylkesråd.

Slik ville ein igjen få reelle politiske diskusjonar i eit opent fylkesråd, og fylkesrådet sine avgjerder ville i større grad avspegle det fylkestinget veljarane har sett saman.

Oh, well, dette er vel for mykje å håpe på vil eg tru.

 

 

Skolenedleggingane i Troms – live hangout klokka 2130

I dag slapp fylkesrådet nyheita om at dei går inn for å legge ned tre vidaregåande skolar i Troms. For å ta tak i dette lagar vi ein liten hangout i kveld klokka 2130. Då vil eg diskutere dette saman med Ellen Øseth, som er gruppeleiar for SV  på fylkestinget i Troms. Du kan følgje hangouten live her, eller vere med på diskusjonen på eventsida på google+.

I følgje Nordlys er kuttlista som dette:

  • Nord-Troms videregående skole, skolested Skjervøy legges ned fra 01.08.14
  • Rå videregående skole legges ned fra 01.08.14. Gjenværende opplæringstilbud i Kvæfjord legges administrativt under Heggen videregående skole og Stangnes videregående skole fra 01.08.14.
  • Senja videregående skole, skolested Gibostad, legges ned når nybygget står ferdig ved Senja videregående skole, skolested Finnfjordbotn.
  • Nordkjosbotn videregående skole legges ned når internat/hybelbygg for elever er på plass i Tromsø.
  • I Midt-Troms skal det være to skoler. Stedsvalg og tilbud avgjøres i fylkestinget i mars 2014.
  • I Tromsø skal det være maksimalt tre skoler. Fylkesrådet bes komme tilbake med egen sak om skolestrukturen i Tromsø når det er økonomisk handlingsrom for nødvendige investeringer.

Det siste betyr at minst to skoler til skal nedlegges i Tromsø.

Du kan og lese budsjettframlegget til fylkesrådet her.

Arbeidarpartiet vel Høgre

Pia Svensgård, Aps fylkesrådsleiar vel å halde fram samarbeidet med Høgre, framfor å velge ein sentrum-venstrekoalisjon. Foto: Troms Ap/Flickr

Nok ein gong ser det ut til at Troms Arbeidarparti vel å samarbeid med Høgre framfor å prøve å få til eit Sentrum/Venstre-samarbeid. Det er vanskeleg å tolke dette på noko anna måte enn som eit bevist politisk val av Troms Ap.

Fylkestinget i Troms har 39 medlemmar, og valresultatet gav den følgjande samansettinga:

  • AP    12
  • SV     2
  • Rødt   1
  • SP     3
  • KRF    1
  • V       2
  • H       9
  • FRP   6
  • KYST  1

Det er med andre ord fleirtal for ein koalisjon av AP, SV, Sp og V, eller om det er for høgrevridd for Ap så er det og fleirtal for Ap, Sp, Krf, V og Kystpartiet. Eg meiner det seier mykje om Ap at dei ikkje har prøvd å få på plass ein einaste av desse mulege koalisjonane. I reklamane i valkampen ba Ap oss gjere eit verdival i fylkestingsvalet – det kan verke som Ap har har valt verdiane til høgresida.

Eg har vanskar å sjå korfor Arbeidarpartiet gjer som dei gjer. Det kan jo sjølvsagt vere fordi høgrefolka på fylkestinget er trivelege folk, men eg synst det er ein dårleg grunn. Då gjenstår det tre viktige politiske grunnar til at Ap gjer som dei gjer. Det som skjer er berre politisk fornuftig dersom Ap er opptatt av å halde fram med å legge ned distriktsskolar, dersom dei ikkje er interessert i å gjere noko med anbudsutsettinga av kollektivtrafikken og dersom det å arbeide hardt for oljeutvinning er det viktigaste.

Eg lurer på kva resten av Troms Ap seier til dei vala toppane i fylkestingsgruppa har foretatt? Det kan jo ikkje vere på grunn av næringspolitikken til Høgre.

SV legg ikkje ned skolar

produksjonsvaken
Biletet viser logoen til produksjonsvaken på Høgtun. I løpet av dagene og natta 21.-22. oktober laga elevane mange ulike kunstverk for å sette fokus på framtida til skolen. Foto: Pål Julius Skogholt

I dag er det blitt brot i fylkesrådssamarbeidet i Troms mellom SV og Ap. Det var ikkje råd for oss å bli samde med AP om den framtidige skolestrukturen i Troms.

Derfor har eg i dag sendt dette brevet til fylkesrådsleiaren:

AVGANG SOM FYLKESRÅD

Med bakgrunn i at det ikkje har vore muleg å komme til semje mellom SV og AP om den framtidige skolestrukturen i Troms og gjennom det heller ikkje semje budsjettet ber eg om å få tre av som fylkesråd umiddelbart.

SV og eg kan ikkje stille oss bak det fleirtalet i fylkesrådet går inn for i desse sakene. For SV er det ikkje muleg å gå inn for ei nedlegging av Skjervøy og Skånland vidaregåande skolar. Det parlamentariske samarbeidet mellom SV og AP vil derfor opphøyre.

Eg er lei for denne utviklinga, og vil takke for eit godt samarbeid i dei tre åra vi har samarbeid i fylkesrådet. Eg håper vi og for framtida kan samarbeide i fylkestinget frå sak til sak. SV ser for seg ei rolle som konstruktiv og løysningsorientert opposisjon.

Med helsing

Pål Julius Skogholt

Denne hausten har ikkje vore den lettaste, verken for meg eller for mange tilsette og elevar i skolane i Troms. Vi har ein krevande økonomisk situasjon i fylkeskommunen. Utdanningssektoren har vore underfinansiert med 30 millionar kroner. Det betyr at vi sto overfor eit val. Anten måtte vi legge ned skolar, eller så måtte vi overføre pengar frå samferdsel til utdanning. Det er reelt sett den einaste måten å unngå store underskott for fylkeskommunen. I dette valet valde SV og Ap ulik retning. SV gjekk inn for å flytte pengar frå samferdsel til utdanning, medan AP meiner det var rett å ta større kutt på utdanning.

Dette er ikkje eit lett val for verken SV eller AP, og for eigen del må eg innrømme at eg har vore i sterk tvil inntil det siste. Det som avgjorde for meg var fleire ting. Men, viktig var den betydninga skolane har for lokalsamfunna sine. Skal fylket kunne vere ein aktør som er med på å utvikle heile fylket kan vi ikkje samstundes legge ned skolane i distrikta. På den andre sida er det ei kjempeutfordring at talet på 15-19 åringar går ned i nesten alle kommunane i fylket i åra fram mot 2030. På eit eller anna tidspunkt må vi anten finne nye løysningar for korleis vi kan drive undervisning i distrikta, eller så vil skolar måtte leggast ned. Det finst ei nedre grense for kor små skolane kan bli. Tida for nedlegging er likevel ikkje no.

skanland_folkemote
Panelet som framla saka for Skånland vgs på folkemøte den tredje november i år. Trine Nørstad er andre frå Høgre

I går (den tredje november) var eg på folkemøte i Skånland. Det gjer stort inntrykk å sjå korleis bygdefolket mobiliserer for skolen sin. Det sterkaste inntrykket gjorde likevel Trine Nørstad. Ho er ein tidlegare rusmisbrukar som har fått hjelp til å komme seg på rett kjøl av det spesielle tilbodet som er på Skånland (les meir hos Fremover). Skolen ligg vegg i vegg med rusklinikken og tilbyr undervisning for dei som er inne til behandling med ekstremt godt resultat.

Tilsvarande gjorde det stort inntrykk å vere på produksjonsvaken som elevane på Høgtun arrangerte i protest mot flytting av skolen sin. Kvar gong eg har vore ute å besøkt vidaregåande skolar i Troms er eg blitt imponert og stolt over å vere på same laget. Det blir gjort enormt mykje godt arbeid på skolane i Troms, og eg er trygg på at det vil halde fram – uansett. For eigen del er det sjølvsagt trist å ikkje lenger få vere ein del av dette laget. Det er likevel underordna.

Vi har hatt ein brei og grundig prosess i SV i denne saka, og fylkesstyret har vore svært tydeleg på kor grensa gjekk for SV. Vedtaka har vore samrøystes, og konsekvensen av desse er at fylkesrådssamarbeidet mellom SV og AP opphøyrer.

Så skal vi gjere det vi kan i dagene og vekene framover for at skolane ikkje skal bli lagt ned.

Opplæringstilbodet i Troms til hausten

På tysdag skal fylkesrådet fastsette opplæringstilbodet i den vidaregåande skolen i Troms for skoleåret 2009/10. Det er ikkje noko lystig affære. Dei vidaregåande skolane i Troms ser ut til å få eit underskott i 2009 på 28 millionar i år. Då må vi dessverre redusere på marginale og små tilbod for å prøve å komme i balanse. Det opplæringstilbodet vi foreslår vil føre til innsparingar på 8,9 millionar (heilårsverknad). I tillegg tilfører vi 13 friske millionar til utdanning i 2009. Det gjev oss eit håp om å komme i balanse i 2009. Samstundes er det ikkje noko tvil om at vi i budsjettet for 2010 må vurdere grundig om vi må flytte pengar frå samferdsel til utdanning for å ha råd til å gje eit godt vidaregåande opplæringstilbod til ungdomen i Troms.

Dessverre er det og slik at når økonomien er det viktigaste styringsverktyet (slik det er i Tromsskolane akkurat no) så er det ofte distrikta som blir hardast ramma. Det er der det er færrast elevar og dermed flest tilbod med få elevar. Det fører til at Nordreisa vgs mister mange fag, spesielt innafor formgjeving og design. Det er trist. Også ved Skjervøy vgs blir to fagtilbod kutta. Vg2 Maritime fag og vg2 Produksjonsteknikk, desse tilboda hadde ein og to søkjarar. Samtidig er det slik at dersom vi hadde latt økonomien vere det einaste styrande burde vi kutta fleire tilbod ved Skjervøy. Det gjorde vi ikkje. Vi kan aldri la økonomien bli det einaste styrande. Hadde vi kutta meir hadde vi fjerna sjølve livsgrunnlaget for skolen. Det ville hatt store konsekvensar for eit Skjervøysamfunn som allereie slit. Lærarane på vidaregåande skole bidrar med stor kompetanse og OK løn inn i sine lokalsamfunn. Det må vi prøve å ta vare på. I trange økonomiske tider forsøker vi etter beste evne å ta vare på distriktsskolane.

Også ved Indre Troms vgs. – skolestad Sjøvegan har dei grunn til å vere misnøgde. Der foreslår vi å legge ned tilboda innafor Service og samferdsel. Desse faga har dårleg søknad over heile fylket, og vi har ikkje råd til to tilbod i Midt-Troms. Vi måtte derfor velge om vi skulle ha det tilbodet ved Sjøvegan eller ved Finnfjordbotn. Eg synst det var vanskeleg, men valet fall på Finnfjordbotn. Det er fleire grunnar til det, men viktige momentar var at Finnsnes har eit større miljø innfor servicenæringane og at vi konkurrerer med ein privat kristen skole i området og eg ikkje ønska å gje dei heile marknaden for Service og Samferdsel i Lenvik og omegn.

Det er fleire andre store endringar rundt i fylket. Kvaløya vgs har fått meir enn ei halvering av søkarar til bygg og anleggsteknikk. Det er ikkje smertefritt å gå frå 90 til 39 elevar. Ein søkar til blomedekoratør på Rå er og for lite til at vi kan alde oppe det tilbodet. Vi må og legge ned ei rad idrettsfagtilbod ved Tromsdalen vgs på grunn av lite søkarar. Vil ikkje ungdomen drive med anna enn fotball?

Av og til kan ein jo lure på om den venstre handa veit kva den høgre driv med. Eg har ansvaret for tannhelse og utdanning i Troms fylkeskommune. Innafor tannhelse ser vi at det er eit stort behov for tannhelsesekretærar i åra framover, men eg må likevel legge ned det einaste tilbodet i fylket fordi det berre var ein søkjar. Her skal skal vi likevel prøve å få til eit desentralisert tilbod for vaksne.

Dette er blitt langt nok, meir av bakgrunnen og søkjartala kan du finne i saksdokumentet som ligg her.

Eg har og lyst til å nytte høvet til å be fleire lese ein veldig god kommentar som eg fekk på ein annan post her på bloggen. Den skal eg skrive litt om etter kvart.

Skoletragedien i Finland – kva gjer vi?

Det er vanskeleg å skrive noko om den grusomme tragedien som har skjedd i Finland, men det er likevel nødvedig og rett å prøve reflektere rundt den. Kan dette skje i Noreg, og korleis kan vi eventuelt hindre at noko liknande skjer i Noreg?

I dag hadde vi av andre grunnar samla alle rektorane for dei vidaregåande skolane i Troms. Det var eit godt høve for å snakke om katastrofen og sjå om det var noko vi kunne gjere for å hindre noko liknande. Rektorane var samstemte om var at vi ikkje må krisemaksimere, sjansen for at dette skal skje hos oss er svært liten. Samstundes må vi våge å tenkje tanken om at dette kan skje også i Troms og elles i Noreg.

Eit godt utgangspunkr for ein diskusjon er at det er ein del skilnader mellom det norske og det finske skolesystemet. Det er blitt sagt mange gonger i det siste. Då har det vore knytt til at dei finske elevane skårar mykje betre enn dei norske på ein del internasjonale undersøkjingar. Dette set kanskje fokus på ein annan viktig skilnad: norske elvar trivst betre på skolen enn dei finske elevane. Det trur eg er ein viktig verdi med den norske skolen. Det viktigaste førebyggjande arbeidet vi kan gjere på skolen er å sørgje for trivsel og eit miljø der det er lett å ta opp problem før dei blir så store at dei veks oss over hovudet. Dagbladet skriv litt meir om dette i dag.

Eg trur at det i stor grad er slik i den norske skolen at elevane tør og vil ta opp problem med dei vaksne i skolen, anten det er rådgjevarar eller lærar. Dette er noko vi må kultivere enda meir. Dersom vi skal ha oversyn over det som skjer i ungdomsmiljøet anten på internett eller andre stader, er vi avhengige å ha eit skolemiljø som dyrkar fram dialogen mellom dei vaksne og ungdomen vår. Dette er vi gode på, men vi kan alltid bli betre.

I tillegg til dette kan vi sjølvsagt bli betre til å følgje med på kva som skjer mellom ungdom på internett, anten det er youtube, nettby, facebook eller andre samanhengar. I Troms prøver vi no å skape oss eit verkty for å følgje med på kva som blir sagt om oss og skolane våre, spesielt på youtube. Dette er sjølvsagt ikkje ei løysning på problemet, men eit av mange verkemiddel for å skaffe oss kunnskap om kva elevane tenkjer om skolen og skolekvardagen også utanfor skolegarden. Dette kan vere eit grunnlag for dialog og diskusjon i skolen. Då kan vi kanskje bli enno betre på den viktige dialogen mellom ungdom og vaksne i skolen.

I media (Rana Blad, Nordlys, Radio Tromsø, Harstad Tidende og NRK) har det blitt rapportert mykje om at eg har nemt at vi må følgje med på youtube. Eg håper dette innlegget viser at eg ikkje synst det er det viktigaste.

Så kunne eg sagt mykje om våpenlov, samfunnsutvikling generelt, men det får vere til ein annan gong.