Statens vegvesen skal altså greie ut fleire nye innfartvegar til Tromsø. Det er utruleg trist at jernbane ikkje er eit av alternativa som skal greiast ut.
Det er flott at hurtigbåt er eit av alternativa, men det betyr jo òg at dette ikkje er eit reint vegprosjekt. Og korleis kan det vere mogleg å å sjå behov vi har for innfartar til Tromsø utan å sjå på kva ei jernbane vil bety for dette behovet?
Det er sjølvsagt litt trist å vere så negativ, men utan jernbane er dette arbeidet heilt meiningslaust og må avsluttast før meir pengar blir brukt.
Utsyn over fjorden frå Storfjell. Vegen visast så vidt.
I serien «Etterlatte skrifter etter han Pappa» fekk de forrige gong ein prolog, denne gongen blir det meir politisk. Kanskje kan denne artikkelen stå som eit apropos til debatten om Bjarkøyforbindelsen? Det handlar i alle fall om vegen til ei då veglaus lita bygd i Austre-Vågan. Vegen kom nokre år etter at denne artikkelen vart skriven.
STORFJELLVEGEN: EIN SERIE OVERGREP
av Jahn-Arill Skogholt
Utsyn over fjorden frå Storfjell. Vegen visast så vidt.
Eg sit og blar og les i ein bunke papir som har med Storfjellvegen å gjere. Eg ristar på hovudet og undrar: Er dette ein draum, eit mareritt? Eg klip meg sjøl i armen og kjenner smerten. Altså er eg vaken. Det er ingen draum. Dette skjer i Norge i 1995. Eg gjentar: Dette skjer i Norge i 1995. Kva er det som skjer? Ei systematisk trakassering av eit lite bygdesamfunn som kjempar for livet sitt, utført av leiinga i det politisk/administrative apparatet i eigen kommune.
Det renn meg i hug eit lite vers på fire linjer, eg trur det er eit «gruk» av den danske diktaren Piet Hein: «Den dag da Fanden fikk i sind/ at intet skulle ske/ da satte han i verden ind/ den første komité.»
Nåh, la meg med ein gong vedgå at det ville vere galt å gje Fanden skylda for det som skjer eller, rettare sagt, ikkje skjer med Storfjellvegen. Her er det nok andre som gjer jobben betre enn Fanden kunne klart det. Og ordføraren treng ikkje nokon komité. Han har eit råd, eit bygningsråd som har sine sakskart. Men det er tydelegvis også dei einaste karta dei har, iallfall når det gjeld Storfjell.
No tvilar eg ikkje på at både bygningsrådet, teknisk sjef og saksbehandlar juridisk sett har sitt på det tørre. Bokstavleg talt på det tørre, for her knitrar det i tørre lovdokument og stivbeint regelverk. Men å ha sitt på det tørre, er noko anna enn å tørre. I heile denne saka får eg ei ekkel kjensle av at ingen tør gjere noko for å lage ei opning for veg til Storfjell.
Eg har overfor kalla kommunen si handsaming av Storfjellvegen ein serie overgrep og bevisst trakassering. Eg sit att med ei kjensle av at i dei dunkle rom, dit demokratiets nærlys ikkje når, der har nokre snakka saman og avgjort at Storfjell skal døy. Og då kan lovane og reglane vere ei godt skafott, når ein veit korleis ein skal bruke dei.
Det blir ofte i politiske kretsar og i organisasjonsmessige kretsar snakka om at folk er så lite engasjerte, dei sit på sin bak og glanar på TV og skrik på det offentlege om dei synest det er noko dei treng. Folket i Storfjell og i resten av Austre Vågan har i tallause samanhengar vist at dei sjølve er villige til å ta eit tak når det gjeld. Ein ordførar burde juble over å ha slike innbyggarar i kommunen. Han burde gjere alt han kunne for å hjelpe slike folk til ei leveleg framtid, i staden for å slå dei over fingrane kvar gong dei forsøker å hale framtida, for ikkje å seie notida, til seg.
Den måten Storfjell er blitt behandla, er faktisk verre enn eit brotsverk; det er pur dumskap. Saka om Storfjellvegen er eit lærestykke for alle innbyggarane i Vågan: Det er faktisk vi som eier denna kommun» her, så du må’kke komme her og komme her.
Entusiasme og engasjement, det skal leiinga i Vågan ha seg mykje fråbede. Det kan i verste fall øydelegge dei planane som blir lagte i dei indre, dunkle roma der makta sit, skjerma frå demokratiets nærlys.
«Står Storfjell på dødslista?» spør Gunnar Aarstein i Lofotposten 15 juli. Eg er redd han kan stryke spørreteiknet og snu ordstillinga til: Storfjell står på dødslista! Eg er redd for at, uansett kor mykje pengar Storfjell Sanitetsforening og Austre Vågan Innbyggerforening brukar på kartverk og på reguleringsplanar, så vil det alltid finnast ein lovparagraf eller ei forskrift som kan brukast til avslag. Det er det saksbehandlar Willy Engstad seier, nærmast i klartekst, i Lofotposten 10. juli.
Eg trur det er berre på ein måte Storfjell kan bergast. Det er å gje kommunen ei ny politisk leiing til hausten. Men det kan ikkje storfjellingane klare åleine. Det klarar ikkje folket i Austre Vågan åleine. Derfor spør eg velgarane i alle Vågan sine meir eller mindre utkantstrøk: Kor lenge tør dokker å sitte med ei politisk leiing som er i stand til å utvise ein slik kynisk arroganse? Det er Storfjell det gjeld denne gongen. Men når Storfjell er borte, kven sin tur blir det då? Og til alle i Vågan som kjenner seg trygge i relativt sentrale delar av kommunen: Kor lenge vil dokker sitte med eit moralsk medansvar for at slike ting skjer i eigen kommune?
Eg ber dokker tenke på det fram til 11. september.
I påska så har eg køyrt bil og latt meg irritere. Eg har ikkje latt meg irritere av høge bensinprisar, dårlege vegar, hasardiøse forbikøyringar eller sniglekøyrarar, sjølv om eg godt kunne latt meg irritere av det og. Nei, det som har irritert meg nesten like ille som Siv Jensen er skilt. Nærmare bestemt skilt som er sett opp langs vegen for at vi skal redusere farta på grunn av vegarbeid.
Eg har full forståelse av at dei som jobbar langs vegen vil ha lågare fart hos oss som køyrer forbi, eg har full forståelse av at vegen kanskje ikkje tåler så stor fart akkurat medan arbeidet for å gjere vegen betre pågår, men kjære vegvesen, Mesta og andre entreprenørar. Korfor må vi køyre sakte når alle som arbeider er heime på velfortent påskeferie og når vegen slett ikkje er smalare eller dårlegare enn det som er vanleg på vegane.
No er det på tide at desse 50-skilta blir tatt ned når dei ikkje har nokon misjon. To gonger på vegen frå Salangen til Tromsø stod desse skilta langs vegen. Vegen var ikkje dårleg, og det var ingen som jobba der. Eg må få spørre, vil du som entreprenør eller som Statens Vegvesen ikkje at eg skal ha respekt for skilta de set opp? Det kan verke slik.
Så, kjære gode og snille vegentreprenør, om du vil eg skal slakke ned for vegarbeid, sørg no for at skilta blir tatt ned når dei ikkje har anna misjon enn å irritere.
Det har naturleg nok blitt ein kjempedebatt om asfalt og vegkvalitet i Tromsø. Det er ingen tvil om at vegkvaliteten i byen ikkje er god nok. Vedlikehaldet er for dårleg både sommar og vinter. Gode vegar er god miljøpolitikk. I Nordlys i dag og iTromsø på nett utaler dei ulike partia seg om korleis problemet skal løysast.
Framstegspartiet er som vanleg heilt på jordet. Dei vil låne 500 millionar for å oppgradere vegane. Det betyr i det lange løpet mindre pengar til vegar. Låner du penger må du og betale renter. Desse rentene er pengar vi heller kunne brukt på vegvedlikhald eller andre gode formål. Eg sluttar aldri å forundre meg over at Frp stadig vil bruke skattepengane våre til å gjere bankar og andre private rikare og rikare. Det kan jo vere verd å spørre Jan Blomseth om han ikkje synst bankane tener nok som det er?
Arbeidarpartiet sitt framlegg er litt meir realistisk. Dei vil bruke av bensinavgifta til vegvedlikehald i Tromsø. Det kan vere ein god ide. Det føreset likevel fleire ting. Det viktigaste er at det ikkje må føre til at prosjekt for å betre tilhøva for gåande, syklande og bussande blir skadelidande. Skal vi unngå det må bensinavgifta i Tromsø aukast frå dagens sats på ca 90 øyre. Den andre store utfordringa er at det kan bli vanskeleg å få vidareført ordninga. Ho er ikkje populær i finansdepartementet.
Eg meiner at SV absolutt kan vere med på å diskutere både ei auking av bensinavgifta og ei forlenging av innkrevingstida for å få til eit løft for vedlikehaldet av vegane våre. Men, vi må ikkje gløyme at det må vere like viktig å få til eit løft for kollektivtrafikk, gåande og syklane. Vi ser og at mange astmatikarar lir av støv frå vegane, trafikken må reduserast. For SV er det viktig å gje folk fridom til å velge. Då må det finnast eit reelt alternativ til bil i byen. Det gjer det ikkje for mange i dag.
I SV meiner vi framleis at vegprising i ei eller anna form vil vere den beste måten å få til ei skikkeleg satsing på vegvedlikehald, bussar og gang- og sykkelvegar. Vegprising vil og skjerme distrikta i stor grad.
Dei andre framlegga blir for puslete. Skal vi ha pengar til å verkeleg løyse problema må vi tørre å ta eit skikkeleg løft. Det vil SV.
