I serien «Etterlatte skrifter etter han Pappa» fekk de forrige gong ein prolog, denne gongen blir det meir politisk. Kanskje kan denne artikkelen stå som eit apropos til debatten om Bjarkøyforbindelsen? Det handlar i alle fall om vegen til ei då veglaus lita bygd i Austre-Vågan. Vegen kom nokre år etter at denne artikkelen vart skriven.
STORFJELLVEGEN: EIN SERIE OVERGREP
av Jahn-Arill Skogholt
Eg sit og blar og les i ein bunke papir som har med Storfjellvegen å gjere. Eg ristar på hovudet og undrar: Er dette ein draum, eit mareritt? Eg klip meg sjøl i armen og kjenner smerten. Altså er eg vaken. Det er ingen draum. Dette skjer i Norge i 1995. Eg gjentar: Dette skjer i Norge i 1995. Kva er det som skjer? Ei systematisk trakassering av eit lite bygdesamfunn som kjempar for livet sitt, utført av leiinga i det politisk/administrative apparatet i eigen kommune.
Det renn meg i hug eit lite vers på fire linjer, eg trur det er eit «gruk» av den danske diktaren Piet Hein: «Den dag da Fanden fikk i sind/ at intet skulle ske/ da satte han i verden ind/ den første komité.»
Nåh, la meg med ein gong vedgå at det ville vere galt å gje Fanden skylda for det som skjer eller, rettare sagt, ikkje skjer med Storfjellvegen. Her er det nok andre som gjer jobben betre enn Fanden kunne klart det. Og ordføraren treng ikkje nokon komité. Han har eit råd, eit bygningsråd som har sine sakskart. Men det er tydelegvis også dei einaste karta dei har, iallfall når det gjeld Storfjell.
No tvilar eg ikkje på at både bygningsrådet, teknisk sjef og saksbehandlar juridisk sett har sitt på det tørre. Bokstavleg talt på det tørre, for her knitrar det i tørre lovdokument og stivbeint regelverk. Men å ha sitt på det tørre, er noko anna enn å tørre. I heile denne saka får eg ei ekkel kjensle av at ingen tør gjere noko for å lage ei opning for veg til Storfjell.
Eg har overfor kalla kommunen si handsaming av Storfjellvegen ein serie overgrep og bevisst trakassering. Eg sit att med ei kjensle av at i dei dunkle rom, dit demokratiets nærlys ikkje når, der har nokre snakka saman og avgjort at Storfjell skal døy. Og då kan lovane og reglane vere ei godt skafott, når ein veit korleis ein skal bruke dei.
Det blir ofte i politiske kretsar og i organisasjonsmessige kretsar snakka om at folk er så lite engasjerte, dei sit på sin bak og glanar på TV og skrik på det offentlege om dei synest det er noko dei treng. Folket i Storfjell og i resten av Austre Vågan har i tallause samanhengar vist at dei sjølve er villige til å ta eit tak når det gjeld. Ein ordførar burde juble over å ha slike innbyggarar i kommunen. Han burde gjere alt han kunne for å hjelpe slike folk til ei leveleg framtid, i staden for å slå dei over fingrane kvar gong dei forsøker å hale framtida, for ikkje å seie notida, til seg.
Den måten Storfjell er blitt behandla, er faktisk verre enn eit brotsverk; det er pur dumskap. Saka om Storfjellvegen er eit lærestykke for alle innbyggarane i Vågan: Det er faktisk vi som eier denna kommun» her, så du må’kke komme her og komme her.
Entusiasme og engasjement, det skal leiinga i Vågan ha seg mykje fråbede. Det kan i verste fall øydelegge dei planane som blir lagte i dei indre, dunkle roma der makta sit, skjerma frå demokratiets nærlys.
«Står Storfjell på dødslista?» spør Gunnar Aarstein i Lofotposten 15 juli. Eg er redd han kan stryke spørreteiknet og snu ordstillinga til: Storfjell står på dødslista! Eg er redd for at, uansett kor mykje pengar Storfjell Sanitetsforening og Austre Vågan Innbyggerforening brukar på kartverk og på reguleringsplanar, så vil det alltid finnast ein lovparagraf eller ei forskrift som kan brukast til avslag. Det er det saksbehandlar Willy Engstad seier, nærmast i klartekst, i Lofotposten 10. juli.
Eg trur det er berre på ein måte Storfjell kan bergast. Det er å gje kommunen ei ny politisk leiing til hausten. Men det kan ikkje storfjellingane klare åleine. Det klarar ikkje folket i Austre Vågan åleine. Derfor spør eg velgarane i alle Vågan sine meir eller mindre utkantstrøk: Kor lenge tør dokker å sitte med ei politisk leiing som er i stand til å utvise ein slik kynisk arroganse? Det er Storfjell det gjeld denne gongen. Men når Storfjell er borte, kven sin tur blir det då? Og til alle i Vågan som kjenner seg trygge i relativt sentrale delar av kommunen: Kor lenge vil dokker sitte med eit moralsk medansvar for at slike ting skjer i eigen kommune?
Eg ber dokker tenke på det fram til 11. september.
