Sjokk, vantru og overrasking over Brexit?

Eg er i sjokk, trur ikkje det eg ser, ganske enkelt overraska over at folk er i sjokk og vantru over at fleirtalet av innbyggarane i England stemte for å forlate EU, altså Brexit.

Det er underleg at så mange i Noreg, eit land som to gonger har slått fast at det er langt til Oslo, men lenger til Brüssel ikkje kan skjønne at ein også i Yorkshire kan meine at det er langt til London, men lenger til Brüssel. Det gjenspeglar seg i valdagsmålinga til Lord Ashcroft (eg må nesten elske eit land som held seg med arkaiske titlar som Lord, og som brukar dei til dagleg). Målinga viser at det var sjølvstyre som det viktigaste argumentet, sjølv om immigrasjon var det nest viktigaste.

Leave-vs-Remain-podium-rankings-795x1024
Kjelde: http://lordashcroftpolls.com/2016/06/how-the-united-kingdom-voted-and-why/#more-14746

Samstundes er det svært mykje i kampanjen til dei som ville forlate EU som var stygg argumentsjon. Lite av den sangen Jack Berntsen laga i samband med dne norske EU-kampen, «Åpne grenser, åpen port, men vi gjer’kje nøklan bort» gjenspegla seg i kampanjen for «leave».

Den beste kommentaren om folkerøystinga i Storbritannia som eg har lest i dag var i The Guardian. Der skreiv Owen Jones:

Britain is an intensely divided nation. Many of the communities that voted most decisively for leave were the same communities that have suffered the greatest battering under successive governments. The government’s Project Fear relied on threats of economic turmoil. But these are communities that have been defined by economic turmoil and insecurity for a generation. Threats that you will lose everything mean little if you already feel you have little to lose.

Eg veit eigentleg ikkje kva eg ville røysta på om eg skulle røysta i Storbritannia. Eg tippar at eg ville stemt på å bli i EU, mest på grunn av mi konservative grunninnstilling, men eg veit ikkje. Eg liker jo sjølvstyre.

Det blir uansett spennande å følgje britisk politikk framover. Vil skottane bestemme seg for at det er for langt til London, vil Nord Irland og republikken gå saman, og vil EU straffe Storbritannia? Eg skal ikkje spå om det, men driste meg til å spå at om Storbritannia ikkje maktar å gjere noko med dei veksande skilnadane mellom fattige og rike, om dei ikkje klarer å skaffe folk arbedi med anstendige løner så er det ikkje første gongen innbyggarane på dei britisk eøyene gjer ting eliten ikkje vil like. Det gjeld forresten ikkje berre Storbritannia. Det gjeld heile EU.

Det som er realiteten er at dette valet var eit oppgjer med den liberalistiske politikken i EU, der krisa i 2008 vart etterfølgt av ei enorm overføring av verdiar frå skattebetalarane til bankane og finansmarknadane utan at det vart arbeidsplassar av det.

Skilnadene og sinnet veks i takt.

 

Vil du få beskjed neste gong eg skriv på denne bloggen?

Skriv inn epostadressa di og trykk abonner

Amerikanske atomubåtar til Tromsø

Det er sjølvsagt ei stor sak at vi skal få atomkraftverk inn i Tromsø by. Det er realiteten med å få atomdrivne ubåtar til Tromsø. No trur ikkje eg at det er livsfarleg. Det er trygge reaktorar og sjansen for at det skal skje noko medan dei er her som får konsekvensar for oss er svært liten. Det vi burde ta ein diskusjon om er korleis vi kan vere sikre på at desse båtane ikkje har atomvåpen om bord.

Kanskje er dette ein av ubåtane vi får sjå i Tromsø?  USN Virginia er ein av dei nyare amerikanske atomubåtane frå 2004. Det er ein  ubåt laga for å jakte andre ubåtar og har ikkje atomvåpen om bord. Foto: Wikimedia/U.S. Navy photo by General Dynamics Electric Boat
Kanskje er dette ein av ubåtane vi får sjå i Tromsø? USS Virginia er ein av dei nyare amerikanske atomubåtane frå 2004. Det er ein ubåt laga for å jakte andre ubåtar og har ikkje atomvåpen om bord. Foto: Wikimedia/U.S. Navy photo by General Dynamics Electric Boat

La oss først slå fast og vere samde om at sjansen for at det skal vere atomvåpen ombord er mykje mindre no enn det var under den kalde krigen. I 1991 sette US Navy alle taktiske atomvåpen på land. Det er derfor no berre strategiske atomvåpen om bord på amerikanske ubåtar, og det er berre dei fjorten Ohio-klassebåtane som har atomvåpen ombord. Det viktigaste våpenet om bord på dei andre ubåtane er Tomahawk-missilet, ein kryssarrakett. I dag har desse missila ikkje atomstridshovud, sjølv om nokre av dei hadde det under den kalde krigen.

Det vi ikkje veit er kva type ubåtar som kjem til å legge til land i Tønsvika i framtida. Eg ringte FOH på Reitan i dag for å spørre dei. Eg tenkte det var best å gå rett til kjelda. Dei kunne ikkje, eller ville ikkje svare på om det var aktuelt at ubåtar av Ohioklassen skal komme til Tromsø, men at amerikanerane var svært klar over at Noreg ikkje tillet atomvåpen i fredstid.

I pressemeldinga frå FOH er dei likevel eksplisitte på dette. Der står det:

Det ligger nå i planene at amerikanske ubåter jevnlig vil ha havneligge i Tromsø for mannskapsbytte/hvile og proviantering. Fartøyene det dreier seg om er ikke strategiske ubåter, og bærer følgelig ikke atomvåpen.

Eg må berre innrømme at eg likevel er litt skeptisk.

Eg prøvde å spørre litt meir, for under den kalde krigen, då Noreg hadde same haldninga, vart dettte løyst gjennom «don’t ask, don’t tell». Norske styresmakter sa at dei hadde sagt frå til USA om kva som var rett, og at ein rekna med at amerikanarane aksepterte dette. Men ein spurte ikkje direkte om amerikanske skip som kom til Noreg hadde atomvåpen om bord.

Denne haldninga må vi bort frå. Atomvåpen er framleis ei av dei aller største farane på denne jorda. Framleis er atomvåpenarsenalet så stort at det kan utslette alt liv på jorda fleire gonger. Totalt er det over 15 000 atomstridshovud i verda. USA og Russland har 93% av desse.

Land Antal atomvåpen
Russland 7 300
USA 6 970
Frankrike 300
Kina 260
Storbritannia 215
Pakistan 130
India 120
Israel 80
Nord Korea >15
Kjelde: http://www.ploughshares.org/world-nuclear-stockpile-report

Eg meiner det er viktig at departementet no legg opp til at ein spør amerikanarane direkte før kvart anløp (som må godkjennast av departementet) om det er atomvåpen om bord, og ber om ei forsikring om at det ikkje er det.

I dagens klima burde det vere mogleg å få til

Rar meiningsmåling i Nordlys

Nordlys presenterer i dag meiningsmålinger av kva det norske folk meiner om asylpolitikken. Eller, det gjer dei eigentleg ikkje. I alle fall eitt av spørsmåla er slik at eg er ganske sikker på at det ikkje kjem fram kva folk meiner.

La oss ta dette eksempel. Nordlys spør: «Bør asylbestemmelsene i Norge strammes inn slik at det blir vanskeligere å få opphold, eller bør de bli mer liberale?» Spørsmålet er kanskje greitt nok, men svaralternativa er rare. Du kan altså svare ja, nei eller veit ikkje. Men, det er ikkje mogleg å svare at du er nøgd med dagens ordning. Det er ikkje sikkert det er mange som er nøgde med dagens politikk, men at ikkje alternativet er der er merkeleg. Det er med på å unødig polarisere debatten.

Forøvrig er eg stolt over veljarane til SV. Eit stort fleirtal av dei SV-veljarane som har svart i undersøkjinga seier at dei ikkje vil stenge grensa mellom Noreg og Russland. Det vil vere eit stort tilbakesteg for samarbeidet i nord om det skulle skje.

SV og Frp er motpolane. Kjelde: Nordlys
SV og Frp er motpolane. Kjelde: Nordlys

Eg synst ordføraren i Sør-Varanger, Rune Rafaelsen seier det godt her (les forøvrig heile kronikken, den er god):

En grensestenging kan føre til ukontrollerte grensepasseringer. Vi kan bare forestille oss mulige scenarioer slike forsøk på passeringer kan få i minus 30 grader. Vi kan ikke tillate at vårt nærområde blir et nytt Middelhav.

Noko anna er at vi sjølvsagt må oppskalere mottakssystemet slik at dei som ikkje skal ha asyl i Noreg blir sendt raskt tilbake, kanskje til og med skal bli avvist på grensa.

 

Vil du få beskjed neste gong eg skriv på denne bloggen?

Skriv inn epostadressa di og trykk abonner

 

 

Kan IKEA saksøke Tromsø kommune?

Sjå for deg at IKEA endeleg kjem til Tromsø. Alle smiler og er glad, men etterkvart viser det seg at trafikklysninga ikkje fungerer. Tromsø kommune må legge om vegane i området. IKEA finn då ut at det vil bli dårlegare tilgang til IKEA enn det var før. Tenk deg at dette kan føre til at IKEA saksøker Tromsø kommune for potensielt tapte inntekar fordi det blir vanskelegare for kundane å komme fram. Kanskje ikkje så ille, men forestill deg at domstolen sit i Washington og er samansett av europeiske og amerikanske forretningsadvokatar. Kven trur du vinn ei slik rettsak?

Dette kan bli konsekvensen av dei avtalane som no blir forhandla fram mellom EU og USA. Noreg blir berørt gjennom EØS-avtalen. Desse avtalane kalla TISA og TTIP dei skal sørgje for frihandel mellom EU og USA, men viktigare dei legg opp til samordning av alle reglar og reguleringar. Den typen reguleringar er snakk om er selskapa sin rett til å saksøke stater for endra reguleringar, mattryggleik, genetisk modifisert mat og meir. Det er snakk om eit regelråd overordna nasjonalstatane skal sitt og bestemme om EU og Noreg må tillate klorvasking av kyllingar og mykje anna.

Vi veit frå før at denne typen samordning ofte fører til eit “race to the bottom”. Det er dei reglane som griper minst inn i frihandelen som blir gjeldande. Då kan vi forvente at eit større press på arbeidstakarrettar, på mattryggleiken og meir til.

I Noreg er det skuffande at Ap er positiv til denne avtalen. Aps Svein Roald Hansen seier det berre er skremslar og at han stoler på Høgreregjeringa si framstilling av saka.

Det er ganske problematisk. For i desse sakene ligg det inne drivarar i retning privatisering og konkurranseutsetting.

Sjølve grunngjevinga for avtalane er å fjerne dei reglane som beskytter oss mot agressive komersielle aktørar.

For internasjonale storkonsern er viktige samfunnstenester big business. Noregs sterke offentlege sektor og gode regler for konkurranse gjer at det ikkje er fritt fram for aggressive kommersielle interesser i Noreg. TISA-avtala vil forandre på dette.

Vi er i ferd med å forplikte oss til å konkurranseutsette og tvangsprivatisere tenestene som held samfunnet vårt saman. TISA-avtala er eit glimrande verktøy for dei som vil brekke opp livsviktige offentlege tenester som bidreg til å verne likhetstanken her til lands.

Ei rad offentlege tenester vil utsettast for det meste sentrale kravet i TISA-avtala.: «nasjonal likebehandling». Forsvar, politi, brannnvesen og rettsvesen er omtrent det einaste som står verna igjen av den sterke offentlege sektoren vår.

Avtala vert forhandla utan at dei folkevalde får delta, og regjeringane nektar fagbevegelsen innsyn i avtala og prosessen. NHO og Næringslivet derimot, er djupt involvert i forhandlingane. No må vi få klårheit i kva det blir forhandla om slik at vi kan ha ein opplyst offentleg debatt om dette.

Innlegget vart først publisert hos Nei til EU.

Kjeldekritikk, barcodes og Israel

Nei, sjølv om mange deler ei sak på internett om at Israel ha endra prefikset på barcoden sin frå 729 til 871 så er det feil. Det finn du ut om du gjer litt grunnleggande kjeldekritikk før du deler på nett.

Boikott Israel, men tru ikkje at prefikset i barcoden er det einaste saliggjerande. Bilete: http://custerdiedforyoursins.tumblr.com/post/6251147442/adailyriot-totheexperts-image-picture-of-a
Boikott Israel, men tru ikkje at prefikset i barcoden er det einaste saliggjerande. Bilete: http://custerdiedforyoursins.tumblr.com/post/6251147442/adailyriot-totheexperts-image-picture-of-a

871 er og har vore den nederlandske koden. Du kan sjå den fullstendige lista her.

Når det er sagt er prefikset på barkoda på eit dårleg grunnlag for å fastslå om ein vare er frå Israel, Nederland eller eit heilt anna land. Dersom eit nederlandsk selskap produserer ein vare i Israel, så vil den varen få prefikset 871, sjølv om varen i realiteten er israelsk. Likeins, eit israelsk selskap som produserer i Egypt vil gje varen det israelske nummeret. Med mindre selskapet har eit dotterselskap i Hellas, då kan varen fort få eit gresk nummer.

Prefikset seier litt om kvar ein vare kjem frå, og vi bør absolutt boikotte Israel, men vi kan ikkje bruke barcodeprefikset som einaste indikator på kvar ein vare kjem frå – dessverre