Forsvaret har laga ein risikoanalyse av å ta mot reaktordrivne farty til Tromsø. Vi har fått tilgang til den sladda versjonen. Last den ned her om du vil lese. Det er ein god del som manglar, men det som står er interessant nok.
For det første erkjenner forsvaret at dei ikkje veit så mykje om reaktordrivne ubåtar:
Vidare skriv forsvaret at det ikkje er gjort berekningar for Grøtsund, vi baserer oss på berekningane for Haakonsvern i Bergen:
Basert på berekningane frå Haakonsvern får vi dette kartet for kva som vil skje ved ei alvorleg ulykke. Alvorleg er ikkje definert i rapporten:
Som vi ser ender store delar av Tromsøya opp i kategorien «Shelter» som eg reknar med betyr at ein må halde seg innomhus. Men kva dei ulike kategoriane betyr er heller ikkje definert i rapporten.
cGy er centigray som er eit mål på kor mykje stråling eit objekt har absorbert.
Sjansen for at det skal skje eit uhell med ein slik båt er veldig liten. Eg vil tru at terror er det som gjev størst fare for at noko skal skje. I rapporten er det meste som handlar om truslar sladda, men dette står igjen:
Med bakgrunn i at terror kanskje er den største trusselen i fredstid så forundrar det meg at ein ønsker denne typen fartøy til ei sivil hamn. Trygging og sikring av slike fartøy vil måtte bli ei stor oppgåve for det norske forvaret. Eg kan ikkje forstå anna enn at ei slik sikring ville blitt betre og enklare ved ei militær hamn som var til rettelagt for det.
Uansett konklusjonen i rapporten er grei og ikkje uventa:
Men på bakgrunn av dette, og med tilleggsrisikoen vi tar på oss i eit større strategisk spel så meiner eg det er uansvarleg å ta mot denne typen fartøy ved ei sivil hamn nært Tromsø by.
Atomvåpen
Dette er og basert på at ubåtane ikkje har atomvåpen om bord. Noreg sin regel (Bratteli-doktrinen) er at vi forventar at dei skal vere utan atomvåpen, men at vi ikkje spør. Den ubåttypen som det er mest sannsynleg kjem inn til Tromsø er båtar av Los Angeles klassen. Denne klassen ubåtar vil vanlegvis ikkje ha atomvåpen om bord. Men dei kan ha det. Dei har Tomahawk missil som kan bære stridshovud med atomvåpen. Los Angeles klassen er sakte i ferd med å bli erstatta av Virginia-klassen. Dette er og ein ubåt som hovudsakleg er tenkt til å jakte på andre ubåtar og skip, men det er betydeleg meir sannsynleg at dei har atomvåpen om bord.
Skulle det mot formodning dukke opp ein Ohio-klassebåt ved kai i Tromsø kan vi vere heilt sikre på at det er atomvåpen om bord og sannsynlegvis at båten har store problem. Dei ville nok ikkje kome til hamn her om ikkje det var tilfelle.
Vedtaket i kommunestyret
I mars 2019 gjorde kommunestyret eit svært godt vedtak. Då sa vi frå om at vi ikkje ønska reaktordrivne fartøy til hamn på Grøtsund. Dessverre gjekk kommunestyret delvis tilbake på dette i går. AP, Sp, V, Krf, H, Frp og NTB gjekk saman om dette forslaget:
- Kommunestyret vil understreke at Tromsø kommunes primære anliggende er å trygge og sikre egne innbyggere. Tromsø kommune skal bidra til at befolkningen får nødvendig informasjon og kunnskap om aktiviteten ved Grøtsund havne- og industriområde.
- Tromsø kommune er opptatt av å bidra positivt inn i forpliktelsene Norge har som medlem av forsvarsalliansen NATO og skal legge til rette for alliert tilstedeværelse i kommunen og i nordområdene.
- Tromsø kommune skal sette i gang arbeidet med å få̊ på plass nødvendig beredskapsplanverk slik at allierte fartøyer kan anløpe Grøtsund havne- og industriområde. Arbeidet forutsetter at Forsvaret ferdigstiller ROS-analysen som skal ligge til grunn for beredskapsplanverket. Arbeidet med beredskapsplanverket skal gis høy prioritet.»
Det er jo særleg punkt to som er problematisk i denne saka. Men det er viktig å få med seg at kommunestyret ikkje sette til sides vedtaket frå mars 2019. Det er rett og slett litt usikkert kva som er kommunens si haldning akkurat no.
Frå SV si side var vi med på eit siste tilleggsforslag for å prøve å sikre at dei som bur langs vegen ut til Grøtsund ikkje skal bli skadelidande på grunn av auka trafikk. Det forslaget var slik:
Kommunestyret vil påpeke at reguleringsplanene for Grøtsund angir rekkefølgekrav som må være ivaretatt før området kan tas i bruk. I forbindelse med avtale om mottak av allierte fartøy må det avklares hvilke rekkefølgekrav som eventuelt utløses av aktiviteten, samt sikres at disse ivaretas.
Men til sjuande og sist er det departementet som avgjer om det skal tillatast anløp i hamna på Tønsnes. Anten gjennom loven eller enkeltvedtak. I så fall får vi berre gjere vårt beste for å sikre innbyggarane i Tromsø.
