Det er ikkje så alt for lenge til vi skal behandle ny kystsoneplan i Tromsø kommune. Forhåpentlegvis skal det skje på seinhausten i år ein gong. Du kan følgje framdrifta her.
Det blir sjølvsagt mange debattar i den samanhengen, men ei av dei aller viktigaste blir kva område som eventuelt skal settast av til oppdrettsnæringa og ikkje minst kva krav som skal stillast til oppdrettsnæringa for å få bruke fellesskapen sine område.
Eg har lenge argumentert for lukka oppdrettsanlegg og at kommunen må stille miljøkrav til næringa. Eg er derfor glad for at også regjeringa tar til å skjønne dette.
E24 skriv om den nye havbruksstrategien som er varsla frå fiskeriminister Odd-Emil Ingebrigtsen:
Blant virkemidlene som vurderes, er en ny stimuleringsordning for å sluse mer av dagens fjordoppdrett inn i lukkede anlegg.
Den nye ordningen er ikke besluttet ennå. Departementet har startet arbeidet med en innretning, og håper på en avklaring før sommeren.
– Vi ønsker en utvikling som også legger til rette for lukkede anlegg. Kundene krever stadig mer dokumentasjon på bærekraft og miljø, og selv om vi vet at norsk oppdrettslaks er noe av det sunneste du kan spise, er det stadig noen som overser det faktum, sier Ingebrigtsen.
Eg tenkjer dette er eit godt steg i rett retning, sjølv om eg meiner at dei ikkje går langt nok.
I Canada skal dei fase ut opne anlegg i British Columbia innan 2025 i følgje E24 og rundt Discovery Island allereie frå 2022. Det skjer etter press frå urfolk og miljøorganisasjonar. Eg trur det er lurt også fordi forbrukarane kjem til å krevje dette framover. Fiskeriministeren er inne på dette i sitt svar til E24:
– Dette er et isfjell som kommer drivende. Uten kunder blir det lite business. Hvis man ser hvor markedet beveger seg, med EU-taksonomi og dokumentasjonskrav, så tror jeg lukket oppdrett er noe som vil tvinge seg frem av seg selv, sier Ingebrigtsen.
Eg er heilt sikker på at dette kjem. Då er det viktig at vi set oss i førarsetet. At vi tar leiinga på utvikling av teknologien og sørger for at vi kan ha ei vidare utvikling av oppdrettsnæringa.
iTromsø har i dag eit oppslag om at utsleppa i Tromsø har auka kvart år dei siste åra. Det er sjølvsagt ikkje bra, men det finst gode forklaringar på korfor dette har skjedd.
Den aller viktigaste grunnen til at det skjer er at vi har fått eit søppelforbrenningsanlegg i kommunen. Utan dette anlegget ville utsleppa vore 30 000 tonn lågare, og vist ein nedgåande tendens. Den søpla som blir brent på dette anlegget vart før brent i Kiruna eller andre plassar. Utsleppa har med andre ord ikkje gått opp, dei er berre blitt flytta frå Sverige til Tromsø. Dei blir derfor ført i rekneskapen vår, medan dei før vart ført på Kiruna sin rekneskap. Sannsynlegvis er dei totale utsleppa gått ned fordi det blir mindre transport av avfall på trailer.
Kvitebjørn har søkt om ei dobling av sin konsesjon til å brenne avfall. Det er avfall som tidlegare har blitt brent andre stader. Det vil føre til at utsleppa i Tromsø kjem til å auke framover utan at dei totale utsleppa i verda vil auke.
Dette er tala frå miljødirektoratet for 2019 som er dei siste tala vi har:
Sektor
2015
2016
2017
2018
2019
Industri, olje og gass
225,3
178,6
58,4
310,1
52,9
Energiforsyning
0
0
24 838,6
26 025,5
32 935,5
Oppvarming
5 219,3
7 705,1
4 698,2
3 811,5
5 169,1
Veitrafikk
74 826,1
70 847,6
65 573,6
67 822,1
64 916,2
Sjøfart
67 511,8
75 377,2
81 949,3
81 578,5
85 352,7
Luftfart
18 294,4
18 107
19 268,9
19 958,3
22 164,7
Annen mobil forbrenning
25 585,5
28 867,3
29 292,1
32 252,1
22 206,4
Jordbruk
8 705,1
8 750,9
8 555
8 521,6
8 758,7
Avfall og avløp
13 029,9
12 205,2
11 467,9
10 997
10 365,2
Totalt
213 397,4
222 038,9
245 702
251 276,7
251 921,4
Det vi ser av denne tabellen er at utan utsleppa frå Kvitebjørn Varme som ligg i sektoren Energiforsyning så ville vi vore under 2016-nivået i utslepp i Tromsø.
Det er fleire ting som er verd å ta med seg frå denne tabellen. Det første som er verd å merke seg er at sjøfart er største utsleppsektoren i Tromsø og at det er ein tydeleg vekst i den sektoren. Her er kommunen gjennom Tromsø Hamn og i samarbeid med Tromskraft i ferd med å sette i gang eit stort arbeid. Dei har – i tråd med Klimaplanen kommunestyret har vedtatt – laga selskapet Arctic Energy Port som skal legge til rettte for landstraum og og leveransar av energi for eksempel hydrogen til sjøfarten. Eg har god tru at dette arbeidet vil føre til ein kraftig nedgang i utsleppa frå denne sektoren. Arctic Energy Port har allereie fått Enova støtte på 16 millionar til dette arbeidet.
Eg synst og det er verd å merke seg at utsleppa frå vegtrafikken har gått kraftig ned. Det tyder på to ting. Det eine er at satsinga på buss, gange og sykkel har fungert og at satsinga på bilar utan lokale utslepp fungerer. Denne trenden vil halde fram og forsterkast når vi får Tenk Tromsø på plass. Det at fleire brukar alternativ til bilen er bra for alle. Det blir mindre bruk av knappe ressursar, betre luft i byen og betre folkehelse. Kudos til alle som har valt å bruke eit alternativ til bilen.
Sektoren «Annen mobil forbrenning» er i stor grad knytt til bygging, graving og den slags. Eg håper at grunnen til at utsleppa her går ned er fordi vi ser større bruk av elektrisitet eller fjernvarme til byggtørk og større grad av bruk av elektriske maskinar. Eg er dessverre redd for at det heller betyr ein nedgang i byggeverksemda i Tromsø i 2019. Dette er uansett ein sektor der kommunen jobbar aktivt for å få til fossilfrie byggeplassar. Det er eit arbeid som må forsterkast.
Kom gjerne med forslag om korleis vi kan bli betre. Har du spørsmål så skal eg og prøve å svare.
Bildet er henta frå sakspapira til kommunestyresak 112/20
For SV er det å unngå hyttelandsbyen på Finnheia svært viktig. Derfor har vi stemt og argumentert mot at reguleringsplanen skal bli vedtatt ved alle moglegheiter vi har hatt. Det kjem vi til å halde fram med.
For oss i SV er det sju hovudargument mot hyttelandsbyen på Finnheia.
Sjå og denne filmen med SVs kommunestyrerepresentant Sigrid Hammer:
1. Utslepp av klimagasser
Ei utbygging og drenering av myra på Finnheia vil føre til store klimagassutslepp. Vi kan diskutere nøyaktig kor mange tonn. Det som uansett ligg fast er at nedbygging av myr og arealendringar er ei av dei verkeleg store kjeldene til klimagassutslepp i Noreg og i verda. Vi har ei forplikting til å unngå slike arealbruksendringar dersom vi vil stoppe klimaendringane.
2. Trafikk
Trafikken som vil bli skapt til Arctic Center og dei over 800 parkeringsplassane der har openbart betydning for klima, men det betyr og noko for trafikkbelastninga på brua og lokalmiljøet til alle som bur langs vegen. Mange av de som bur på Kvaløya er allereie plaga av kø og trafikkorkar. Det er svært vanskeleg å få bygd nytt på Kvaløya nå. Er verdien av eit alpinanlegg verd ei forverring problemene?
3. Naturreservat og kulturminner
Like nedanfor Arctic Center ligg eit viktig naturreservat. Formålet med dette naturreservatet er «er å bevare ei brei bukt ved elveutløp med et uvanlig variert strandengkompleks og yttergrenseforekomster for flere arter av strandplanter, og med et variert fugleliv.».
Det er usannsynleg at dette naturreservatet ikkje blir påverka av ei storstilt utbygging av Finnheia med hytter, asfalt og vegar. Er det verd det å sette i spel dei store naturverdiane i nasjonalparken?
Videre vil utbygginga vil rasere viktige samiske kulturminner. Den urett som staten Norge gjorde mot samer under fornorskningspolitikken må vi nå gjøre det vi kan for å reparere. At majoritetssamfunnet viser respekt for urfolk i Tromsø framover, må bety at vi tar på kulturminnene fra fortida.
4. Vatn og avløp
Det siste utspelet frå Arctic Center er at dei vil bygge ei vassleidning tvers gjennom naturreservatet. Dei vil kople seg på det kommunale leidningsnettet for å unngå den innsigelsen frå Mattilsynet som ligg i dagens reguleringsplan. Det er uklårt kva ei slik påkopling vil bety for den kommunale økonomien og økonomien til dei som bur langs den nye vassleidninga og som vil få påkoplingsplikt. Dette nye innspelet er ikkje formelt ein del av det kommunestyret skal ta stilling til 30. september. Men det likevel er noko vi må ta omsyn til. Usikkerheitene taler for at Arctic Center ikkje bør byggast.
5. Friluftsliv
Håkøybotn er bynært friluftslivområde som er mykje brukt av mange barnefamiliar og andre i kommunen vår. Å gå på ski og mark gir glede og folkehelse. Det er verdt å bevare den store verdien området har for tromsøværingene.
6. Turisme
Det leier oss til turismen. Kva vil hyttelandsbyen og alpinanlegget bety for utsynet og oppleving av mørke og nordlys at vi får opplyste bakkar i Håkøybotn. Skinet frå denne bakken vil vere synleg vidt omkring. For korfor kjem folk til Tromsø. Korfor kjem dei til Tromsø vinterstid? Dei fleste kjem for å oppleve lyste og mørket. Kulda og snøen. Eg trur ikkje den opplevinga blir betre av eit alpinanlegg på Finnheia. Anlegget vil ikkje bli ein attraksjon i seg sjølv, i alle fall ikkje ein som kan konkurrere med Alpane, Trysil eller Narvik, men det kan bli eit anlegg som gjer dei attraksjonane som trekk folk til Tromsø blir svakare. Lyset, mørket og opplevinga av den arktiske naturen.
7. Reindrift og beite
Området der hyttelandsbyen skal ligge er eit viktig beiteområde. I beitebruksplanen er beitet karakterisert som godt og det er tre saubruk i området. Kvaløya sanke- og beiteforening meiner dei ikkje er tatt med på råd slik det skulle gjerast. Saubruka er allereie eksisterande næringsbruk av området. Det er ikkje slik at området ligg tomt og forlatt i dag. Området er og viktig for reindrifta på Kvaløya. Reindrifta mista viktige areal til vindkraftutbygginga det gjer dette området viktigare for reindrifta.
Samla sett gjer dette at SV heilt klart er mot denne planen. Verdien av det anlegget som er planlagt er ikkje i nærleiken av å vere verd kostnaden. SV vil stemme mot planen og oppfordrar alle andre i kommunestyret om å gjere det same.
Eg er veldig glad for at Høgres Stortingsrepresentant Kent Gudmundsen er så positiv til jernbane frå Narvik til Tromsø i sitt innlegg i iTromsø 28. august. Eg er samd med han i mange av tankane han gjer seg – særleg fokuset på oppgradering av Ofotbanen. Det at både Høgre og Ap no kjem med positive signal om banebygging betyr at eg er meir optimistisk enn på lenge.
Eg er likevel usamd med Gudmundsen at vi kan sjå Tromsbanen isolert frå strekninga Fauske til Narvik. Det å bygge heile banen frå Fauske til Tromsø og planlagt for forlenging nordover og austover vil gje samla best samfunnsnytte. Det er tre hovudgrunnar til dette:
Ein bane frå Fauske til Tromsø vil binde landsdelen saman og kople dei nordlegaste delane på eit nasjonalt jernbanesystem. Denne samanbindinga vil gje sterke vekstimpulsar både til Bodø, Tromsø og Harstad/Narvik-regionen. Det treng vi.
Ein bane frå Fauske til Tromsø vil ha betydeleg større potensiale for passasjertrafikk enn Narvik- Tromsø med påkopling til det svenske nettet. Det reiser svært mange passasjerar med fly på strekninga Bodø-Tromsø. Ein bane bygd for 300 kmt vil ta store delar av passasjertrafikken. Fleire passasjerar totalt betyr hyppigare avgangar og større nytte også mellom Narvik og Tromsø.
Ein ny høgfartsbane mellom Fauske og Tromsø vil styrke Nordlandsbanen og auke presset på å få oppdatert denne banen til ein moderne jernbane med større fart og høgare kapasitet.
Ein bane gjennom Noreg vil ha betydeleg kortare fraktavstand til kontinentet enn ein bane gjennom Sverige. Frå Narvik vil det vere ca 250 km kortare gjennom Noreg enn gjennom Sverige.
Full nytte av ein bane får vi ikkje før den blir ein del av det nasjonale jernbanenettet. Det er ingen tvil om at ein bane frå Fauske vil gje større fordelar og større samfunnsnytte – spesielt på passasjersida. For ein del gods vil ein bane frå Narvik til Tromsø vere tilstrekkeleg, men skal vi først bygge nytt er det ikkje nok at det er tilstrekkeleg. Det kan godt vere rett å starte bygginga på delstrekninga frå Narvik til Tromsø og med sidearm til Harstad , men det målet må vere å bygge heile banen.
Stakkevollvegen er nok den viktigaste saka som skal opp i Miljø, klima og samferdselsutvalet på torsdag.
Det er to ulike saker vi skal handsame. Det eine er sjølve reguleringsplanen. Reguleringsplanen er på mange måtar svært enkel. Den regulerer ei vegbreidde på 19,5 meter frå Hansjordnesbukta til rundkøyringa ved Tverrforbinndelsen. Reguleringsplanen fastset ikkje korleis desse 19,5 metrane skal brukast. Altså det at vi vedtar reguleringsplanen avgjer ikkje om det blir fire eller tre felt, eller korleis tilhøva blir for dei som går og syklar.
Den andre saka om Stakkevollvegen seier noko om kva type veg vi skal bygge. Den saka er eit svar på vedtaket kommunestyret gjorde om firefeltsveg. (Noko eg synst var eit dårleg vedtak). Saka viser at vegen vil koste 500 millionar, reelt 400 millionar fordi vi får momsen tilbake. Men, vi har berre 250 millionar vi kan bruke på denne vegen. Det er dei oppsparte midla frå drivstoffavgifta pluss inntektane frå denne dei neste tre åra som gjev summen 250 millionar. Dette er pengar vi ikkje har lov å bruke til andre ting enn Stakkevollvegen på grunn av vedtak i Stortinget.
Eg meiner det er for mange utfordringar
med firefeltsveg, og at vi må tenke nøye gjennom det prosjektet. Dette er hovudinnvendingane
mine mot firefeltsprosjektet:
Det blir ikkje noko god
løysning for dei som skal sykle langs vegen.
Det er ikkje rom til snødeponi
noko som vil gjere vintervedlikehaldet dyrt og vanskeleg
Det blir ikkje noko bygate.
Det er ikkje rom for rabattar, tre eller liknande. Det blir rett og slett stygt
og ikkje eit bidrag til å lage noko som vil gje bulyst.
Det går ein tunnell paralelt
med vegen. Det betyr at vi ikkje treng legge til rette for gjennomgangstrafikk
på Stakkevollvegen.
Uansett. Nøyaktig korleis vegen skal sjå
ut må vi komme tilbake til.
Skytebane i Tromsø
Vi har vel jobba med å finne plass til ein skytebane i Tromsø omtrent like lenge som vi har jobba med å få på plass E8. Eg håper at begge delar skal komme på plass om ikkje så alt for lenge. I denne saka har skytebaneutvalet kome med to framlegg. Det eine er eit sentralskyteanlegg på Langmoen på Brevikeidet, alternativt ei desentralisert løysning der dei ulike skyteidrettane er på ulike stader i kommunen.
Det er ein del utfordringar med Langmoen
som gjer at eg synst det er for tidleg å konkludere med at vi kan legge
skytebanen der. Men, det er også for tidleg å avvise forslaget. Eit
desentralisert anlegg har sine eigne utfordringar, kanskje spesielt fordi det
betyr at skytinga i Kjoselvdalen vil halde fram. Eg tenkjer derfor at det er
lurt å undersøke litt grundigare om det er mogleg å få til eit anlegg på
Langmoen før vi konkluderer.
Innspel Nasjonal transportplan
Innspelet til revisjon av NTP ser i all
hovudsak greitt ut. Det viktigaste er at vi er tydelege frå Tromsø kommune på
at jernbane er prioritert svært høgt av oss. Eg er litt meir i tvil om det er
fornuftig og naudsynt å gå inn for forlenging av rullebanen på Tromsø lufthavn.
Utviding av terminalbygget og oppstillingsplassar for fly er viktig, men i eit
miljøperspektiv er eg i tvil om vi bør utvide rullebanen for å kunne ta i mot
større fly.
Dei fleste av desse sakne skal vidare til
kommunestyret, så kom gjerne med innspel heilt fram til kommunestyremøtet.
Den 28. januar er det høyring i Stortinget på forslaget frå Torgeir Knag Fylkesnes og Per Willy Amundsen som ber regjeringa om å starte bygginga av Nord-Noregbanen. Dette kan bli eit svært viktig forslag for saka. Dersom Ap og Sp støttar forslaget, og eg reknar med at MdG og Raudt gjer det er vi svært nær eit fleirtal i Stortinget for Nord-Noregbanen.
Det vil i så fall mangle berre tre stemmer
på Stortinget. Då blir spørsmålet. Vil Høgres Kent Gudmundsen frå Troms stemme
mot forslaget? Kva med Høgre sine andre representantar frå Nord-Noreg. Det er
mogleg å få til eit forpliktande vedtak om Nord-Noregbanen denne gongen, om
regjeringspartia sine representantar i nord tør representere den landsdelen dei
er valt frå.
Men også Arbeidarpartiet og Senterpartiet
må då vise at dei er for nord – ikkje berre i ord, men også i handling. Eg må
innrømme at eg er spent.
Det er svært mange gode argument for å
bygge ein bane frå Fauske til Tromsø, med ein arm til Harstad og klårgjort for
vidare bygging nordover og austover. Vidare må dette sjølvsagt koplast med ei
oppgradering av Nordlandsbanen.
For meg er dei viktigaste argumenta:
Det vil flytte mykje
godstrafikk vekk frå vegane våre
Det vil skape heilt nye bu og
arbeidsmarknadsregionar. Med ei reisetid på 45 minutt frå Tromsø til Narvik vil
det bli heilt nye moglegheiter for samhandling, pendling og utvikling av
regionen.
Det er
stort potensiale for passasjertrafikk. Berre mellom Bodø og Tromsø reiser det
250 000 menneske med fly kvart år. Dersom toget tar litt meir enn to timar
på denne traseen kan vi forvente at 75% av desse heller tar tog. Potensialet
for passasjertrafikk på denne banen er sterkt underkommunisert.
Krav til klimahandling blir
berre sterkare og sterkare. Eit Nord-Noreg utan alternativ til fly vil tape i
framtida.
Ein moderne bane, bygd for
fart rundt 300 km/t, slik det er i store delar av resten av Europa vil gje
fantastiske moglegheiter for landsdelen vår.
Eg håper alle ny benyttar sjansen til å bli med på turen.
Foto: Krzysztof D. /https://www.flickr.com/photos/kd85/8435522385
