Troms fylke blir styrt av eit fylkesråd som består av Ap, Sp og Krf med støtte frå Kystpartiet. Dette fylkesrådet har lagt fram ei stor melding om dei vidaregåande skolane i Troms. Eg skulle ønska eg kunne står her og skryte av dei. Fortelle at dei kjem med ei mengd gode forslag som vil vere med på å bære utdanningspolitikken framover. Dessverre er det ikkje slik.
Eg veit ikkje om dokk har lagt merke til at det foregår ei sentralisering i dette landet. Ei ordning der stadig færre statlege arbeidsplassar finst i distrikta og stadig fleire i Oslo og Tromsø. Jo, dokk har lagt merke til det. Då skulle vi gjerna trudd at Troms fylke ville vere med på å motverke denne trenden. Dessverre skjer ikkje det. Innafor skolesektoren foreslår no fylket å legge ned to distriktsskolar og slå saman andre.
Ja vel, tenkjer du kanskje, då er vel skolane blitt så små at det ikkje er fagleg forsvarleg å ha dei lenger, eller så vil ikkje elevane gå der. Nei slik er det ikkje.
Fylkesrådet foreslår å legge ned Skånland og Høgtun vidaregåande skoler. Dei andre skolane skal organiserast som «regionskolar». Skjervøy, Nordreisa og Nordkjosbotn skal slåast saman til ein skole, med ein rektor, og ein avdelingsleiar innafor kvart fag. Kva betyr dette? Jo det betyr at han eller ho som skal den daglege leiinga og oppfølgjinga av lærarane på Skjervøy vgs som driv med helse og sosialfag kanskje skal sitte i Nordkjosbotn. Eller visversa. Eg ser for meg at dette kan medføre eit og anna problem i det daglege — eller utfordring som det vist heiter no for tida. Men dette kunne kanskje fungert dersom det ikkje var kombinert med eit forslag til nytt finansieringssystem.
Eit såkalla stykkprissystem.
Omtrent det same systemet som dei nyttar i helsesektoren. Og vi kan jo ta ein titt på Hålogalandssjukehuset og sjå korleis det går. Dette finansieringssystemet er designa for å skape underskott i skolane, spesielt i dei små skolane som ikkje alltid klarer å fylle opp klassane sine. Og kva skjer når det blir underskott. Jo då tar hesane til å bitast. Plutseleg får ikkje denne Nord-Troms vgs råd til å tilby helse og sosialfag både i Nordkjosbotn, Nordreisa og på Skjervøy – fordi det blir underskott av at ikkje alle klassane blir fylt opp. No veit eg at dokk er svært gode til å slåss her på Skejrvøy, men nokon kjem til å tape på dette, når rektor på den nyte samanslåtte skolen må ta til å legge ned tilbod. Dette er eit system for å delegere nedlegging av skoler og tilbod frå oss fylkespolitikarar til rektor på dei nye samanslåtte skolane. Beslutningane skal takast ut av politikken og det offentlege rommet der dei kan diskuterast, der det kan aksjonerast og der meiningar kan brytast og flyttast inn i byråkratiet og lokale styrer for desse skolane. Eg trur trygt vi kan seie at denne modellen som helsefortaka har pionert ikkje har vore ein umiddelbar suksess der det har vore prøvd — og eg tviler på at det blir ein suksess i skoleverket. Kanskje med unnatak for at vi kan spare ei krone eller to.
Dei vidaregåande skolane er vikige i lokalsamfunna sine. Skolen her på Skjervøy samarbeider med lokalt næringsliv. Bedrifter kan komme å bruke utstyr på skolen, og skolen får hjelp i undervisninga frå næringslivet. Det er slik det skal vere. Undervisninga skal vere nær samfunnet for å vere god og for å gje elevane trua på at det nytter å gjer eting lokalt. Men for å få dette til trur eg det er heilt grunnleggande at leiinga i skolen erlokal. At skoleleinga kjenner samfunnet sitt og at samfunnet kjenner skolen og leiinga. Eg seier ikkje at dette blir uråd om leiinga skal vere på Storslett, men eg trur det blir mykje vanskelegare. Dørstokkmila kan fort bli lang.
Dokk kan vere trygge på at SV vil kjempe mot dette. Dokk kan vere trygge på at SV vil arbeide for lokalstyring og eit godt skoletilbod i distrikta som ikkje blir tvungen av eit økonomisk system til å legge ned gode og viktige tilbod.