Opprør langs kysten

Det er opprør langs kysten. Det har starta i Finnmark, i Mehamn og andre stader. No er det chartra eit fly (jagarfly) for å ta opprøret til Oslo. Kva er det vi er så opprørte over? 

Det er denne karen striden står om. Torsken er verdfull for trålar og industri. Men kven skal ha retten til han? Foto Norsk Havbrukssenter - Flickr
Det er denne karen striden står om. Torsken er verdfull for trålar og industri. Men kven skal ha retten til han? Foto Norsk Havbrukssenter – Flickr

Det som er grunnlaget er ein lang prosess der fisken sakte er blitt omgjort frå ein ressurs for folk langs kysten til eit verdipapir for folk som er langt borte. Dette er eksemplifisert gjennom Røkkes Aker Seafood. Dei fekk lov til å kjøpe rett til å fiske torsk mot at dei påtok seg ein samfunnskontrakt. Kontrakten var i korte trekk. Røkke fekk lov til å fiske og hauste av vår felles ressurs mot at han leverte fisken til anlegg langs kysten å sørge for aktivitet på land. Det at Røkke er i ferd med å bryte denne kontrakten er det som har utløyst dette opprøret.

Den operasjonen Røkke har gjennomført etter at han fekk retten til å fisk er at han har skilt fangstsida frå landsida. Då får han eit reknestykke som viser at han tener pengar på å fange fiske, men taper pengar på fabrikkane. Då han fekk overta var poenget at ein skulle sjå land- og sjøsida i samanheng. Det eine skulle vere avhengig av det andre. Det er ikkje situasjonen slik den er no. Samstundes skal eg glatt innrømme at eg er veldig glad for at Stamsund, der eg er frå, er ein av plassane som Røkke sine selskap har valt å satse på.

Kva må vi gjere no?

Det er fleire utfordringar i fiskeria no. Den eine er låge prisar, noko som gjer at folk må fiske hardare. Den andre er at torskefiskeria er sesongfiskeri, mesteparten av fisken kjem på land mellom desember og april. Det skaper problem i marknadene. Supermarknadene vil gjerne ha stabil leveranse heile året. Det tredje er at frysing av fisken om bord fører til at vi i produksjonen av fisken må konkurrere med lønene i Kina og andre lågkostland.

Det er sjølvsagt ikkje noko enkel løysning på desse problema, men eg er ganske sikker på at vi må søke ei løysning langs desse linjene:

  1. Leveringsplikten til trålarane må handhevast. Konsekvensen av brot må vere at ein mistar konsesjonen.
  2. Deltaraloven må innskjerpast, og omsettinga av fiskerettar må reduserast og over tid må fiskerettane bli uomsettelege både i namnet og gavnet.
  3. Det må satsast stort på forsking på automatisering og robotifisering av fiskeindustrien. Det krev forsking, men skal vi konkurrere med løner andre stader må vi bruke meir maskinar og mindre folk.
  4. Levandelagring av fisk må bli ein norm for å få spreidd fisken utover heile året. Også her krevst meir forsking. Då kan industrien vere heilårsarbeidsplassar og marknadsarbeidet blir enklare. Sannsynlegvis kan vi og hente ut høgare prisar i marknaden.

Kva trur du, kva meir må vi få til for å sørgje for at verdiskapinga frå fiskeria blir langs kysten vår?

Få epost med oppdatering av bloggen

Skriv inn epostadressa di og trykk abonner

 

Skal Tromsø kommune overta dei vidaregåande skolane?

Ein videoblogg om Høgre sitt framlegg om at Tromsø bør overta dei vidaregåande skolane i kommunen. Eg er skeptisk, men ikkje totalt avvisande, og vil gjerne høyre di meining.

Bær over med at kvaliteten ikkje er heilt topp, eg driv og eksperimenterer med greensscreen og har nok ikkje heilt fått det til

Sjå og ein interessant diskusjon om saka på twitter i dag med Skjalg Fjellheim, Ketil Zachariassen, Øystein Vangsnes og Cecilie Myrseth. Følg dei gjerne alle saman, dei har mykje interessant å seie.

Få epost med oppdatering av bloggen

Skriv inn epostadressa di og trykk abonner

Olja – framtidsdraumen som fell i grus

Ein videoblogg om oljedraumen i nord og kva vi faktisk får ut av å tappe ressursane våre. Vi må nok heller stole på eigne krefter og skape noko med våre eigne hender

Bilete brukt i videoen

Bent Høie
http://no.wikipedia.org/wiki/Fil:Bent_H%C3%B8ie_2009.JPG
Foto: Jarle Vines 2009

Statfjord
http://commons.wikimedia.org/wiki/File:StatfjordA(Jarvin1982).jpg
Foto: Jarle Vines

Få epost med oppdatering av bloggen

Skriv inn epostadressa di og trykk abonner

Skal Universitetet i Tromsø kun vere eit arktisk universitet?

Universitetet i Tromsø (UiT) er i full gang med ein strategiprosess. Dei skal finne ut kva UiT skal satse på fram mot 2020. Det er spennande, og eg rår alle interesserte til å ta ein titt på høyringsnotatet som no er sendt ut, med frist for tilbakemelding 24. februar.

Eg må innrømme at strategidokumentet er litt skremmande. Det er eit ganske einsidig fokus på det arktiske. Ikkje misforstå meg, eg liker at UiT er tilstades og i samverknad med den regionen der universitetet ligg. Men dersom universitetet berre er interessert i det arktiske kjem vi til å mangle ein god del i framtida. Det er greitt at universitetet fekk nytt namn i samband med fusjonen med Høgskolen i Finnmark, men det at det no heiter «Universitetet i Tromsø – Noregs arktiske universitet» kan og må ikkje bety at det arktiske er det einaste som betyr noko.

Breiddeuniversitetet

Eg er opptatt av at det å vere eit universitet er å ha ei stor breidde i utdanningstilbodet og i forskingstema. Med unntak av ei besverging i innleiinga er ikkje dette med breiddeuniversitet tatt opp i strategien (og legg du godvilja til kan du lese det inn i det som står om grunnforsking). I fire av dei fem satsingsområda er formuleringa «ledende på kunnskap om klima, energi og miljø i Arktis», «å sikre livskvaliteten til folk i Arktis», «utnytting og forvaltning av arktiske naturressurser»

Sjølvsagt skal UiT vere alt dette, men målet må jo vere at det som blir gjort er relevant utanfor Arktis. Eg meiner at UiT burde ha som mål å vere best på «utnytting og forvaltning av naturressurser, og dermed også være best på arktisk forvaltning og utnytting». Dette kan kanskje framstå som pedanteri, men eg meiner det er viktig at vi set det UiT skal gjere i ein global kontekst og at det er gjennom det vi og blir relevante for vår eigen region.

Nasjonalt då?

Kanskje har eg for store ambisjonar på vegne av universitetet? Kanskje er det heilt forfeila at UiT skal kunne bli ei leiande global kraft, men nasjonalt då. Heller ikkje det finn eg ei målsetting om. Det står ikkje som eg ser ein einaste plass at UiT skal vere best i Norge, Norden eller Europa, om det då ikkje har med Arktis å gjere.

Temasatsingane

I dette høyringsnotatet er det valt ut fem hovudområde der det skal satsast. Desse fem er:

  • Klima, energi og miljø
  • Helse og velferd
  • Bærekraftig bruk av ressurser
  • Teknologi
  • Samfunnsutvikling og demokratisering

Dette er gode og viktige tema, men eg kan ikkje heilt fri meg frå at eg synst det er mykje teknologi og lite samfunnsvitskap her. Igjen, det er ikkje så mange teikn på breiddeuniversitetet i desse tema. Så kan ein sjølvsagt ikkje satse på alt, og sjølvsagt er det plass til både humaniora- og samfunnsforsking under alle desse overskriftene. Så må dokker ikkje misforstå, eg meiner ikkje at UiT skal satse stort på klassisk gresk, men eg meiner at vi må vere trygge på at det er plass til ein del av dei klassiske faga og.

Ein siste klage

Eg meiner det står for lite om formidling i denne planen. Det sit sånne enorme kunnskapar innafor veggane på universitetet som dessverre ikkje verk etter å kome seg ut blant folk. Derfor må strategien vere mykje tydelegare og legge vekt på at kunnskapen skal populariserast og komme ut blant folk. Bidra til å gjere oss alle nysgjerrige på å skaffe oss meir kunnskap, nysgjerrige på å forstå korleis kunnskap blir produsert. Eit litt tilfeldig valt eksempel er å ta ein titt på youtube, der finst det ein enorm mengde kunnskap å hente, om alle slags tema. Men kva bidrar UiT med? Då eg sjekka var det 44 videoar, og mange av dei var reklame.

Korfor held ikkje UiT seg med ein eigen «TV-kanal» som gjev oss del i alt det fantastiske som skjer på UiT? Korfor får vi ikkje kunnskapen formidla på norsk, korfor må vi for det meste bruke engelsk for å forstå verda?

Her er noko å arbeide strategisk med for UiT

Også burde eg sagt noko om digitaliseringa av undervisninga og lik rett til utdanning sjølv om du ikkje bur nær Campus. Det får eventuelt bli i morgon.

 

Underlege forestillingar i kommunestyret

Det var opptil fleire underlege forestillingar i kommunestyremøtet no sist. Eg meiner at desse forestillingane seier noko om dei som styrer kommunen vår.

Forestilling 1 – Styrehonorar i den kommunale pensjonskassa

Kommunestyret har vedtatt å opprette ei kommunal pensjonskasse. Det er mogleg å seie mykje om det vedtaket, men i går handla det om kor mykje av pensjonistane sine pengar som skulle gå til å betale honorar til styret. SV hadde foreslått og fått fleirtal i finanskomiteen om å halvere honoraret til styret, samanlikna med det byrådet foreslo. Tre modige høgrekvinner stemte for forslaget slik at det vart fleirtal for halvere honoraret. Når vi så kom til kommunestyremøtet var desse tre piska på plass av byråd og gruppeleiinga i Høgre. Det var ikkje nok at dei vart pressa til å stemme for høgare honorar, dei måtte og på talarstolen og fortelje heile kommunestyret at dei hadde tatt feil. Det er makta som rår.

Forestilling 2 – Reservasjonsretten

SV foreslo at Tromsø kommune skulle vere klåre på at det ikkje var aktuelt å gje fastlegar i Tromsø rett til å reservere seg mot henvisning til abort. Ut frå det som blir sagt i media og i kommunestyret er ordføraren samd med SV i denne saka. Likevel sørgja han for at saka ikkje vart tatt opp til avstemming i kommunestyret. Men, han brukte ikkje den myndigheita han har som ordførar for å gjere dette, men overlot til sitt eiga parti å stemme mot i kommunestyret. Eg får assosiasjonar til Pontus Pilatus som vaska hendene sine for ansvaret i ein heilt anna situasjon.

Forestilling 3 – Mandelastatuekomite

Det er vanskeleg å tenke seg ei meir pineleg sak å lage teater om enn oppsetting av ein statue av Mandela i tromsø. Om det er ei sak ein skulle tru vi alle kunne vere samde om og jobbe i lag om så erd et denne. Likevel vel høgresida å gjere politikk av saka. I staden for å la SVs Gunhild Johansen som har jobba med saka lenge halde fram som nestleiar i denne komiteen blir ho vraka for å gje plass til Frps Annie Skogmann som leiar og Høgres Kristian Støback Wilhelmsen som nestleiar. Det gjekk så langt at Skogmann måtte stille kabinettspørsmål: “Dersom Gunhild Johansen blir nestleiar kan ikkje eg vere leiar”. Då må det ha svidd når Frps Tor Egil Sandnes går på talarstolen og seier at Gunhild johansen er den einaste som er kvalifisert til å sitte i komiteen.

Du kan sjå opptaket frå kommunestyremøtet her, og gjere deg opp di eiga meining